piątek, 7 września 2018

Nasz Mały Leksykon Filmowy – Czasopisma o tematyce filmowej w naszych zbiorach

Już zapewne każdy wie, że nasza biblioteka ma 90 lat. Dzisiaj napiszemy o jubileuszu na filmowo, czyli przedstawimy niektóre czasopisma w całości poświęcone tej tematyce, dostępne w zbiorach PBW.

Easy Rider. Teoria – analiza – krytyka. Kwartalnik Filmoznawców Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wyd. Uniwersytet Jagielloński. Zakład Filmu i Telewizji, Kraków, od 1990 (zawieszony).

Mamy tylko dwa numery: 1(3) XI 1990 oraz 2(4) II 1991. Czasopismo wyglądające jak powielony maszynopis, ale bardzo interesujące. Myślę, że warto przytoczyć główne artykuły ze spisu treści, by to udokumentować.

Nr 1(3) XI 1990. Mirosław Klotzer, Struktura buntu czyli amerykańskie kino kontestacji końca lat 60-tych (1) [zawiera uwagi ogólne oraz omówienie filmów „Bonnie i Clyde” Penna i „Dzika banda” Peckinpaha]; Andrzej Pitrus, Przekleństwo prokreacji. Wizerunek kobiety w filmie gore; Jacek J. Cegiełka, Strach – na motywach filmu Wincenta Warda Nawigator: Odyseja średniowieczna; Viki Riley, Śmierć w holenderskiej restauracji [o filmie „Kucharz, złodziej, jego żona i jej kochanek” Greenaway'a].

Nr 2(4) II 1991. Monika Pitrus, Andrzej Pitrus, Tot/al Re/call. Tekst na marginesie. Margines w tekście. Nawias. Total Recall [o filmie Verhoevena]; Wojciech Damsz, Kobieta i mężczyzna, psychoanalityczny kontekst Czarownic z Eastwick; Marek Kosma Cieśliński, Ewangelia dla przeciętnego piwosza czyli Jezus z Montrealu wg Denysa Arcanda; Ewa Mazierska, „Leworęczna kobieta” czyli Petera Handkego rozważania o słowach i obrazach;
Strawa dla umysłu. Z  P. Greenawayem rozmawia Gavin Smith.

Film i Oświata. Dawniej: Biuletyn Informacyjny Działu Filmów Oświatowych. Miesięcznik. Warszawa, Filmowa Agencja Wydawnicza.

Posiadamy roczniki 4-6 (z lat 1950-1952). Pierwszy artykuł z najstarszego numeru nosi tytuł Lenin a kinematografia oświatowa (aut. Gustaw Butlow). Czytamy w nim:

Przedstawiając zasługi wodza, autor przeciwstawia je kinematografii „burżuazyjnej”. Oto fragment:

Ogólnie można by treść tego miesięcznika podsumować tak, jak brzmi nadtytuł jednego z numerów: „Film walczy o nową socjalistyczną kulturę”. Zawiera jednak liczne ważne informacje dla historyka filmu oświatowego: ujęcia statystyczne, tytuły, nazwiska laureatów nagród, tematykę filmów, a nawet… nowinki (dziś – zabytki) techniczne, np. taką:

Film na Świecie. Pismo Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych. Warszawa, PFDKF, 1979-1989.

Bardzo wartościowe czasopismo, chociaż niezbyt atrakcyjne wizualnie. Cóż, ukazywało się w niełatwych czasach. Szerzej przedstawiłyśmy jego zawartość w obszernej bibliografii Historia filmu, dostępnej na naszej stronie internetowej (www.pbw.katowice.pl) w zakładce: Oferta, tu: Dla Maturzystów. Oto wybrane artykuły i tematy – tylko dla zachęty, by do niego zajrzeć. Naprawdę warto! To było jedno z najlepszych czasopism filmowych.

Rafaelson, Penn i Pakula (245-246/79); Altman (248-249/79); bracia Marx (250/79); filmy „samurajskie” (280/81); melodramat (286/82); Dowżenko (287/82); Fassbinder (289/83); „Blade Runner” Scotta oraz “E.T.” Spielberga (290-291/83); Linder i filmowy surrealizm (292/83); Lejtes (293-294/1983); film australijski (295-296/83); Bresson (300/1983); Matuszewski, Starewicz, Bolesławski, Puchalski, filmy żydowskie zrealizowane w Polsce w latach 1911-1939 (307-308/84); Bergman (309-310/84); Langdon (311/84); efekty specjalne w filmie, m.in. w Lucasfilm (312/84); “Amadeusz” Formana, “Carmen” Rosiego, “Metropolis” Langa, “Droga do Indii” Leana, “Rok 1984” Radforda (318-319/85); włoski  futuryzm filmowy (325-326/86); ekspresjonizm w filmie, Wenders, Herzog, „Ofiarowanie” Tarkowskiego (331-332/86); Joffé (333/1986); „Pokuta” Abuładze (339-340/87); „Monty Python”, Puttnam, „Imię róży” Annauda (341-342/87); Mizoguchi (345-346/87); „Pożegnanie z Afryką” Pollacka (347-348/87); kino hiszpańskie 1896-1983 (355-356/88); „Ostatni cesarz” Bertolucciego (357-358/88); Truffaut (361-362/89); Dreyer (366/89); psychoanaliza w filmie (369/89); „Rain Man” Levinsona (371/89); Totó (372/89).

Film Naukowy. [Biuletyn informacyjny]. Wyd. Polskie Stowarzyszenie Filmu Naukowego. Półrocznik. Warszawa, 1971-2002.

Mamy większość numerów z lat 1980-2000. Sporo miejsca zajmują w nich sprawozdania z sesji PSFN, ale są także artykuły teoretyczne. Przykłady: Wincenty Wcisło, Psychofizyczne podstawy doskonalenia filmu naukowo-dydaktycznego (1990); Marek Hallada, Antoni Zając, Realizacja warstwy obrazowej w dydaktycznych filmach wideo w warunkach szkolnych (2/90); Stanisław Śledź, Reportaże i kroniki filmowe o wojnie obronnej Polski w 1939 roku (1/98); sylwetka Bolesława Matuszewskiego – pioniera filmu dokumentalnego (nr specjalny/99); Bogdan Brycki, Film naukowy w dobie hipermediów (1/2000).

Filmowy Serwis Prasowy. Zakład Agencji Dystrybucji Filmowej "Filmowy Serwis Prasowy", Dom Wydawniczy ABC, Warszawa, 1955-1994.

Najpierw był dwutygodnikiem, później – miesięcznikiem. Mamy numery (z małymi brakami) z lat 1990-1991, 1993-1995. Pismo zawiera informacje o filmach aktualnie wchodzących na ekrany, kronikę wydarzeń związanych z filmem oraz wykazy laureatów nagród filmowych. Od 1995 ukazywał się wspólnie z wydawnictwem pt. Film Pro.


Kino. Miesięcznik poświęcony twórczości i kulturze filmowej. Wyd. Fundacja KINO (od 2003 r.). Miesięcznik, Warszawa, od 1966 r.

W naszych zbiorach od 1986 r. (niektóre roczniki niekompletne). Chyba najbardziej rozpoznawalne obecnie pismo publikujące wywiady z ludźmi filmu, recenzje filmów i książek o tej tematyce, relacje z festiwali, informacje o konkursach i nagrodach filmowych. Także artykuły dotyczące historii filmu, np. świetny cykl Alicji Helman „Portrety filmowe”, w którym prezentowano m.in. (ekranowe) sylwetki Barbary Radziwiłłówny, Carmen, Doriana Graya, Draculi, Fausta, Frankensteina, Fryderyka Chopina, Lolity, Makbeta (wraz z małżonką), Nerona, Wolfganga Amadeusza Mozarta i wielu innych.

Powiększenie. Studencki Magazyn Filmowy. Biuletyn Rady Naczelnej ZSP [Zrzeszenia Studentów Polskich]. Kwartalnik. Kraków, Rada Naczelna ZSP, 1983-1991.

Mamy niekompletne numery z lat 1983 i 1985, 1988 oraz komplety z lat 1987 i 1991. Kolejne bardzo wartościowe pismo, chociaż jego szata graficzna pozostawia sporo do życzenia. Zdjęcia czarno-białe. Za to autorzy (także zagraniczni)… „Klasyka”! Helman, Dondziłło, Słodowski, Garbicz…

Oto przykładowe zagadnienia: Dracula w filmie, Borowczyk, Szulkin (3/83); Saura, Bunuel (4/83); studenci w polskim filmie (1-2/88); metafora i narracja filmowa (1/85); plastyka w filmie o sztuce, dzieje polskiego filmu animowanego (3/85); kino chińskie, filmografia Bruce’a Lee (4/85); Tarkowski (1-2/87); Antoniszczak, Żuławski, Wiszniewski, Saniewski, science fiction (3-4/87); filmowa awangarda, Warhol (3/88); polska kinematografia w latach 1908-1918, Lejtes, wieś w polskim powojennym filmie fabularnym, kino polskiego Października, „Na srebrnym globie” Żuławskiego, Szulkin (1-2/91); język wideoklipu, „Dekalog” Kieślowskiego (3-4/91).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz