Co to są parafernalia? Rzeczy osobiste. A cóż jest bardziej osobistego od odzieży, którą nosimy? Zbliża się lato. Znów zobaczymy na ulicach dziewczyny w prześlicznych kolorowych sukienkach. Ale o odzieży męskiej też nie zapominajmy. Proponujemy test wiedzy o ubiorach. Trochę historii form odzieży na pewno nie zaszkodzi.
Pytania.
Prosimy o zdefiniowanie terminów: bawet, brykla, chlajna, chlamida, delia, dezabilka, exomis, ferezja, fichu, himation, inderak, kacabaja, kalasiris, kosode, kruseler, miparti, mitenki, palatynka, patynki, princeska, rańtuch, robron, sajan, spencer, stola, symara, szmizjerka, szynion (szenion), tiurniura, tużurek.
Odpowiedzi.
Bawet - trójkątna chusteczka zdobiona haftem, kokardami i innymi elementami, przypinana do przedniej części sukni w XVIII w.
Pytania.
Prosimy o zdefiniowanie terminów: bawet, brykla, chlajna, chlamida, delia, dezabilka, exomis, ferezja, fichu, himation, inderak, kacabaja, kalasiris, kosode, kruseler, miparti, mitenki, palatynka, patynki, princeska, rańtuch, robron, sajan, spencer, stola, symara, szmizjerka, szynion (szenion), tiurniura, tużurek.
Odpowiedzi.
Bawet - trójkątna chusteczka zdobiona haftem, kokardami i innymi elementami, przypinana do przedniej części sukni w XVIII w.
 |
| źródło |
Brykla - fiszbinowa lub stalowa listwa w gorsecie.
Chlajna – wierzchni strój męski w starożytnej Grecji, składający się z dwóch kawałków wełnianej tkaniny, z których jeden tworzył przód, a drugi – tył ubioru.
Chlamida – wierzchni ubiór mężczyzny (zazwyczaj żołnierza lub młodzieńca uczestniczącego w zawodach sportowych) w starożytnej Grecji, wkładany na chiton lub gołe ciało. Krótki płaszcz spinany na prawym ramieniu, a zasłaniający ramię lewe.
Chlajna – wierzchni strój męski w starożytnej Grecji, składający się z dwóch kawałków wełnianej tkaniny, z których jeden tworzył przód, a drugi – tył ubioru.
Chlamida – wierzchni ubiór mężczyzny (zazwyczaj żołnierza lub młodzieńca uczestniczącego w zawodach sportowych) w starożytnej Grecji, wkładany na chiton lub gołe ciało. Krótki płaszcz spinany na prawym ramieniu, a zasłaniający ramię lewe.
 |
| źródło |
Delia - rodzaj płaszcza bez paska, czasem tylko zarzucony na ramiona, wykonany zwykle z kosztownych materiałów i bogato zdobiony. Noszona w XVI w. przez szlachtę, a później (XVIII w.) także przez mieszczan.
 |
| źródło |
Dezabilka - lekka sukienka noszona zwykle w domu (ale nie tylko) w XVIII w.
Exomis - rodzaj tuniki zakładanej przez ludzi pracy w starożytnej Grecji.
Exomis - rodzaj tuniki zakładanej przez ludzi pracy w starożytnej Grecji.
 |
| źródło |
Ferezja - uroczysty strój bojarów, wykonany ze wzorzystych tkanin, mający stojący kołnierz i sznurówki zamiast guzików. Używany w XVI i XVII w.
 |
| źródło |
Fichu - chusta noszona na ramionach - początkowo przez mieszczki we Francji, zaś od XVIII w. rozpowszechniona w całej Europie.
 |
| źródło |
Himation – kobiecy i męski płaszcz wierzchni, wykonany z prostokątnego płata tkaniny. Noszony w starożytnej Grecji.
 |
| źródło |
Inderak - spódnica kobieca wkładana dawniej na suknię.
Kacabaja - 1/ element ubioru kobiecego - rodzaj mantylki (welonu, szala zarzucanego na głowę i ramiona); 2/ watowany kaftan damski lub męski (szubka).
Kalasiris - delikatna płócienna tunika noszona w starożytnym Egipcie, Grecji i Persji.
Kacabaja - 1/ element ubioru kobiecego - rodzaj mantylki (welonu, szala zarzucanego na głowę i ramiona); 2/ watowany kaftan damski lub męski (szubka).
Kalasiris - delikatna płócienna tunika noszona w starożytnym Egipcie, Grecji i Persji.
 |
| źródło |
Kosode - suknia noszona przez kobiety i mężczyzn w Japonii (XVII w.).
 |
| źródło |
Kruseler - nakrycie głowy (pasy falban tworzące rodzaj "ramy") noszone w dawnych wiekach, tzn. od końca XIII do początku XV w., przez zamożne kobiety. Rodzaj czepca; jednak ten ostatni, mający także kilka odmian (np. hennin, kokosznik, kornet) zakładały kobiety z różnych stanów.
 |
| źródło |
Miparti - ubiór młodych chłopców, głównie giermków, złożony z połączonych asymetrycznie kolorowych, jaskrawych tkanin (lewa i prawa połowa były kolorystycznie odmienne). Używany w XII-XIII w.
Mitenki (mitynki) - rękawiczki bez palców lub okrywające je częściowo, wykonane z koronki bądź jedwabiu, będące dodatkiem do eleganckiego stroju od XVIII do XX w. Noszone również dzisiaj, ale zazwyczaj wykonane z innych materiałów, np. z wełny.
Mitenki (mitynki) - rękawiczki bez palców lub okrywające je częściowo, wykonane z koronki bądź jedwabiu, będące dodatkiem do eleganckiego stroju od XVIII do XX w. Noszone również dzisiaj, ale zazwyczaj wykonane z innych materiałów, np. z wełny.
 |
| źródło |
Palatynka - kołnierz futrzany lub futerko noszony(-e) na szyi.
Patynki - 1/ pantofle damskie na wysokiej, drewnianej podstawie; 2/ buty na grubej podeszwie, nakładane dawniej na miękkie pantofle przed wyjściem na zewnątrz budynku.
Princeska - rozkloszowana, lekka sukienka.
Rańtuch - kobiece nakrycie głowy w formie dużej chusty, okrywające głowę i część twarzy (XVI-XVIII w.).
Robron - balowa suknia dworska z ciężkiego materiału, mająca konstrukcję kloszową, noszona na podtrzymującej konstrukcji, tzw. rogówce (XVIII w.).
Patynki - 1/ pantofle damskie na wysokiej, drewnianej podstawie; 2/ buty na grubej podeszwie, nakładane dawniej na miękkie pantofle przed wyjściem na zewnątrz budynku.
Princeska - rozkloszowana, lekka sukienka.
Rańtuch - kobiece nakrycie głowy w formie dużej chusty, okrywające głowę i część twarzy (XVI-XVIII w.).
Robron - balowa suknia dworska z ciężkiego materiału, mająca konstrukcję kloszową, noszona na podtrzymującej konstrukcji, tzw. rogówce (XVIII w.).
 |
| źródło |
Sajan - rodzaj kaftana wkładany przez mężczyzn w okresie renesansu.
 |
| źródło |
Spencer – kolorowy kaftanik noszony na białą suknię w okresie Konsulatu (Francja).
Stola - odzież kobieca w starożytnym Rzymie, będąca odpowiednikiem męskiej togi.
Stola - odzież kobieca w starożytnym Rzymie, będąca odpowiednikiem męskiej togi.
_01.jpg) |
| źródło |
Symara - długi, powłóczysty strój wierzchni, noszony dawniej przez kobiety i niektórych urzędników.
Szmizjerka - kobieca sukienka uszyta na wzór męskiej koszuli, mająca kołnierz, kieszenie i mankiety, zwykle przepasana.
Szynion (szenion) - 1/ rodzaj peruki o włosach gładko sczesanych z czoła na boki i długich lokach; 2/ fryzura damska z przyprawionych włosów (popularna w czasie panowania stylu biedermeier).
Turniura – element sukni - półkolisty stelaż eksponujący tył bioder i nadający sylwetce kobiety kształt litery "S" (2 połowa XIX w.).
Szmizjerka - kobieca sukienka uszyta na wzór męskiej koszuli, mająca kołnierz, kieszenie i mankiety, zwykle przepasana.
Szynion (szenion) - 1/ rodzaj peruki o włosach gładko sczesanych z czoła na boki i długich lokach; 2/ fryzura damska z przyprawionych włosów (popularna w czasie panowania stylu biedermeier).
Turniura – element sukni - półkolisty stelaż eksponujący tył bioder i nadający sylwetce kobiety kształt litery "S" (2 połowa XIX w.).
 |
| źródło |
Tużurek - okrycie męskie podobne do żakietu, rodzaj surduta z jednorzędowym zapięciem i wykładanym (zwykle aksamitnym) kołnierzem oraz kieszeniami (popularny w czasie panowania stylu biedermeier).
Bibliografia (wybór)
Kopaliński Władysław, Encyklopedia "drugiej płci", wyd. 2, Warszawa 2001. ISBN 83-87893-96-X (sygnatura: cz VI-5/8 c)
Szyller Ewa, Historia ubiorów, Warszawa 1963 (sygnatura: 161637)
Szyller Ewa, Historyczny rozwój form odzieży, wyd. 4 zm., Warszawa 1970 (sygnatura: 48889).
Bibliografia (wybór)
Kopaliński Władysław, Encyklopedia "drugiej płci", wyd. 2, Warszawa 2001. ISBN 83-87893-96-X (sygnatura: cz VI-5/8 c)
Szyller Ewa, Historia ubiorów, Warszawa 1963 (sygnatura: 161637)
Szyller Ewa, Historyczny rozwój form odzieży, wyd. 4 zm., Warszawa 1970 (sygnatura: 48889).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz