Dzisiaj będą głównie tematy rozprawek, ale nie tylko. Za tydzień - ostatni Kącik i kilka zagadnień, które mogą pojawić się na egzaminie ustnym.
 |
| źródło |
Pytania.
Ćwiczenie 1.
Jakże piękna jest brzydota! Czy brzydota jest przeciwieństwem piękna? Rozważ na podstawie wybranych tekstów kultury.
Ćwiczenie 2.
Powołał mnie Pan / na bunt (Stanisław Grochowiak, Święty Szymon Słupnik). Bunt – próba nadania sensu ludzkiemu działaniu czy oblicze absurdu?
Ćwiczenie 3.
Taniec – czy tylko zabawa? Przedstaw swoje zdanie w oparciu o utwory literackie.
Ćwiczenie 4.
Czym jest poezja, która nie ocala / Narodów ani ludzi?/ Wspólnictwem urzędowych kłamstw (Czesław Miłosz, Przedmowa). Czy kultura jest bezradna wobec barbarzyństwa, przemocy i zła? Uzasadnij swoje zdanie na przykładzie wybranych tekstów kultury.
Ćwiczenie 5.
Literatura powinna wymierzać sprawiedliwość widzialnemu światu (J. Conrad). W jaki sposób pisarze różnych epok realizowali tę zasadę? (Omów na przykładzie wybranych utworów z trzech epok).
Ćwiczenie 6.
Poświęcenie, ofiara – przejaw szaleństwa czy wrażliwości? Przedstaw swoją opinię nawiązując do utworów literackich z trzech epok.
Ćwiczenie 7.
Literatura i film – konkurenci czy sprzymierzeńcy? Omów na przykładzie 2-3 adaptacji filmowych literatury pięknej.
Ćwiczenie 8.
We fragmencie Kołysanki Antoniego Słonimskiego wskaż i nazwij środki stylistyczne.
Szum przejmujący przebiegł gęstwinę,
Wilgotny pyszczek otrząsa kret.
Noc dmucha w księżyc jak w okarynę,
Pod bladym niebem zadzwonił flet.
Ćwiczenie 9.
Taki temat też może być! Zamień szablonowe zwroty na czasowniki jednowyrazowe: postawić zarzut, postawić pytanie, wyrządzić krzywdę.
Ćwiczenie 1.
Jakże piękna jest brzydota! Czy brzydota jest przeciwieństwem piękna? Rozważ na podstawie wybranych tekstów kultury.
Ćwiczenie 2.
Powołał mnie Pan / na bunt (Stanisław Grochowiak, Święty Szymon Słupnik). Bunt – próba nadania sensu ludzkiemu działaniu czy oblicze absurdu?
Ćwiczenie 3.
Taniec – czy tylko zabawa? Przedstaw swoje zdanie w oparciu o utwory literackie.
Ćwiczenie 4.
Czym jest poezja, która nie ocala / Narodów ani ludzi?/ Wspólnictwem urzędowych kłamstw (Czesław Miłosz, Przedmowa). Czy kultura jest bezradna wobec barbarzyństwa, przemocy i zła? Uzasadnij swoje zdanie na przykładzie wybranych tekstów kultury.
Ćwiczenie 5.
Literatura powinna wymierzać sprawiedliwość widzialnemu światu (J. Conrad). W jaki sposób pisarze różnych epok realizowali tę zasadę? (Omów na przykładzie wybranych utworów z trzech epok).
Ćwiczenie 6.
Poświęcenie, ofiara – przejaw szaleństwa czy wrażliwości? Przedstaw swoją opinię nawiązując do utworów literackich z trzech epok.
Ćwiczenie 7.
Literatura i film – konkurenci czy sprzymierzeńcy? Omów na przykładzie 2-3 adaptacji filmowych literatury pięknej.
Ćwiczenie 8.
We fragmencie Kołysanki Antoniego Słonimskiego wskaż i nazwij środki stylistyczne.
Szum przejmujący przebiegł gęstwinę,
Wilgotny pyszczek otrząsa kret.
Noc dmucha w księżyc jak w okarynę,
Pod bladym niebem zadzwonił flet.
Ćwiczenie 9.
Taki temat też może być! Zamień szablonowe zwroty na czasowniki jednowyrazowe: postawić zarzut, postawić pytanie, wyrządzić krzywdę.
 |
| źródło |
Odpowiedzi.
Ćwiczenie 1.
Można wziąć pod uwagę "klasyczne" utwory turpistyczne, np. z epoki baroku, Padlinę Charlesa Baudelaire'a, wybrane wiersze Stanisława Grochowiaka, np. Święty Szymon Słupnik (i jego opinię: „wolę brzydotę”), teksty prezentujące jednocześnie piękno duchowe i brzydotę fizyczną, np. Katedra Marii Panny w Paryżu Victora Hugo (lub adaptacje filmowe), formy ułomne - manekiny (Sklepy cynamonowe Brunona Schulza), postaci "kalekujące" Bolesława Leśmiana, obrazy Jerzego Dudy-Gracza czy Zdzisława Beksińskiego.
Ćwiczenie 1.
Można wziąć pod uwagę "klasyczne" utwory turpistyczne, np. z epoki baroku, Padlinę Charlesa Baudelaire'a, wybrane wiersze Stanisława Grochowiaka, np. Święty Szymon Słupnik (i jego opinię: „wolę brzydotę”), teksty prezentujące jednocześnie piękno duchowe i brzydotę fizyczną, np. Katedra Marii Panny w Paryżu Victora Hugo (lub adaptacje filmowe), formy ułomne - manekiny (Sklepy cynamonowe Brunona Schulza), postaci "kalekujące" Bolesława Leśmiana, obrazy Jerzego Dudy-Gracza czy Zdzisława Beksińskiego.
 |
| źródło |
Ćwiczenie 2.
Można nawiązać do egzystencjalizmu (wraz z "absurdem" jako jednym z jego kluczowych pojęć) i literackich realizacji tej filozofii (np. Dżuma Alberta Camusa), poezji Stanisława Grochowiaka, ale także do literatury wcześniejszej, np. romantycznej oraz do podstawowych tekstów kultury - Biblii (np. Adam i Ewa – Rdz 3, 1-24, Mojżesz – Wj 3, 13 i nast.) i mitologii greckiej (Syzyf, Prometeusz, Antygona Sofoklesa).
Można nawiązać do egzystencjalizmu (wraz z "absurdem" jako jednym z jego kluczowych pojęć) i literackich realizacji tej filozofii (np. Dżuma Alberta Camusa), poezji Stanisława Grochowiaka, ale także do literatury wcześniejszej, np. romantycznej oraz do podstawowych tekstów kultury - Biblii (np. Adam i Ewa – Rdz 3, 1-24, Mojżesz – Wj 3, 13 i nast.) i mitologii greckiej (Syzyf, Prometeusz, Antygona Sofoklesa).
Ćwiczenie 3.
Taniec jest szczególnie obecny w polskiej literaturze i często wyraża symboliczne, nie tylko dosłowne treści - przywiązanie do ojczystych wartości (np. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza), ale też zagubienie tych wartości, "błędne koło" niemocy (Wesele Stanisława Wyspiańskiego), nawet złowrogie przeczucie totalnego zniewolenia (Tango Sławomira Mrożka), sąd nad społeczeństwem (La danse des Polonais Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Bal w Operze Juliana Tuwima) i obojętność jego części wobec spraw narodowych, aż po wspólne zabawy z wrogami (Dziadów cz. III [Bal u Senatora] Adama Mickiewicza). Jest też, po prostu, zobrazowaniem obyczaju czy radości (Chłopi Władysława Stanisława Reymonta - wesele Boryny, tomik Dancing Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej). Jednak taniec to także literatura światowa - np. Biblia (np. taniec przed złotym cielcem - Wj 32,19, taniec Sulamitki – Pnp 7,1, Salome - Mt 14,3-11=Mk 6,17-28), mitologia grecka (orszak Dionizosa) czy Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa.
Taniec jest szczególnie obecny w polskiej literaturze i często wyraża symboliczne, nie tylko dosłowne treści - przywiązanie do ojczystych wartości (np. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza), ale też zagubienie tych wartości, "błędne koło" niemocy (Wesele Stanisława Wyspiańskiego), nawet złowrogie przeczucie totalnego zniewolenia (Tango Sławomira Mrożka), sąd nad społeczeństwem (La danse des Polonais Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Bal w Operze Juliana Tuwima) i obojętność jego części wobec spraw narodowych, aż po wspólne zabawy z wrogami (Dziadów cz. III [Bal u Senatora] Adama Mickiewicza). Jest też, po prostu, zobrazowaniem obyczaju czy radości (Chłopi Władysława Stanisława Reymonta - wesele Boryny, tomik Dancing Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej). Jednak taniec to także literatura światowa - np. Biblia (np. taniec przed złotym cielcem - Wj 32,19, taniec Sulamitki – Pnp 7,1, Salome - Mt 14,3-11=Mk 6,17-28), mitologia grecka (orszak Dionizosa) czy Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa.
 |
| źródło |
Ćwiczenie 4.
Można zastanowić się nad "zaangażowaniem" kultury, będącej nie tylko zobrazowaniem istniejącej sytuacji, ale także przestrogą czy wezwaniem do czynu. W literaturze są to np. Pieśń V (O spustoszeniu Podola przez Tatarów) Jana Kochanowskiego, Kazania sejmowe Piotra Skargi, Mazurek Dąbrowskiego Józefa Wybickiego, Dziadów cz. III Adama Mickiewicza, Rota Marii Konopnickiej, Bagnet na broń Władysława Broniewskiego, liczne wiersze o roli poety i poezji (np. Który skrzywdziłeś Czesława Miłosza, Po co piszę Kazimierza Wierzyńskiego). W muzyce - np. twórczość Jacka Kaczmarskiego, a za granicą - "protest songi" i inne teksty przeciw wojnie i militaryzmowi (np. Strawberry Fields Forever The Beatles, Blowin' in the Wind Boba Dylana). W filmie - np. Hair Miloša Formana.
Można zastanowić się nad "zaangażowaniem" kultury, będącej nie tylko zobrazowaniem istniejącej sytuacji, ale także przestrogą czy wezwaniem do czynu. W literaturze są to np. Pieśń V (O spustoszeniu Podola przez Tatarów) Jana Kochanowskiego, Kazania sejmowe Piotra Skargi, Mazurek Dąbrowskiego Józefa Wybickiego, Dziadów cz. III Adama Mickiewicza, Rota Marii Konopnickiej, Bagnet na broń Władysława Broniewskiego, liczne wiersze o roli poety i poezji (np. Który skrzywdziłeś Czesława Miłosza, Po co piszę Kazimierza Wierzyńskiego). W muzyce - np. twórczość Jacka Kaczmarskiego, a za granicą - "protest songi" i inne teksty przeciw wojnie i militaryzmowi (np. Strawberry Fields Forever The Beatles, Blowin' in the Wind Boba Dylana). W filmie - np. Hair Miloša Formana.
 |
| źródło |
Ćwiczenie 5.
W takiej postaci może pojawić się raczej na egzaminie ustnym. W "wersji" pisemnej mielibyśmy raczej "czy". Temat podobny do powyższego. Można przytoczyć niektóre ze wspomnianych utworów, ale także np. publicystykę renesansu i oświecenia, utwory satyryczne Ignacego Krasickiego, nowele pozytywistyczne, Ludzi bezdomnych i Przedwiośnie Stefana Żeromskiego, Granicę Zofii Nałkowskiej, literaturę faktu dotyczącą czasu wojny i okupacji (Medaliony Nałkowskiej, Opowiadania Tadeusza Borowskiego, Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall), wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Z literatury współczesnej - niektóre wiersze Wisławy Szymborskiej (np. Schyłek wieku, Głos w sprawie pornografii, Obóz głodowy pod Jasłem), Ewy Lipskiej (np. My), Stanisława Barańczaka (np. Widokówka z tego świata, Wypełnić czytelnym pismem, Spójrzmy prawdzie w oczy, Określona epoka), Zbigniewa Herberta (np. Przesłanie Pana Cogito, 17 IX, Elegia na odejście pióra atramentu lampy).
W takiej postaci może pojawić się raczej na egzaminie ustnym. W "wersji" pisemnej mielibyśmy raczej "czy". Temat podobny do powyższego. Można przytoczyć niektóre ze wspomnianych utworów, ale także np. publicystykę renesansu i oświecenia, utwory satyryczne Ignacego Krasickiego, nowele pozytywistyczne, Ludzi bezdomnych i Przedwiośnie Stefana Żeromskiego, Granicę Zofii Nałkowskiej, literaturę faktu dotyczącą czasu wojny i okupacji (Medaliony Nałkowskiej, Opowiadania Tadeusza Borowskiego, Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall), wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Z literatury współczesnej - niektóre wiersze Wisławy Szymborskiej (np. Schyłek wieku, Głos w sprawie pornografii, Obóz głodowy pod Jasłem), Ewy Lipskiej (np. My), Stanisława Barańczaka (np. Widokówka z tego świata, Wypełnić czytelnym pismem, Spójrzmy prawdzie w oczy, Określona epoka), Zbigniewa Herberta (np. Przesłanie Pana Cogito, 17 IX, Elegia na odejście pióra atramentu lampy).
 |
| źródło |
Ćwiczenie 6.
Można nawiązać do: Biblii (np. Księga Wyjścia i następne - Mojżesz, Ewangelie - Chrystus), mitologii greckiej (Prometeusz, Asklepios), literatury romantycznej (np. Pan Tadeusz, Dziadów cz. III, Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza, Kordian Juliusza Słowackiego), Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego, Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego, Dżumy Alberta Camusa. Gdyby w sformułowaniu tematu pozwolono również na przestawienie postaci historycznych, można by wziąć pod uwagę np. Janusza Korczaka, Irenę Sendlerową (mamy rok jej poświęcony!), rtm. Witolda Pileckiego, Danutę Siedzikównę (Inkę), św. Matkę Teresę z Kalkuty, św. Jana Pawła II, św. brata Alberta i wiele innych osób.
Można nawiązać do: Biblii (np. Księga Wyjścia i następne - Mojżesz, Ewangelie - Chrystus), mitologii greckiej (Prometeusz, Asklepios), literatury romantycznej (np. Pan Tadeusz, Dziadów cz. III, Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza, Kordian Juliusza Słowackiego), Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego, Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego, Dżumy Alberta Camusa. Gdyby w sformułowaniu tematu pozwolono również na przestawienie postaci historycznych, można by wziąć pod uwagę np. Janusza Korczaka, Irenę Sendlerową (mamy rok jej poświęcony!), rtm. Witolda Pileckiego, Danutę Siedzikównę (Inkę), św. Matkę Teresę z Kalkuty, św. Jana Pawła II, św. brata Alberta i wiele innych osób.
Ćwiczenie 7.
Oczywiście, zagadnienie jest znacznie szersze niż adaptacje filmowe literatury. Gdyby jednak pojawił się taki temat, można wziąć pod uwagę najbardziej znane i najczęściej oglądane w szkole filmy, np. Wesele Andrzeja Wajdy, Lalkę (serial Ryszarda Bera lub film Wojciecha Jerzego Hasa), Potop Jerzego Hoffmana, Krzyżaków Aleksandra Forda, Quo vadis Jerzego Kawalerowicza. Można też wybrać adaptacje literatury powszechnej, które widzieliśmy (np. cykl Petera Jacksona na podstawie Władcy Pierścieni czy Hobbita Tolkiena). Należy zdefiniować pojęcia adaptacja filmowa i ekranizacja (są TUTAJ) i przedstawić podstawowe podobieństwa i różnice między językiem literatury oraz filmu (np. "wybiórczość" filmu i jego "konkretyzację" - postaci, przestrzeni itp., czas i sposoby kreowania jego upływu w literaturze i filmie, środki stylistyczne obu itp.). Podstawowe zagadnienia dotyczące języka filmu - TUTAJ, TUTAJ, TUTAJ i TUTAJ.
Oczywiście, zagadnienie jest znacznie szersze niż adaptacje filmowe literatury. Gdyby jednak pojawił się taki temat, można wziąć pod uwagę najbardziej znane i najczęściej oglądane w szkole filmy, np. Wesele Andrzeja Wajdy, Lalkę (serial Ryszarda Bera lub film Wojciecha Jerzego Hasa), Potop Jerzego Hoffmana, Krzyżaków Aleksandra Forda, Quo vadis Jerzego Kawalerowicza. Można też wybrać adaptacje literatury powszechnej, które widzieliśmy (np. cykl Petera Jacksona na podstawie Władcy Pierścieni czy Hobbita Tolkiena). Należy zdefiniować pojęcia adaptacja filmowa i ekranizacja (są TUTAJ) i przedstawić podstawowe podobieństwa i różnice między językiem literatury oraz filmu (np. "wybiórczość" filmu i jego "konkretyzację" - postaci, przestrzeni itp., czas i sposoby kreowania jego upływu w literaturze i filmie, środki stylistyczne obu itp.). Podstawowe zagadnienia dotyczące języka filmu - TUTAJ, TUTAJ, TUTAJ i TUTAJ.
 |
| źródło |
Ćwiczenie 8.
Animizacja: Szum przebiegł gęstwinę,
Epitety: Szum przejmujący (epitet inwersyjny, imiesłowowy), Wilgotny pyszczek, blade niebo,
Inwersja: pyszczek otrząsa kret,
Metonimia: zadzwonił flet [= zagrał],
Personifikacja: Noc dmucha, blade niebo,
Porównanie: dmucha w księżyc jak w okarynę.
Animizacja: Szum przebiegł gęstwinę,
Epitety: Szum przejmujący (epitet inwersyjny, imiesłowowy), Wilgotny pyszczek, blade niebo,
Inwersja: pyszczek otrząsa kret,
Metonimia: zadzwonił flet [= zagrał],
Personifikacja: Noc dmucha, blade niebo,
Porównanie: dmucha w księżyc jak w okarynę.
 |
| źródło |
Ćwiczenie 9.
Postawić zarzut - zarzucić. Postawić pytanie - zapytać. Wyrządzić krzywdę - skrzywdzić.
Uwaga! Mamy Rok Herbertowski. Tematy (niektórych egzaminów pisemnych i ustnych) z lat 90. XX w., związane z twórczością Z. Herberta, z nadzieją, ze może niektóre się powtórzą – zaprezentowałam TUTAJ.
Postawić zarzut - zarzucić. Postawić pytanie - zapytać. Wyrządzić krzywdę - skrzywdzić.
Uwaga! Mamy Rok Herbertowski. Tematy (niektórych egzaminów pisemnych i ustnych) z lat 90. XX w., związane z twórczością Z. Herberta, z nadzieją, ze może niektóre się powtórzą – zaprezentowałam TUTAJ.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz