poniedziałek, 21 czerwca 2021

Nasz Mały Leksykon Filmowy - Filmowe noce

Dzisiaj przybyło lato. Mamy najkrótszą noc. Oto kilka filmowych nocy. Literackie – przedstawimy w najbliższy piątek.

W filmowej klasyce mamy liczne „nocne” tematy. Wystarczy przypomnieć Noce Cabirii Federica Felliniego, Garsonierę Billy'ego Wildera, Noc iguany Johna Hustona, Noce i dnie Jerzego Antczaka, Taksówkarza Martina Scorsese, Nocnego kowboja Johna Schlesingera, Gorączkę sobotniej nocy Johna Badhama, Noc myśliwego Charlesa Laughtona i Roberta Mitchuma, W księżycową jasną noc Keitha Gordona, Trzecią część nocy Andrzeja Żuławskiego. Jakiś czas temu napisałyśmy o uroczych Niespokojnych nocach Stefana Rolli (TUTAJ). Oto wybrana „dziesiątka”.

Michelangelo Antonioni, Noc. Giovanni, pisarz, udaje się z  żoną do szpitala, by odwiedzić umierającego przyjaciela. Później idą jeszcze na dwa przyjęcia i do nocnego klubu. Podczas tej nocy wreszcie zauważają, że bardzo oddalili się od siebie i miłość między nimi wygasła.  

Ritesh Batra, Nasze noce. Louis i Addie – niemłodzi i już samotni – to sąsiedzi znający się tylko z widzenia. Pewnego razu kobieta proponuje mężczyźnie wspólne spędzanie nocy. Chodzi jej nie o romans, ale o zwykłą obecność drugiej osoby, co może jej i jemu pomoc przeżywać wdowieństwo. Louis się waha, ale ostatecznie wyraża zgodę…

Ingmar Bergman, Uśmiech nocy. Fredrik Egerman, prawnik w średnim wieku, poślubił Anne. Młodziutka żona jednak kocha nie Frederika, ale jego syna z pierwszego małżeństwa. Odtrącony mąż żali się na swój los dawnej kochance, aktoreczce Desiree. Niebawem do akcji wkraczają kolejni zakochani. W sumie – cztery pary, których dylematy znajdują szczęśliwe rozwiązanie podczas jednej Nocy Świętojańskiej.

Frank Capra, Ich noce. Ojciec Ellie Andrews – despotyczny milioner - nie godzi się na ślub córki z Kingiem Wesleyem. Dziewczyna ucieka do Kinga, do Nowego Jorku. W trakcie podróży poznaje dziennikarza, Petera Warne’a…

Tadeusz Chmielewski, Ewa chce spać. Naiwna dziewczyna przybywa do miasta w przeddzień rozpoczęcia roku szkolnego, ale nie może jeszcze zamieszkać w internacie. Daremnie szukając noclegu, zostaje wciągnięta w niezwykłe, prawie odrealnione wydarzenia…

René Clair, Piękności nocy. Claude jest utalentowanym, ale nieznanym kompozytorem, który – aby przetrwać – musi uczyć muzyki w szkole na prowincji. Od szarego życia ucieka w marzenia i sny. Każdej nocy śni o pięknych kobietach, które go uwielbiają i wraz z nimi cofa się coraz dalej w przeszłość, aż do epoki dinozaurów. Zapatrzony w nierealne, nie dostrzega uczucia ślicznej Suzanne – córki właściciela warsztatu samochodowego. A barwne sny z czasem zamieniają się w koszmary. To pora, by docenić rzeczywistość…

Jim Jarmusch, Noc na Ziemi. Kilka historii rozgrywających się w różnych częściach świata, których łącznikiem są nocne kursy taksówek.

Norman Jewison, W upalną noc. Przemysłowiec Colbert zostaje zabity nocą w jednym z miast stanu Missisipi. Policjant Sam Woods posądza o morderstwo Virgila Tibbsa, który – jak się okazuje - jest filadelfijskim policjantem. W tej części Stanów nie okazuje się sympatii takim jak on, czarnoskórym, ale właśnie Virgil odnajduje zabójcę.

Patrick Stettner, Nocny słuchacz. Gabriel Noone prowadzi nocną audycję radiową. Pewnego razu otrzymuje pamiętnik napisany przez swojego fana - nastoletniego Pete'a. Chłopiec i jego macocha zaczynają z Gabrielem rozmowy na falach eteru, które prowadzą do wielu negatywnych zmian w życiu mężczyzny.

Andrzej Wajda, Niewinni czarodzieje. Bazyli jest młodym lekarzem sportowym, lubiącym jazz i dziewczyny. W jedynym z muzycznych lokali poznaje Pelagię. Zaprasza ją do siebie. Ta noc – pełna beztroski, nonszalancji i udawanej obojętności – mogłaby stać się końcem ich znajomości. Tak już nieraz w życiu doktora bywało. Tym razem jest inaczej. Następnego dnia dziewczyna powraca…
Warto przeczytać (wszystkie pozycje są w naszych zbiorach)
Adam Cybulski, Ucieczki w noc, "Kino" 2018, nr 9, s. 44-46
Alicja Helman, Cabiria i Charity. Portrety filmowe, „Kino” 2020, nr 7, s. 63-66
Allan Hobson, Obrazy snu i ich podłoże. Filmy Bergmana a fizjologia snu, tł. Alicja Helman, "Kino" 1998, nr 5, s. 19-25
Aleksander Jackiewicz, Moja filmoteka. Kino polskie, Warszawa 1983, s. 21-49 [Niewinni czarodzieje]
Jan Słodowski, Jacek Tabęcki, Filmy z czterdziestolecia, Warszawa 1985, s. 28-30 [Ewa chce spać].

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz