Nasz Mały leksykon Filmowy - Stoi obok, samotny i dumny – bez poprzedników, bez naśladowców (cz. 2)

Woyzeck (1979). Jawi, Warszawa 2006 (sygnatura: DVD 1987)

Źródło

Franz Woyzeck jest żołnierzem, na którego otoczenie nieustannie wywiera presję. Oficer publicznie go poniża, lekarz-sadysta na nim eksperymentuje, a nawet dziewczyna zostaje mu przedstawiona jako kobieta niewierna, niewarta miłości. Splot okoliczności zewnętrznych i rojenia, którym sam w ich konsekwencji ulega, muszą doprowadzić do przerażającej zbrodni...

Fitzcarraldo (1982). Jawi, Warszawa 2006 (sygnatura: DVD 1993)

Źródło

Brian Sweeney Fitzgerald, irlandzki inżynier, trafia do Iquitos w Peru. Tutejsi mieszkańcy nazywają go Fitzcarraldo. Ma już za sobą nieudaną próbę budowy Kolei Transandyjskiej oraz równie chybiony pomysł budowy (w gorącym klimacie!) fabryki lodu. Obecnie owładnęła nim myśl wystawienia w dżungli wspaniałego gmachu opery. Urzeczywistnieniu tej idei podporządkowuje wszystko...

Zob. też:

Herzog Werner, Fitzcarraldo, tł. z niem. Barbara Tarnas, mapka Hanna Balcerzak, Warszawa 1988. ISBN 83-06-01483-9 (sygnatura: 126355)
Steinhauser Monika, Świadek wzniosłości, tł. Maria Cichomska, "Film na Świecie" nr 331-332 (1986), s. 165-170

Cobra Verde (1987). Jawi, Warszawa 2006 (sygnatura: DVD 1985)

Źródło

Cobra Verde to pseudonim, który wybrał dla siebie ubogi pasterz, Francisco Manuel da Silva, gdy - zagrożony więzieniem po popełnieniu morderstwa - uciekł do Brazylii. Za oceanem zatrudnił się na plantacji trzciny cukrowej. Tutaj dostrzegł go jej właściciel i zlecił trudną misję sprowadzenia z Afryki niewolników, potajemnie licząc na to, że mężczyzna z niej nie powróci. Jednakże Cobra Verde nie tylko dociera do Dahomeyu, ale także przyczynia się do rozwoju sieci handlu ludźmi, a nawet doprowadza do zamachu stanu i sam mianuje się lokalnym władcą. Jego dążeniom do odegrania ważnej roli w historii nie przeszkodzi nawet zniesienie niewolnictwa i utrata wszystkiego, co dotychczas osiągnął. Podejmuje kolejne ryzyko...

Krzyk kamienia (1991). Jawi, Warszawa  2006 (sygnatura: DVD 1990)

Źródło

Cerro Torre, czyli Krzyk kamienia. Malownicza granitowa góra w Patagonii. Martin (mistrz świata we wspinaczce sportowej) oraz Roccia (alpinista o międzynarodowej renomie) podejmują w telewizyjnym studiu zakład o to, który prędzej stanie na niedostępnym szczycie. Czy uda się któremukolwiek z nich tego dokonać?

Zob. też:

Jansen Peter W., Zmierzch bożyszcz na Cerro Torre, tłum. Bartłomiej Hański, "Kino" 1992, nr 1, s. 32-33
Świeżyński Wacław, Góry splądrowane. Herzog na ścieżkach Arnolda Fancka, "Kino" 1993, nr 5, s. 25-27

Niezwyciężony (2001). Jawi, Warszawa 2006 (sygnatura: DVD 1991)

Źródło

Zishe Breitbart, żydowski siłacz (postać autentyczna), przybywa z Polski do Berlina niemal w przededniu dojścia Hitlera do władzy. Zostaje zatrudniony w Teatrze Okultystycznym Hanussena. Jest entuzjastycznie witany i oklaskiwany do chwili, gdy otwarcie deklaruje swoją przynależność narodową. Jednak właściciel teatru, fanatyczny zwolennik hitleryzmu, także jest Żydem i ostatecznie ginie... A Zishe podejmuje samotniczą próbę uchronienia swego narodu przed nadciągającym Holocaustem. Próbę tragiczną, bo skazaną na klęskę.

Jerzy Uszyński, filmoznawca, napisał o nim:

Werner Herzog to jedna z najbardziej tajemniczych postaci współczesnego kina (…) trudno byłoby doszukiwać się w jego twórczości jakichś cech szczególnie łączących go z tą (czy jakąkolwiek inną) generacją, trudno w ogóle umieścić go w jakimś nurcie – estetycznym czy ideologicznym. Stoi (…) obok, samotny i dumny – bez poprzedników, bez naśladowców – najmniej podatny na działanie mód intelektualnych, najmniej uległy wymaganiom rynku. W dziedzinie rzemiosła filmowego jest praktycznie samoukiem, nie lubi teoretyzowania na temat kina, nie lubi teorii w ogóle.

Źródło

Zob. też inne pozycje bibliograficzne:
Herzog Werner, Patrzeć poza horyzont, rozm. przepr. Marta Bałaga, Kuba Armata, "Kino" 2016, nr 4, s. 20-22
Jachymek Karol, Ryszkiewicz Kuba, Ciała szaleńców, "Kino" 2012, nr 11, s. 44-46
Theobaldy Jürgen, Podróże w szaleństwo, tł. Maria Cichomska, "Film na Świecie" nr 331-332 (1986), s. 109-133
Uszyński Jerzy, Herzogowska antropologia, "Film na Świecie" nr 331-332 (1986), s. 177-201
Uszyński Jerzy, Werner Herzog - demiurg, "Film na Świecie" nr 331-332 (1986), s. 101-108
Wert William F., Uświęcenie codzienności. Praktyka dokumentalna Wernera Herzoga, "Film na Świecie" nr 331-332 (1986), s. 157-164