poniedziałek, 20 listopada 2023

O dawnych lekturach można pisać bez końca (2)

Klasy 5-6. Tutaj znowu nieśmiertelne „klasyki”, czyli np. „Antek”, „Katarynka” i „Kamizelka” Bolesława Prusa, „Chłopcy z Placu Broni” Ferenca Molnára, „Janko Muzykant” Henryka Sienkiewicza, „Sposób na Alcybiadesa” Edmunda Niziurskiego, „Ten obcy” Ireny Jurgielewiczowej. A ponadto?

Alina i Czesław Centkiewiczowie, Odarpi, syn Egigwy. Odarpi mieszka wraz z rodzicami w zimnej Arktyce. Niełatwo tu przetrwać. Ojciec przekazuje synowi wiedzę nie tylko z zakresu budowy igloo czy zdobywania żywności, ale również - eskimoskich tradycji i prastarych opowieści. Z jednej z wypraw chłopiec przyprowadza do zagrody niedźwiadka. Przyjaźń między dzieckiem a zwierzęciem jest wzruszająca, ale nie może trwać wiecznie. Niedźwiedź dorasta i zaczyna odczuwać tęsknotę za stadem… (Sygn. 44969, 129410).

Maria Dąbrowska, Marcin Kozera. Początek XX stulecia. Polski nie ma jeszcze na mapie. W londyńskiej dzielnicy Hackney stoi Domu Towarzystwa Polskiego. Pan Mateusz Kozera przyprowadza tu syna, Marcina, nieznającego ojczystego języka i niechętnego jego nauce. Chłopak szybko znajduje sympatię rówieśników, szczególnie Krysi. Z dumą pokazuje jej angielskie zabytki, ale powoli zaczyna rozumieć, gdzie jest jego prawdziwy Dom. W Strzałkowie… (Sygn. 56985).

Maria Dąbrowska, Wilczęta z czarnego podwórza. Stróż jednej z warszawskich kamienic choruje. Właściciel chce zwolnić niewydajnego pracownika. Syn mężczyzny wraz z kolegami przejmują jego obowiązki. Nie wszystkiemu potrafią podołać. W jednej z takich sytuacji postanawiają pomóc sobie kradzieżą, ale uniemożliwia im to Paweł Bronicz, harcerz, akurat znajdujący się w pobliżu. Uważnie wysłuchuje ich relacji i poznaje motywację. Potem proponuje coś, o czym zawsze marzyli… (Sygn. 56985).

Arkady Gajdar, Timur i jego drużyna. Jest rok 1940. Szlachetny Timur należy do pionierów, podobnie jak rozrabiaka Kwakin i chłopcy ze stworzonej przez niego bandy. Żenia i Olga też należą do organizacji. Jednej z nich wpada w oko Timur. Niebawem chłopak wraz z przyjaciółmi będą musieli stawić czoła chuliganom i złodziejom. Bo nie wszyscy pionierzy są warci, by ich tak nazywać… (Sygn. 118754, 119832-3).

Walentin Katajew, Samotny biały żagiel. Carska Rosja. Rok 1905. Mały Pietia wraca z rodzicami z beztroskich wakacji. Tymczasem w Odessie wybucha powstanie. Na okręcie pojawia się Rodion - zbieg z pancernika „Potiomkin”. Tropi go policja. Chłopiec – wbrew swej woli – odnajduje się w centrum niebezpiecznych wydarzeń…

Maria Konopnicka, Nasza szkapa. Wicek Mostowiak mieszka z rodzicami i dwoma braćmi na Powiślu. Ojciec (piaskarz) stracił pracę i rodzina z dnia na dzień wyprzedaje lichy dobytek, aby zdobyć pieniądze na przeżycie… (Sygn. 50408, ZS 54653, cz K XVI-4/36).

Maciej Kuczyński, Atlantyda, wyspa ognia. Awaru wybiera się z ważną misją na pilnie strzeżoną Atlantydę. Mimo licznych zagrożeń, udaje mu się zdobyć wiedzę o jej tajemnicach. Poziom cywilizacyjny, naukowy i polityczny wyspy przewyższa wszystkie znane mu kraje. Wspaniałą architekturą olśniewa stolica, a urodą –Zoe, jej mieszkanka. Pragnie tu pozostać. I nagle budzi się wulkan, niwecząc nie tylko jego marzenia … (Sygn. 101964, 107358, 107732).

Gustaw Morcinek, Łysek z Pokładu Idy. Łysek to ostatni koń pracujący w śląskiej kopalni. Gdy się zestarzał, miał zostać pod ziemią. Jak wielu jego poprzedników. Opiekun zwierzęcia pragnął jednak wydostać je na powierzchnię. Stało się to możliwe, gdy doszło do groźnego wypadku, a Łysek wykazał się wielką odwagą i przywiązaniem do pana… (Sygn. 127119).

Bolesław Prus, Anielka. Kilkunastoletnia dziewczynka żyła bez trosk w bogatym dworku. Do czasu. Jej ojciec z własnej winy utracił majątek. Delikatna i wrażliwa Anielka musiała odnaleźć się w nowej sytuacji. Po stracie matki życie stało się jeszcze boleśniejsze. Nie do zniesienia… (Sygn. 18539, 63587/4, 85330, 129351, 135354, cz D II–4/7 a).

Halina Rudnicka, Chłopcy ze Starówki. Wojtek Wieloch usiłuje ułożyć sobie powojenne życie w Warszawie, z dala od rodziców, którzy mieszkają na Mazurach. Na Starówce dołącza do grupy młodych – jak on – ludzi. Pojawiają się przyjaźń, miłość i przygody… (Sygn. 44964, 118758-9, 129360).

Halina Rudnicka, Uczniowie Spartakusa. Nastoletni Kalias wraz z rodziną trafia na targ niewolników. On sam zostaje sprzedany do domu okrutnego Waryniusza, skąd udaje mu się zbiec. Chcąc uratować matkę – znajdującą się u innych właścicieli – trafia do gladiatorów. Spartakus szykuje powstanie… (Sygn. 176366).

Seweryna Szmaglewska, Czarne Stopy. Pierwsza połowa lat 50. minionego wieku. W świętokrzyskich Mąchocicach pięć zastępów harcerskich rozbija letni obóz. Chłopców czekają niesamowite przygody. Nauczą się też miłości do Ojczyzny i szacunku dla jej obrońców (sygn. 40578, 95398, 106205, 150723).

Wanda Wasilewska, Pokój na poddaszu. Adaś, Anka, Ignaś i Zosia Sielscy mieszkają w Warszawie. Niedawno zostali sierotami. Anka – najstarsza – podejmuje się trudu opieki nad rodzeństwem. Aby zarobić trochę pieniędzy, zatrudnia się jako tkaczka. To praca wyjątkowo niebezpieczna, bo wydzielające się w fabryce trujące pyły zabrały życie jej matce. W domu dzielnie pomagają jej młodsze dzieci. Ignaś dokonuje drobnych napraw, a Zosia biega po sprawunki i gotuje. Okradziono ich z dzieciństwa, ale mają siebie. To już wiele… (sygn. 127931).

Wanda  Żółkiewska, Ślady rysich pazurów. Rok 1946. Matka Tomka Milewskiego zginęła podczas wojny, a ojciec – oficer Wojska Polskiego - walczy w Bieszczadach. Chłopak mieszka z opiekunką, panią Kociołkową, w Warszawie. Pewnego dnia czyta list adresowany do kobiety, z którego wynika, że życie ojca jest zagrożone. Samowolnie oddala się z domu i wyrusza pociągiem na wschód. Po licznych przygodach, wraz z poznanym tu rówieśnikiem, Stefkiem Słojanem, dociera do kwatery ojca. Jednak lokalne walki nasilają się, bo szpieg informuje bandę o planach przeciwnika. Szpieg, czyli ojciec Stefka… (Sygn. 128698).


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz