poniedziałek, 11 maja 2020

Nasze skarby – Adam Galiński (Ludwik Stolarzewicz), Poezja Polski Odrodzonej 1918-1930...

Ponad 400 stron. Więcej niż 80 literatów. Sto kilkadziesiąt utworów. W sumie - imponująca antologia, czyli Poezja Polski Odrodzonej 1918-1930. Obraz twórczości poetyckiej doby współczesnej Adama Galińskiego (właśc. Ludwika Stolarzewicza), wydana nakładem łódzkiej księgarni K. Neumillera w 1931 roku.

Ludwik Stolarzewicz  (1890-1960) używał wielu pseudonimów i kryptonimów: A. Galiński, Adam Galiński, Elski, G., icz, Jan Barta, Li., L.S., L.St., LS, Ludwik Rozłucki, Stawski, Stefan Hincza, Stwicz. Był absolwentem krakowskiej polonistyki (Uniwersytet Jagielloński). Uczył w szkołach średnich. Napisał niemało książek, ale najbardziej zasłynął jako autor z kilkakrotnie przed wojną wznawianej biografii Józefa Piłsudskiego, opublikowanej pod pseudonimem Dr Stefan Hincza.

Poezja Polski Odrodzonej 1918-1930 była - według autora - pierwszą w ogóle próbą zobrazowania najmłodszej poezji polskiej. Dalej zaznaczył, że:

Praca była niewymownie trudna.
Należało skupić olbrzymi wprost dorobek twórczości poetyckiej z lat 1918-1930, zgromadzić mnogie czasopisma – organy – manifesty grup poszczególnych i, ustaliwszy pewien sprawdzian, przystąpić do segregowania materjału. (...) Antologję polską poprzedzono kilkunastu lirykami poetów obcych, których wpływ w znacznej mierze zaciążył na poezji polskiej.


A oto układ całości. Punkty i podpunkty - jak w książce. Podkreślenia są nasze, gdyż spis przedstawiony w ten sposób staje się czytelniejszy. Do nazwisk przyporządkowane są wiersze. Czasem jeden, nierzadko kilka. Najszerzej potraktujemy część pierwszą. Wymienimy wszystkich poetów, gdyż to ważne źródło wiedzy dla zainteresowanych przedwojenną liryką. Chociaż czasem myślimy, iż o tej poezji wiemy niemało - jest kilka nazwisk, które nie przeszły do powszechnie znanej historii literatury i niewiele dziś nam mówią. Zobaczmy sami.

CZĘŚĆ PIERWSZA

Poeci obcy.
Walt Whitman, Artur Rimbaud, Tommaso Filippo Marinetti, Konstanty Balmont, Walery Briusow, Sergiusz Jesienin, Włodzimierz Majakowski, Teodor Sołogub.

1. Poeci polscy.
Bolesław Leśmian.
a/ Futuryzm – formizm
Tytus Czyżewski, Jan Hryńkowski, Bruno Jasieński, Jan [!] Kurek, Stanisław Młodożeniec, Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Anatol Stern, Adam Ważyk.
b/ Zdrój
Adam Bederski, Tadeusz Hulewicz, Jan Stur, Józef Wittlin.
c/ Pro arte – Skamander
Stanisław Baliński, Edward Boyé, Mieczysław Braun, Jan Brzechwa, Julian Ejsmond, Jarosław Iwaszkiewicz, Mieczysław Jastrun, Zygmunt Karski, Gabriel Michał Karski, Jan Lechoń, Jerzy Liebert, Stefan Napierski, Leonard Okołów-Podhorski, Maria Pawlikowska, Feliks Przysiecki, Mieczysław Rytard, Antoni Słonimski, Jan Stycz, Irena i Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Julian Wołoszynowski.
d/ Kwadryga
Józef Czechowicz, Stanisław Ryszard Dobrowolski, Nina Rydzewska, Władysław Sebyła, Włodzimierz Słobodnik.
6/ Poeci proletariaccy
Władysław Broniewski, Stanisław Ryszard Stande, Witold Wandurski.
f/ Meteor
Roman Kołoniecki, Marian Piechal, Kazimierz Sowiński, Grzegorz Timofiejew.
g/ Kadra
Wawrzyniec Czereśniewski, Jan Szczawiej.
h/ Czartak
Józef Birkenmajer, Janina Brzostowska, Edward Kozikowski, Tadeusz Szantroch, Emil Zegadłowicz, Jan Nepomuncen Miller.
i/ Heljon
Jerzy Braun, Juliusz Feldhorn, Jarosław Janowski, Maria Morstin Górska, Witold Zechenter.
j/ Poeci niezrzeszeni
Lucjan Andre, Stanisław Bąkowski, Antoni Bogusławski, Marian Czuchnowski, Miłosz Gembarzewski, Stefan Godlewski, Zdzisław Kleszczyński, Feliks Konopka, Eugeniusz Małaczewski, Hieronim Ludwik Morstin, Artur Prędski, Michał Rusinek, Emil Jan Skiwski, Artur Maria Swinarski, Janusz Sztaudynger, Tadeusz Wittlin.

2/ Poetki
Janina Hełm Pirgo, Kazimiera Iłłakowiczówna, Zofia Jabłońska, Hanna Januszewska, Halina Konopacka, Felicja Kruszewska, Wanda Miłaszewska, Wanda Mortkowiczowna, Beata Obertyńska, Józefina Rogosz-Walewska, Zofia Rościszewska, Anna Słonczyńska, Maria Znatowicz-Szczepańska.

CZĘŚĆ DRUGA dzieli się na cztery rozdziały. Od pierwszego do trzeciego znajdujemy omówienie grup i (niektórych) ważniejszych poetów wyszczególnionych w antologii. Rozdział czwarty nosi tytuł Nowe rymy.

CZĘŚĆ TRZECIA to:
Organy poszczególnych grup;
Jednodniówki, manifesty poetyckie;
Czasopisma
.

Całość zamykają: Bibliografia przedmiotu, Spis nazwisk, Spis treści.

Książka obszerna. Wymagająca mrówczej pracy, co autor antologii na początku podkreślił. Wartościowe źródło wiedzy nie tylko dla historyków literatury, ale również dla nauczycieli poszukujących wierszy na różne okazje. I dla autorów blogów o poezji :).

Galiński Adam (Stolarzewicz Ludwik), Poezja Polski Odrodzonej 1918-1930. Obraz twórczości poetyckiej doby współczesnej, Łódź, Nakładem Księgarni K. Neumillera, 1931 (sygnatura: ZS 14146).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz