piątek, 10 stycznia 2020

Nasz Mały Leksykon Filmowy – Filmy (nie)zapomniane: Kenji Mizoguchi, „Ukrzyżowani kochankowie” (1954)

Prowadził poszukiwania szalone, uporczywe, by stworzyć dzieło idealne. Tak powiedział o nim Akira Kurosawa. Oto właśnie dzieło idealnie piękne, wręcz wzniosłe. Ukrzyżowani kochankowie.

XVII stulecie. Osan jest żoną właściciela drukarni w Kioto, wydaną za niego wyłącznie dla pieniędzy, których potrzebują jej matka i brat – utracjusz. Teraz znowu poszukują wsparcia finansowego, by uniknąć więzienia za długi. A małżonek jest bogaty i bardzo wpływowy. Realizuje akurat zamówienie z cesarskiego dworu. Zachłanny na grosz, na pewno nie podzieli się gotówką. Kobieta – znając jego chciwość – prosi więc o pomoc Mohei, najlepszego pracownika o artystycznym zacięciu, którego talent i sumienność są źródłem dobrej opinii zakładu. Mohei sekretnie kocha Osan, dlatego – ze wszystkich sił usiłując jej pomóc – fałszuje dokumenty i zostaje przyłapany na gorącym uczynku przez złego Sukeemona. Ten donosi o wszystkim pryncypałowi. Osan bezskutecznie próbuje wybronić drukarza przed mężem.

Mohei postanawia uciec. Przedtem jednak powiadamia o zamiarze służącą, do której zaleca się mąż Osan. I oto mąż, żona, służąca oraz drukarz spotykają się w tym samym czasie w pokoju służącej. Mąż oskarża Osan o romans z Mohei.

Drukarz trafia do więzienia, w którym umieścił go sam właściciel zakładu, nie chcący utracić najlepszego pracownika. Ale ten ucieka, a wraz z nich strwożona Osan, gdyż - w myśl obowiązującego prawa - za oskarżenie o niewierność grozi jej śmierć. W ten sposób zbiegowie w oczach ludzi stają się kochankami.

Za winowajcami wyrusza pogoń. Właściciel drukarni patrzy na te działania niechętnie, chociaż powinno mu zależeć na schwytaniu żony i jej miłego. To jednak zrujnowałoby jego karierę. Ale dla ściganych nie ma już nigdzie bezpiecznego miejsca. Schwytani, wyznawszy sobie miłość, z pogodnymi twarzami, radosnymi sercami i w poczuciu pełnej wolności idą na ukrzyżowanie.

Tytuł sugeruje, że jest to film o miłości lub niewierności małżeńskiej. Ale jednak nie. W swej najgłębszej warstwie jest to dzieło o niszczycielskiej sile pieniądza, a zakończenie wydaje się być wzniosłym, heroicznym wyzwoleniem od niej. To scena pełna urzekającego piękna, której nie sposób zapomnieć. 

Ukrzyżowaniu kochankowie (Chikamatsu monogatari). Reż. Kenji Mizoguchi. 1954. Japonia. 1 godz. 42 min.
Bibliografia (wszystkie pozycje są dostępne w PBW)
Ireneusz Dembowski, Filmografia Kenji Mizoguchiego, „Film na Świecie”, nr 345-346 (1987), s. 102-128 (Czytelnia)
Jean Douchet, Złudzenie i prawda w filmach Mizoguchiego, tłum. Ireneusz Dembowski, „Film na Świecie”, nr 345-346 (1987), s. 75-93 (Czytelnia)
Janicki Stanisław, Film japoński. Fakty, dzieła, twórcy, Warszawa 1982, s. 92-93, 196-199 (sygnatura: 97427)


Uwaga! Inne filmy tego reżysera przypomniałyśmy 15 listopada 13 grudnia ubiegłego roku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz