Książki (nie)zapomniane - Zwyczajne dni i noce na tle niespokojnych stuleci

Czy wiesz, że 15 maja przypada – ustanowiony przez ONZ w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku - Międzynarodowy Dzień Rodzin? Dlatego w tym miesiącu przypominamy gatunek literacki, w którym rodzina (ród) jest głównym "bohaterem". Powieść-rzeka (roman fleuve), czasem nazywana sagą, ukazuje dzieje rodziny na przestrzeni wielu lat, na tle znaczących wydarzeń historycznych. W tym jest podobna do eposu. Reprezentantami gatunku są np. Saga rodu Palliserów Anthony'ego Trollope'a, a w Polsce - Noce i dnie Marii Dąbrowskiej. Tej pierwszej nie mamy w zbiorach, drugą - tak. Poniżej wymieniamy jeszcze kilka, które można u nas wypożyczyć.

Rodzina Whiteoaków MAZO DE LA ROCHE'A (1879-1961). Zaznaczamy: nie posiadamy całości, a jedynie tom 1. Dzieje osadników - pionierów w Kanadzie. 16 tomów obejmujących 100 lat! Rozpoczyna je budowa Jalny - posiadłości, w której przemijać będą dni i noce bohaterów. Powieść została przeniesiona na ekran (serial) i była jednym z „hitów” telewizyjnych mojego dzieciństwa (pisze p. Basia).

Tł. Julia Rylska. Sygn. 129321/1.

Saga rodu Forsyte'ów JOHNA GALSWORTHY'EGO (1867-1933). Losy burżuazyjnej rodziny angielskiej od drugiej połowy XIX do lat 20. XX stulecia. Barwny, wielowymiarowy obraz epoki wiktoriańskiej. Sprawy duże przeplatają się z małymi. Wielkie wydarzenia historyczne (np. wojna światowa) i losy jednostek. Miłości, miłostki i romanse. Jak uczucie Jolyona opuszczającego rodzinę, by żyć u boku byłej guwernantki jego córki. Jak poszukiwania żony przez jego kuzyna, Soamesa. To jest dopiero początek…

Książki z cyklu: tł. Stella Landy, Maria Godlewska (sygn. 68562/1-3); Róża Centnerszwerowa, Jerzy Bohdan Rychliński, Józef Birkenmajer (122192/1-3); Tadeusz Jakubowicz (127186); Zofia Lasocka, Krystyna Czerwijowska, Tadeusz Jakubowicz, Wanda Kragen (127187/1-3); oprac. Ida Godziszewska-Pac, Jerzy Godziszewski (125059).

Korzenie ALEXA HALEY'A (1921-1992). Bardziej znane dzięki ekranizacjom. Pierwsza była przebojem telewizyjnym lat 80. w Polsce, ale także w Stanach Zjednoczonych, gdzie powstała. Pamiętam! Genealogia rodu autora, wywiedziona od schwytanego przez handlarzy niewolników na terenie obecnej Gambii przodka – piętnastoletniego Kunty Kintego z plemienia Mandinka – aż po XX wiek. Losy chłopaka, nazwanego w Nowym Świecie – Tobi, jego małżeństwo oraz dzieje kolejnego pokolenia, po prawnuka – Alexa.

Tł. Blanka Kluczborska. Sygn. 124167.

Rodzina Boussardelów PHILIPPE’A HÉRIATA (właśc. Raymonda Payelle’a, 1898-1971). Historia rodu założonego przez Floriana Boussardela, agenta giełdowego, w Paryżu na początku XIX wieku. Losy jego synów – bliźniaków, których narodzenie słaba matka przypłaciła życiem oraz ich dzieci, rzucone na historyczne tło niespokojnego stulecia. Bohaterowie zaznaczają swój udział m.in. w rewolucji lipcowej, Wiośnie Ludów i wojnie francusko-pruskiej. W późniejszych książkach autora, które można czytać jako zamknięte całości (Wybrańcy losu, Złote kraty), dopowiedziane są ich dzieje, doprowadzone do połowy XX wieku. Wszystkie zostały przed laty sfilmowane. Serial był emitowany także w naszej telewizji.

Tł. Jadwiga Dmochowska. Sygn. BS 35126.

Buddenbrookowie. Dzieje upadku rodziny  THOMASA MANNA (1875-1955). Historia czterech pokoleń kupieckiej rodziny z Lubeki w XIX wieku. Rozpoczyna ją nabycie pięknego domu, a kończy (pod)tytułowy upadek firmy i rozpad więzi międzyludzkich. Konflikty wewnątrz rodu, "walki" staczane o niezależność i prawo do realizowania marzeń oraz utrudniające (lub uniemożliwiające) je uwikłanie w sieć obyczajowych konwenansów - to zasadnicza treść, w której tle brzmi ukochana przez autora (i szczególnie przez jednego z bohaterów powieści) muzyka.

Tł. Ewa Librowiczowa. Sygn. BS 6027/1-2, 51270/1-2, 51272/1-2, 100064/2, 126390/1-2.

Rodzina Thibault ROGERA MARTINA DU GARDA (1881-1958).

Paryż na początku XX wieku. Losy mieszczanina, Oskara Thibault, i jego dwóch synów - Antoniego (lekarza) i zbuntowanego, delikatnego Jakuba, którego poznajemy jako ucznia, później wychowanka zakładu poprawczego, wreszcie młodzieńca definitywnie opuszczającego rodzinę, by przyłączyć się do działaczy międzynarodowego ruchu robotniczego. Los doprowadzi braci - już po śmierci ojca - na pola bitewne I wojny światowej...

Tł. Kalina Wojciechowska, Halina Gądkowa, Paweł Hulka-Laskowski. Sygn. 121735/1-4.

Jan Krzysztof ROMAINA ROLLANDA (1866-1944). Dzieje wiedeńskiego bibosza i utracjusza, Melchiora Kraffta, oraz jego żony i trójki dzieci, wśród których jest wybitnie uzdolniony Jan Krzysztof, późniejszy kompozytor. Losy tego ostatniego znajdują się w powieści na pierwszym planie. Jego praca (od wczesnych lat), by zarobić na utrzymanie matki i rodzeństwa, częste związki z kobietami, ale przede wszystkim – muzyka. Brak natomiast… podstawowego wyróżnika roman fleuve, czyli dziejów kilku pokoleń. Mimo to – poprzez wnikliwe zobrazowanie społeczeństwa – powieść w pełni mieści się w ramach gatunku.

Tł. Leopold Staff. Sygn. 123357/1-4.

Ps. Przy niektórych tytułach wspomniałam ich filmowe adaptacje, ale wszystkie zostały przeniesione na ekran (i wszystkie widziałam!). Ten literacki gatunek wygląda na ekranie bardzo malowniczo. Polecam!