poniedziałek, 9 listopada 2015

Nasz Mały Leksykon Filmowy - Wszystko zaczęło się od pożaru.


10 grudnia 1938 roku. W studiu filmowym Culver, usytuowanym przy Bulwarze Waszyngtońskim w Culver City, rozpoczęto zdjęcia do jednego z najsławniejszych filmów w historii kina. A wszystko zaczęło sie od pożaru Atlanty. Tę scenę - jako pierwszą - kręcono podczas tworzenia fresku o upadku "starego" Południa, czyli Przeminęło z wiatrem. Wówczas nie było jeszcze wybranej aktorki do roli Scarlett.

Wczoraj obchodziliśmy 115. rocznicę śmierci Margaret Mitchell (1900-1949), autorki literackiego pierwowzoru. Swą słynną powieść zaczęła tworzyć mając 26 lat, a ukończyła 10 lat później. Miesiąc po wydaniu, producent David O. Selznick zakupił do niej prawa za ogromną sumę 50 000 dolarów. Nic już później nie pisała, ale aktywnie udzielała się na polu charytatywnym. Zmarła w stanie śpiączki, w którą zapadła po potrąceniu na jezdni przez pijanego taksówkarza.

Film, którego premiera miała miejsce 15 grudnia 1939 roku w Atlancie, zyskał nawet większą sławę niż powieść. Chociaż szacunkowy koszt jego produkcji wyniósł 4 mln dolarów, to zyski z rozpowszechniania są - po uwzględnieniu inflacji - największe w dziejach kina. Sukces był ogromny, choć nie przez wszystkich przewidywany. Gary Cooper, spodziewając się nieudanej produkcji, odrzucił rolę Rhetta Butlera. Inaczej było z kandydatkami do głównej roli żeńskiej. Ubiegały się o nią największe gwiazdy, m.in. Bette Davis, Paulette Godard, Joan Crawford, Claudette Colbert, Carole Lombard czy Katharine Hepburn. Zwyciężyła jednak aktorka angielska. 


Na ukończone dzieło (224 minuty projekcji!) spadł deszcz nagród. 10 Oscarów plus pięć nominacji, a także (w następnych latach) około 30 innych nagród. Oscary - począwszy od scenografii (William Cameron Menzies - Nagroda Honorowa, Lyle R. Wheeler), osiągnięć technicznych (R.D. Musgrave), zdjęć (Ernest Haller, Ray Rennahan) i montażu (Hal C. Kern, James E. Newcom), poprzez scenariusz (Sidney Howard), po reżyserię (Victor Fleming) i rolę kobiecą pierwszoplanową (Vivien Leigh) oraz drugoplanową (Hattie McDaniel). Nominacje, to: najlepszy aktor pierwszoplanowy (Clark Gable) i aktorka drugoplanowa (Olivia de Havilland), muzyka oryginalna (Max Steiner), efekty specjalne (Jack Cosgrove, Fred Albin, Arthur Johns) i dźwięk (Thomas T. Moulton, Samuel Goldwyn).

Godna uwagi jest Lista 100 najlepszych kwestii filmowych, publikowana przez Amerykański Instytut Filmowy (AFI). W 2005 roku znalazły się na niej 3 kwestie z Przeminęło z wiatrem. Na 1 miejscu (!) -  słowa Rhetta: Frankly, my dear, I don't give a damn. Pozostałe, to wypowiedzi Scarlett: After all, tomorrow is another day! (31 pozycja) oraz As God is my witness, I'll never be hungry again (59 lokata).

Spośród ciekawostek związanych z filmem warto dodać, że większość zdjęć kręcono w Culver Studios, ale - choć rzadziej - wykorzystywano też plener, m.in. Reuss Farm, Big Bear Lake i Ahmanson Farm (w Simi Valley, na północny-zachód od Los Angeles). W tym ostatnim rancho Scarlett przysięgła, że już nigdy nie będzie głodna. I tutaj - do dziś - przybywają tzw. Windies, czyli wielbiciele filmu. 

Powiedzmy jeszcze parę słów o odtwórcach głównych i drugoplanowych ról oraz reżyserze.
Vivien Leigh (1913-1967), czyli Scarlett O'Hara. Naprawdę nazywała się Hartley. Urodzona w Indiach, wyedukowana w Europie, przez lata partnerka filmowa i życiowa Laurence'a Oliviera. Drugiego w życiu Oscara otrzymała za rolę Blanche w Tramwaju zwanym pożądaniem (ekranizacji sztuki Tennessee Williamsa, reż. Elia Kazan). Sporo grała w teatrze, głównie w dramatach Szekspira. W czasie wojny zachorowała na gruźlicę, która później wielokrotnie nawracała. Do niej dołączyły się napady maniakalno-depresyjne i alkoholizm. Po rozstaniu z Olivierem i powtórnym zamążpójściu nie żyła już długo. Zmarła w wyniku kolejnego ataku gruźlicy.

Clark Gable (1901-1960). Rhett Butler. Syn farmera. Pracownik w fabryce opon, ale z romantyczną duszą. Wielbiciel teatru, w którym zrazu pracował (za darmo!) jako goniec. Jego los odmienił się po drugim ożenku z dobrze znaną w filmowym świecie Marią Franklin Gable. Szybko stał się gwiazdą. Za Ich noce (It Happened One Night, reż. Frank Capra) dostał Oscara, a za Bunt na Bounty Franka Lloyda i Przeminęło z wiatrem - nominacje. Od 1942 roku służył w wojsku. Do kina wrócił po wojnie, ale już bez sukcesów. Zmarł na atak serca. Już po śmierci aktora urodził się jego jedyny syn, którego miał z piątą żoną.

Hattie McDaniel (1892-1952). Niania Mammy. Pierwsza ciemnoskóra aktorka, która otrzymała Oscara. Najpierw wokalistka jazzowa, później aktorka, grająca głównie służące i kucharki (najczęściej role drugoplanowe lub epizodyczne). Bardziej znane filmy, w których wystąpiła, to: Blond Wenus Josefa von Sternberga i Saratoga Jacka Conway'a. Zmarła na raka piersi.

Olivia de Havilland (ur. 1916). Melania Wilkes. Ma 99 lat. Urodziła się w Tokio. Po rozwodzie rodziców, jeszcze jako dziecko, zamieszkała - wraz z matką i siostrą - w Los Angeles. Sporo grała w filmach reżyserowanych przez Michaela Curtiza. Są to np. Kapitan Blood), Dodge City, Szlak do Santa Fe, Szarża lekkiej brygady. Inne, bardziej znane filmy: Przygody Robin Hooda (reż. William Keighley, Michael Curtiz), Moja kuzynka Rachela Henry'ego Kostera i Złote wrota Mitchella Leisena. Za dwa ostatnie była nominowana do Oscara, ale tę nagrodę otrzymała za role w Najtrwalszej miłości (reż. Mitchell Leisen) i Dziedziczce (reż. William Wyler) - adaptacji filmowej Placu Waszyngtona Henry'ego Jamesa. 

Leslie Howard (Leslie Howard Stainer, 1893-1943). Ashley Wilkes. Aktor brytyjski, syn węgierskich emigrantów. Najsławniejsze filmy: W niewoli uczuć (Of Human Bondage) Johna Cromwella, Romeo i Julia George'a Cukora, Pigmalion (reż. Anthony Asquith, Leslie Howard), Skamieniały las Archie Mayo. Niechętnie przyjął rolę Ashley'a. Uczestnik I i II wojny światowej. Zginął w samolocie zestrzelonym przez Niemców, wracając z Lizbony, gdzie przebywał z tajemniczą misją.

Victor Fleming (1889-1949). Jeden z trzech (oprócz George'a Cukora i Sama Wooda) reżyserów Przeminęło z wiatrem. Ale to on otrzymał Oscara i jego nazwisko widnieje w czołówce, gdyż nakręcił większość filmu. Z powodu choroby nie zdołał go jednak ukończyć (uczynił to Sam Wood). Inne filmy: Lord Jim, Pieśń żywiołów (The Wolf Song), Bohaterowie morza (Captains Courageous), Doktor Jekyll i pan Hyde.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz