poniedziałek, 19 czerwca 2017

Nasz Mały Leksykon Filmowy. Morze, egzotyka i przygoda, czyli adaptacje filmowe twórczości Josepha Conrada (cz. 2)

Pojedynek (1908)

Pojedynek (1977, reż. Ridley Scott, Wielka Brytania). Porucznik d’Hubert, doręcza innemu oficerowi rozkaz pozostania w areszcie domowym. Ta prosta czynność jednak znacząco wpłynie na jego dalsze życie, z czego początkowo nie zdaje sobie sprawy.
Źródło
Powrót (1898)

Jej powrót (1974, TV, reż. Witold Orzechowski, Polska). Ustabilizowany życiowo Edward znajduje pewnego dnia list od żony, w którym informuje go o swym odejściu. Jednak jeszcze tego samego dnia kobieta niespodziewanie powraca. Małżonkowie muszą wszystko poukładać w swym życiu na nowo. A nic już nie wydaje się oczywiste. Akcja utworu Conrada rozgrywa się w Londynie (XIX w.), tu została przeniesiona do Polski okresu międzywojennego. Kolejna adaptacja utworu nosi tytuł Gabrielle (2005, reż. Patrice Chéreau, Francja, Niemcy, Włochy).
Źródło
Przygoda (1903)

Przygoda (1927, reż. John S. Robertson, USA, kopia zaginęła). Sędzia z Karaibów, Balthasar, zamierza ożenić się z uprowadzoną przez siebie Serafiną. Tymczasem na wyspę przybywa Hiszpan, kapitan José Armando. Usiłuje uwolnić dziewczynę z rąk przewrotnego sędziego. Uwaga! U Conrada - zamiast Hiszpana - mamy bogatego Anglika!

Smuga cienia (1917)

Smuga cienia (1976, reż. Andrzej Wajda, Polska, Wielka Brytania). Młody i niedoświadczony oficer marynarki handlowej, Polak z pochodzenia, obejmuje dowództwo na okręcie płynącym z Bangkoku do Singapuru. Kapitan tej jednostki nagle zmarł. Ale wśród załogi wybucha epidemia. A pierwszy oficer - jedyny doświadczony marynarz na pokładzie - nie kryje niechęci do Polaka. Wkrótce on sam także zaczyna chorować na cholerę.

Szaleństwo Alamayera (1895)

Szaleństwo Alamayera (1972, TV, reż. Vittorio Cottafavi, Francja, Niemcy, Wochy). Kaspar Almayer, choć Europejczyk z pochodzenia, mieszka wśród Malajów. Ideą jego życia jest zapewnienie córce wysokiej pozycji społecznej, choć "towarzystwo" odnosi się do dziewczyny z pogardą. 
Źródło
Tajemny wspólnik (1910, wyd. 1913)

Tajemny wspólnik (1950, reż. George F. Kerr, Wielka Brytania). Leggatt, morderca, wdziera się nocą na okręt młodego, niedoświadczonego kapitana. Ten ostatni postanawia ukryć go w swej kajucie, a potem umożliwić mu bezpieczne opuszczenie statku. Ta decyzja wiąże się z ogromnym ryzykiem zahaczenia o przybrzeżne skały. Całej załodze grozi śmiertelne niebezpieczeństwo... Kolejne adaptacje, to Twarzą w twarz (1952, reż. John Brahm, USA) oraz Ukryty sojusznik (1988, reż. Philippe Condroyer, Francja). W tej ostatniej adaptacji uciekinier i kapitan otrzymują inne imiona, ale akcja na ogół rozwija się tak samo, jak w literackim pierwowzorze.

Tajny agent (1907)

Tajny agent (Sabotage, A Woman Alone, I Married a Murderer, 1936, reż. Alfred Hitchcock, Wielka Brytania). Anarchista i podwójny agent, Verloc, zostaje zmuszony do przeprowadzenia zamachu bombowego. Jednak sprawy skomplikują się, gdy fach, którego podjął się dla pieniędzy, będzie kosztował życie brata jego żony, która postanowi się zemścić... To bardzo popularny wśród reżyserów utwór Conrada. Oto kolejne adaptacje: Tajny agent (1967, TV, reż. Gerald Blake, Wielka Brytania), Tajny agent (1978, miniserial TV, reż. Antonio Calenda, Włochy), Tajny agent (1992, serial TV, reż. David Drury, Wielka Brytania), Tajny agent (1996, reż. Christopher Hampton, USA, Wielka Brytania).
Źródło
W oczach Zachodu (1911)

W oczach Zachodu (Prowokator, Razumov, 1936, reż. Mark Allégret, Francja). Rewolucja w Rosji. Razumov udziela w swym mieszkaniu schronienia należącemu do organizacji terrorystycznej Haldinowi, który zabił przedstawiciela władzy. Jednak - w obawie przed oskarżeniem o współudział - decyduje się na denuncjację przyjaciela. Mimo to zostaje oskarżony i aby ratować życie, zgadza się pracować dla carskiej policji. Jednak w obliczu śmiertelnego niebezpieczeństwa, w jakim znajduje się jego ukochana, przyznaje się do zdrady. Ratując ją, sam traci życie. Kolejny film o losach Razumowa, tym razem serial, nakręcono we Włoszech: W oczach Zachodu (1979, reż. Vittorio Cottafavi).

Wykolejeniec (Wyrzutek, 1896)

Wykolejeniec (Awanturnik z Malezji, 1952, reż. Carol Reed, Wielka Brytania). Willems - jako dziecko - otrzymał pomoc od kapitana Lingarda. Później zostaje piratem. Z miłości do kobiety zdradza jej ojcu handlową tajemnicę Lingarda.

Z powodu dolarów (Dla dolarów, 1915)

Laughing Anne (Between the Tides, 1953, reż. Herbert Wilcox, USA, Wielka Brytania). Anne, nazywana "Laughing Anne", śpiewa w renomowanym paryskim klubie. Po okaleczeniu jej kochanka, Farrella (boksera), podczas jednej z walk, oboje postanawiają odpłynąć na Jawę. Tam Anne znajduje pracę w podrzędnej knajpie. Wiedzie nędzne życie u boku kaleki. Gdy otwiera się przed nią szansa poprawy bytu, czyli ucieczki do Singapuru z kapitanem Davidsonem, korzysta z okazji. Jednak wkrótce wraca do Farrella. Mijają lata. Davidson - przewożąc wartościowy ładunek - ponownie zawija w te strony. Znowu namawia kobietę do opuszczenia kochanka. Ten ostatni zaś postanawia wzbogacić się zabierając kapitanowi ładunek...
Źródło
Zwycięstwo (1915)

Zwycięstwo (1919, reż. Maurice Tourneur, USA). Alma występuje w hotelu jako skrzypaczka, ale jej rola sprowadza się nie tylko do tego. Pewnego wieczoru poznaje pana Heysta, który samotniczo mieszka na pobliskiej wyspie. Mężczyzna, widząc, jak dziewczyna jest traktowana przez właścicieli hotelowej kawiarni i dyrygenta orkiestry, zabiera ją na wyspę. Ale to stanie się początkiem wielu problemów... Kolejna adaptacja, z 1930 roku, zaginęła. Nosiła tytuł Niebezpieczny raj (reż. Ryszard Ordyński, USA). Twórcy następnej, zatytułowanej znowu Zwycięstwo (1940, reż. John Cromwell, USA), przenieśli czas akcji z XIX wieku do lat trzydziestych XX stulecia i dokonali jeszcze kilku istotnych zmian. Pan Escher żyje samotniczo na własnej wyspie usytuowanej na Morzu Jawajskim. Jednak pewnego dnia musi popłynąć na stały ląd. Tu poznaje Julię. Zabiera ją ze sobą, ale tajemniczy pan Jones i jego wspólnik udają się w ślad za nimi... I jeszcze dwie adaptacje: Devil's Paradise (1986, reż. Vadim Glowna, Niemcy) oraz Zwycięstwo (1995, reż. Mark Peploe, Francja, Niemcy, Wielka Brytania). W tej ostatniej bohater znowu nazywa się Axel Heyst. Zasadnicze realia i treść książki zostały zachowane.
Źródło

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz