piątek, 21 lutego 2020

Od A do Ż (czyli od Abucht do Żądło)

21 lutego przypada Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (Międzynarodowy Dzień Dziedzictwa Językowego). Proponujemy coś z naszego "dziedzictwa", czyli test ze znajomości języka (staro)polskiego. Podamy po dwa wyrazy na każdą literę alfabetu. Zadaniem Czytelnika będzie podanie ich znaczeń.
źródło
Wyrazy

Abucht, aczci, bakuła, bańkarz, chędogi, chobot, ćcia, ćwiczenie, dłażyć, dodawanie, eja, emulacyja, falacz, faścić, gędziec, głaskany, harcerz, hirus, importun, impreza, jątrew, jedno, kaganiec, karśniawy, lagier, lanka, łaciczka, łanuszka, makuła, mgły, najć, naleźca, obel, obmówić, paciep, pyzać, raptura, równianka, seremak, sfora, śmierny, śniadny (śniedny), tarnąć, teatr, uczennik, uganiać się, wełna, wiła, zamiatać (coś), zebranie, źle, źrzenie, żadny, żądło.
źródło
Odpowiedzi
Abucht - salceson.
Aczci - jeśli.
Bakuła - gaduła.
Bańkarz - marny nauczyciel.
Chędogi - piękny, czysty, porządny.
Chobot - ogon.
Ćcia - teściowa, matka żony.
Ćwiczenie - wychowanie, edukacja.
Dłażyć - gnieść, deptać, dławić.
Dodawanie - dostarczanie, zapewnianie.
Eja - ach, nuże.
Emulacyja - współzawodnictwo.
Falacz - adorator.
Faścić - przechwalać się.
Gędziec - muzykant, grajek.
Głaskany - miękki, delikatny, pieszczotliwy.
Harcerz - strażnik, harcownik, halabardnik.
Hirus - pijak.
Importun - natręt.
Impreza - wyprawa wojenna.
Jątrew - bratowa, żona brata.
Jedno - tylko.
Kaganiec - lichtarz, świecznik, kaganek.
Karśniawy - leworęczny.
Lagier - fusy, osad, męty.
Lanka - koszula, długa suknia.
Łaciczka - biedaczka.
Łanuszka - konwalia.
Makuła - plama, skaza, brud.
Mgły - słaby, lichy, wątły.
Najć - znaleźć, spotkać.
Naleźca - wynalazca.
Obel - lód.
Obmówić - usprawiedliwić.
Paciep - ciemność, mroczność.
Pyzać – nie dbać (o kogoś), lekceważyć.
Raptura - notatnik.
Równianka - wiązanka, bukiet.
Seremak - człowiek smutny.
Sfora - związek.
Śmierny - pokorny, skromny, cierpliwy.
Śniadny (śniedny) - jadalny, spożywczy, konsumpcyjny.
Tarnąć - drętwieć, cierpnąć.
Teatr - scena, widok.
Uczennik - uczeń.
Uganiać się - walczyć.
Wełna - fala.
Wiła - błazen, głupiec.
Zamiatać (coś) - pogardzać, pomiatać (czymś).
Zebranie - majątek.
Źle - dopiero, (za)ledwie, mało co, niezupełnie.
Źrzenie - spojrzenie, wejrzenie.
Żadny - brzydki, szpetny, wstrętny.
Żądło - pokusa.

Można zajrzeć do:
M. Arcta Słownik staropolski 26000 wyrazów i wyrażeń używanych w dawnej mowie polskiej, t. 1-2, Warszawa: nakł. i dr. M. Arct, [1914] (sygnatury: cz B XX-3/15-16).
Słownik staropolski, komitet redakcyjny Stanisław Urbańczyk i inni, Warszawa: Polska Akademia Nauk, 1953- (sygnatura: cz VI-9).
Słownik staropolski, Pracownia Języka Staropolskiego. Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie – TUTAJ.
Staropolska. Tradycja - Kultura – LiteraturaTUTAJ. Słownik staropolski TUTAJ.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz