Gdzie mieszkają pisarze?

Gdzie mieszkają pisarze? Jak? Z kim? Przyjrzyjmy się niektórym ich utworom, a się dowiemy.

Dom. Pięknie opisał go Jan Kochanowski we fraszce „Na dom w Czarnolesie”, dodając jeszcze filozoficzny akcent (po wiekach nawiąże do niej Jarosław Iwaszkiewicz w „Gospodarstwie”). Wspomnienia z dzieciństwa snują - już współcześniej -  na przykład Zofia Nałkowska w "Domu nad łąkami" oraz (poetycko) Zbigniew Herbert w "Domu". Smutna jest "Pieśń o domu" Kazimierza Wierzyńskiego. Nie sposób pominąć też "Opisu domu poety", "O naszym gospodarstwie" i "Pieśni" Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Trzeba wreszcie wspomnieć wieżowce, drapacze chmur - w "Ja stróż latarnik" i kilku innych wierszach Mirona Białoszewskiego. Jednak najpiękniejszy jego obraz wyczarował ze słów Krzysztof Kamil Baczyński („Wesele poety”, fragment „Dom poety”), a w nim m.in.:

„Dom jest jasny, zbudowany z blasku,
Jak powietrza bańka (…)
I ma ściany jakby z roślin i światła”

Wnętrze, czyli pokoje. Na przykład "Wspólny pokój" Zbigniewa Uniłowskiego, w którym czasowo przebywała cała plejada literatów. U Wierzyńskiego znajdziemy nawet wiersz "Łazienka". Jest wyposażenie, są meble oraz drobne przedmioty, np. "Elegia na odejście pióra atramentu lampy" Herberta i "Okno na ogród" Wierzyńskiego:

"Kup mi tak jak dawniej przed wiosną
Kilka anemonów i frezji,
Chciałbym mieć kwiaciarnię na biurku,
Okno zachodzące parą poezji."

Właśnie! Sporo uwagi pisarze poświęcają otoczeniu domu, ogrodowi:

"A za oknem migotliwie
Venus gałąź opromienia.
Chciałbym i ten błysk na oknie
ocalić od zapomnienia."
(Konstanty Ildefons Gałczyński, Pieśni, VII)

"Pracownia poety" Wierzyńskiego mieści się pod drzewem, a wokół - wiele roślinności ("O naszych kwiatach"). Przyroda jest bliska Romanowi Brandstaetterowi i jego żonie ("Kwiaty mojej żony", zob. TUTAJ). Także zwierzęta ("Nasze zwierzęta" Anny Iwaszkiewicz). Rozległą, uogólniającą perspektywę zawiera kilka wierszy jej męża. Przykłady?

"Nad domem błękit jak baldachim
Taki jaskrawy i głęboki,
Pod białych brzózek arkadami
Fruwają wyfraczone sroki."
(*** [Nad domem błękit jak baldachim])

"I wkoło domu
I wokoło lasu
Pustka niezmienna

Nie pukaj do drzwi
Ani do okien
Noc jest jesienna"
(*** [I wkoło domu])

"Pełny" opis mieszkania pisarza (chociaż niekoniecznie autora) znajdujemy w „Moim mieszkaniu”, także Iwaszkiewicza:

"Moje mieszkanie
pokój niewielki
ślepa kuchenka
łazienka bez światła

W pokoju
cała ściana
szkło

Przez okno patrzę
życie moje widzę"

To kolejne egzystencjalne uogólnienie. Bo u pisarzy często bywa, że dom postrzegają przez pryzmat własnego (mikro)świata, ale też się zdarza, że widzą go w rozmiarach (Wszech)świata.

Fot. mieszkań z Pixabay.com