Nasze skarby - Józef Prażmowski, Szkolnictwo w województwie śląskiem (…)

Nieocenione źródło wiedzy dla historyków oświaty, szczególnie – dla historyków szkolnictwa na Śląsku. 260 stron rozmaitych zestawień i wyliczeń. Benedyktyńska praca.

Szkolnictwo w województwie śląskiem. Przedszkola, szkoły wszelkiego typu, nauczycielstwo. Opracowane na podstawie materiałów urzędowych i innych źródeł Józefa Prażmowskiego,  Katowice 1936 (sygnatura: cz B XX-7/14 d). Zachwyca dokładnością, rzetelnością ujęcia.

Publikacja ma 11 działów. Oto one (pomijamy wstęp i wykaz skrótów):

1. Wyniki spisu ludności z 9 grudnia 1931 roku. Zestawienia statystyczne szkolnictwa (według różnych kryteriów, np. typów i organizacji szkół czy języka nauczania). Organizacja Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (i skład osobowy departamentów). Organizacja Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego. Organizacja Wydziału Oświecenia Publicznego. Obwody Szkolne i Inspektoraty. Starostwa powiatowe.
2. Przedszkola (ochronki) wg powiatów.
3. Szkoły powszechne wg powiatów.
4. Szkoły specjalne dla dzieci upośledzonych.
5. Zakłady kształcenia nauczycieli i szkoły ćwiczeń.
6. Szkoły średnie ogólnokształcące (państwowe, komunalne, tzn. miejskie, prywatne, małe seminaria w klasztorach).
7. Szkolnictwo zawodowe (szkoły i kursy zawodowe, szkoły zawodowe dokształcające, ludowe szkoły rolnicze).
8. Szkolnictwo dokształcające wiejskie.
9. Szkoły muzyczne.
10. Skorowidz miejscowości szkolnych i nazwisk nauczycieli(lek).
11. Ogłoszenia.

Szukamy – rzecz jasna – Instytutu Pedagogicznego w Katowicach, gdyż odegrał podstawową rolę przy powstaniu naszej placówki. Oto, co znajdujemy (w dziale V):

Inne ujęcia są równie szczegółowe. Nie brak w nich nikogo. Są nawet nauczyciele urlopowani, lekarze i dentystki – wymienieni z imienia i nazwiska!

A oto ruchoma reklama, przytwierdzona do całości – co widać u góry – na sznurku. Na jej odwrocie znajdujemy wykaz skrótów użytych w tekście.

Na końcu – jako ostatni dział – dalszy ciąg reklam. Oto przykłady:

Ktokolwiek szuka źródłowej wiedzy na temat przedwojennej śląskiej oświaty, na pewno tutaj znajdzie niemało bezcennych informacji.