poniedziałek, 27 listopada 2017

(Niektóre) nowości książkowe w naszych zbiorach

Co niedawno kupiliśmy dla Was? Oto niektóre tytuły z bardzo poszukiwanej tematyki. Zapraszamy do korzystania! Niebawem pokażemy kilka nowości ze zbiorów audiowizualnych. Odtąd systematycznie będziemy prezentować wybrane tytuły. Wszystkie (ale już bez omówienia :)) – w katalogu OPAC, w zakładce Nowości:

Analogicznie - w Kartotece zagadnieniowej - artykuły i fragmenty książek:

Czerka-Fortuna Eliza, Kmita-Zaniewska Katarzyna, Zbierzchowska Alicja (red. nauk.), Zasoby rodziny. Wychowanie, poradnictwo, praca socjalna, Gdańsk 2016. ISBN 978-83-65155-37-5 (sygnatury: 177960, cz LXIII-4/1 b)

Bogaty zbiór tekstów familiologicznych. Redaktorzy podzielili go na trzy części: 1/ Zasoby rodziny – kategoria znacząca w poradnictwie rodzinnym, 2/ Polityka społeczna i praca socjalna wobec zasobów rodziny, 3/ Potencjał opiekuńczy i wychowawczy rodziny. Część pierwsza zawiera – między innymi - opracowania takich często poszukiwanych przez Użytkowników zagadnień, jak: poradnictwo rodzinne, praca socjalna z dzieckiem w rodzinie dotkniętej żałobą, rodzina wobec śmierci dziecka, praca z rodziną dziecka niedostosowanego społecznie, rodzicielskie mediacje rozwodowe, rodzina dziecka z niepełnosprawnością (m.in. z autyzmem). Część druga, to m.in. artykuły na temat pedagogiki ulicy, pracy z rodziną dotkniętą  problemem bezrobocia, rodziny w perspektywie polityki społecznej. Część trzecia zawiera m.in. prace na temat ojcostwa w ujęciu chrześcijańskim (na przykładzie wspólnoty „Efraim” z Gdańska), ojców niepełnoletnich, samotności w małżeństwie, wpływu nadużywania telefonu komórkowego na relacje rodzinne, postaw osób niesłyszących wobec małżeństwa i rodziny. Jest o czym czytać!

Penkowska Grażyna (red.), Zagrożenia ze strony mediów, Gdańsk 2017. ISBN 978-83-65155-60-3 (sygnatury: 178031, cz LXII-7/19 a)

To kolejny hit! Książka zaraz po przekazaniu do magazynu została wypożyczona. Dzieli się także na części. Pierwsza nosi tytuł: Dualistyczny charakter nowoczesnych technologii. Tu m.in. uczciwość studentów w dobie powszechnego dostępu do informacji i opis polskiej blogosfery. Część druga: Edukacyjny kontekst zagrożeń ze strony mediów, zawiera m.in. takie zagadnienia, jak: analiza wybranych internetowych stron edukacyjnych dla dzieci w wieku przedszkolnym i negatywne oddziaływanie mediów na dziecięce emocje. Część trzecia:  Ambiwalentny obraz mediów w badaniach naukowych, porusza m.in. kwestie oceny rzetelności internetowych przekazów nt. HIV/AIDS, wyników autoeksperymentu „Tydzień bez Internetu i rozrywki komputerowej” oraz zagadnienie interferencji świata wirtualnego i rzeczywistego w grach komputerowych.

Compart Pamela, Laake Dana, Jak ugryźć ADHD. Kompletny przewodnik po dietach bezmlecznych i bezglutenowych. Przepisy, porady, wskazówki. Ponad 100 przepisów, [tłum. Justyna Rudnik], Warszawa 2015. ISBN 978-83-280-1277-6 (sygnatura: 178063)

Pierwszy poradnik dotyczący żywienia dzieci z ADHD i autystycznych jako jednej z metod wspomagania leczenia tych chorób. U dzieci z ADHD i autystycznych często obserwuje się alergie pokarmowe (głównie na białko, pszenicę, jajka, czekoladę, orzechy i konserwanty). Korzystne jest stosowanie diety bezmlecznej, bezglutenowej i bezcukrowej. Dobrze dobrana dieta – bogata w produkty zawierające znaczne ilości żelaza, cynk i witaminę D – spełnia ważne zadanie terapeutyczne.

Ogrodzka-Mazur Ewa, Szuścik Urszula, Oelszlaeger-Kosturek Beata (red.), Edukacja małego dziecka. Praca zbiorowa, t. 11, Nauczyciel i dziecko w dobie kryzysu edukacji, Cieszyn, Kraków 2017. ISBN 978-83-7587-468-6, ISBN 978-83-8095-182-2 (sygnatury: 167781/11, cz B XII-3/11 f)

Kolejny tom bardzo popularnej u nas książki. W nim – jak zawsze - przebogata i zróżnicowania tematyka. Oto niektóre zagadnienia: autorytet a edukacja, samodzielność dziecka, twórczość dzieci i młodzieży, realizowanie obowiązku szkolnego, diagnoza pedagogiczna, media a rodzina, przedszkola rodzinne, praca nauczycieli klas początkowych.

Jegier Aneta, Szurowska Beata, Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami, Warszawa 2017. ISBN 978-83-8085-457-4 (sygnatury: 177955, cz D XI-6/20 k)

Książka dotycząca dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Podzielona na trzy części: Kształtowanie rozwoju społeczno-emocjonalnego dzieci, Wspieranie rozwoju umiejętności społecznych dzieci ze specjalnymi potrzebami oraz Rola nauczyciela w kształtowaniu rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci. Najobszerniejsza (składająca się z 11 rozdziałów) jest część druga. W niej znajdziemy szczegółowe opracowania dotyczące wspierania rozwoju dzieci głuchych i słabosłyszących, z zaburzeniem przetwarzania słuchowego (APD), z ASD, z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną oraz chorych przewlekle, zaniedbanych środowiskowo, zdolnych i uzdolnionych, pochodzących z różnych środowisk kulturowych i językowych oraz będących w sytuacji rozstania rodziców. Części pierwsza i trzecia (liczące po trzy rozdziały), poruszają odpowiednio: ogólne kwestie dotyczące rozwoju społeczno-emocjonalnego dzieci oraz wpływu oceny na kształtowanie umiejętności społecznych i funkcjonowania dziecka w przedszkolu Montessori.

Cywińska Małgorzata (red. nauk.), Rozwijanie umiejętności językowych i komunikacyjnych dziecka. Wybrane aspekty, Poznań 2016. ISBN 978-83-232-3105-9 (sygnatury: 178050, cz B XII-4/24)

Obszerna pozycja Kluczowe zagadnienia, to: mowa dziecka w perspektywie rozwojowej i klinicznej (np. mowa dzieci z wadami słuchu), język czasopism dla dzieci oraz Internetu, metody nauczania języków.

Zawadzka Ewa, Domańska Łucja (red. nauk.), Diagnoza neuropsychologiczna. Współczesne wyzwania i perspektywy rozwoju, Warszawa 2017. ISBN 978-83-8085-422-2 (sygnatury: 177928, cz V-3/32)

Główne zagadnienia: historia neurokonektomiki, diagnoza dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi, pacjenci po udarze mózgu i wsparcie osób z dysfunkcjami mózgu, zastosowanie Kwestionariusza do Pomiaru Depresji, rola technologii komputerowych w diagnostyce neuropsychologicznej.

Kijak Remigiusz, Dorośli z głębszą niepełnosprawnością intelektualną jako partnerzy, małżonkowie i rodzice, wyd. 2 zm., Kraków 2017. ISBN 978-83-8095-288-1 (sygnatury: 177977, cz XXII-9/33 c)

Kolejna pozycja na temat realizacji ważnych ról życiowych przez osoby głębszą niepełnosprawnością intelektualną.

piątek, 24 listopada 2017

Książki (nie)zapomniane – Królewski wyrok

Ten dramat nawiązuje do tradycji plebejskiej, ale wzorzec tematyczny czerpie z posiadających zawrotnie długą historię tekstów kultury. Kaukaskie koło kredowe BERTOLTA, a właściwie Euzebiusza Bertolta Fryderyka BRECHTA (1898-1956).

... wszystko, co tylko jest na tej ziemi,
winno należeć do ludzi, co mają serca po temu -
więc dzieci sercom matczynym, by się chowały w radości,
więc wóz dobremu woźnicy, by jazda szła sporo i gładko,
dolina zaś nawadniaczom, by przynosiła owoce.


Takimi słowami Pieśniarz zamyka utwór, którego osią treściową jest potęga dobroci i miłości kobiety do dziecka.

Malownicza Gruzja. Kołchoz. Narrator (mamy do czynienia z dramatem epickim!) snuje opowieść o kredowym kole. Opada kolejna kurtyna czasowa. Rozpoczyna się "teatr w teatrze".

Wchodzimy w przeszłość. W czas feudalnych wojen i rozruchów. Grusza Wachnadze, prosta, dobra wiejska dziewczyna, pracuje u żony Gubernatora. Bogaczka pozornie posiada wszystko, ale nie ma jednego. Miłości. Porzuca swoje dziecko, które służąca z narażeniem życia ratuje. Ona - w przeciwieństwie do tamtej - nie ma nic... prócz serca.

I pewnego dnia obie spotykają się w sądzie. Matka postanawia jednak odzyskać dziecko. Ale Grusza wie, że mu w tamtym domu nie będzie dobrze. Pragnie je sama wychować. Kłamie, że to jej. Nieślubne. Nie wspomina, jak wiele zniosła upokorzeń i krzywd, by ocalić mu życie. Nawet heroicznie wyrzekła się ukochanego Simona.

Dziwny to proces i jeszcze bardziej niezwykły sędzia. Azdak naprawdę jest wiejskim pisarzem, pijakiem i łapownikiem. "Fałszywą mierzy miarką", ale ma głębokie poczucie sprawiedliwości. Pomaga ubogim. Teraz też wie, że Grusza nie mówi prawdy. Ale docenia jej poświęcenie. Zarządza próbę kredowego koła.

I do "akcji" wkracza wielka tradycja kulturowa. To już nie jest tylko ludowy moralitet. Schemat przebiegu wydarzeń został zaczerpnięty z dawnej chińskiej legendy i klasycznej sztuki przypisywanej Li Hsing-Tao. Także z Biblii. Konkretnie, z I Księgi Królewskiej (1 Krl 3, 16-28). Pamiętamy tę historię, prawda? Nie zaszkodzi przypomnieć. Dwie kobiety mieszkały w jednym domu. W podobnym czasie urodziły dzieci. Jedna swoje (niechcący) udusiła. W nocy przyniosła śpiącej sąsiadce martwego syna, zabierając jej chłopca. Tamta w świetle poranka rozpoznała, co zaszło. Dzieciobójczyni zaprzeczyła. Sprawę przedstawiono mądremu władcy, który nakazał rozciąć dziecko mieczem, aby każda dostała po połowie. Wiedział, że fałszywa matka zaakceptuje tę nieludzką decyzję, zaś prawdziwa - nawet odda maleństwo, byle tylko nie wyrządzono mu krzywdy. I tak się stało. Chłopca przyznano tej, która go naprawdę urodziła.

Azdak w niczym nie przypomina mądrego, wielkiego króla. Bo też "władzę" sądowniczą ma jedynie chwilową. I sławy jego nie głoszą narody, gdyż znany jest tylko w tej okolicy. Lecz posiada zdrowy rozsądek i wrażliwe serce. To wystarcza, by po królewsku rozsądzał.

Kaukaskie koło kredowe. Niezwykły dramat. Nieskomplikowany treściowo, a jednak misternie skonstruowany. Iluzja w iluzji. Osadzony w realiach oddalonej od cywilizacyjnych centrów Gruzji, ale jednoznacznie nawiązuje do ponadczasowej, liczącej tysiące lat tradycji. Inna rzecz, że gruziński koloryt lokalny został odmalowany raczej powierzchownie. Dramat, a pełen epickich wstawek. I elementów poetyckich. Pieśniarz (samo określenie ewokuje lirykę) - jak epicki narrator opowiada widzom tę historię. Niezwykły, przedziwny dramat.
B. Brecht - Źródło

Brecht Bertolt, Kaukaskie koło kredowe, przeł. Włodzimierz Lewik, w: Tegoż, Dramaty, Wrocław 1976, s. 453-602. (Sygnatury: 72732, 169963, cz D IV-4/184).

poniedziałek, 20 listopada 2017

Łapani za kieszeń, (u)wodzeni za nos, manipulowani? Obrazki ze świata konsumpcji

Ostatnia sobota listopada to Dzień bez kupowania (Buy Nothing Day). Nie wiadomo, czy ktokolwiek go celebruje (może tylko ci, którzy nie mają środków na zakupy), ale warto odnotować jego istnienie. Po to, by uczynić go pretekstem do refleksji nad tym, co, ile, gdzie, jak, dlaczego, kiedy (kolejne - wstawić według uznania) kupujemy. Poniżej przedstawiamy kilka pozycji na ten temat, które posiadamy w zbiorach. Po obszerniejszą bibliografię można pofatygować się do naszego Wydziału lub sporządzić ją samodzielnie, otwierając najpierw zakładkę Kartoteka zagadnieniowa na naszej stronie internetowej, a potem wpisując w miejscu Hasło przedmiotowe: Konsumenci, a potem także – według potrzeb - inne: Społeczeństwo konsumpcyjne, ewentualnie Uzależnienie od zakupów.
Spółdzielczy Dom Handlowy "Skarbek" w Katowicach
Książki

Górnik-Durose Małgorzata, Zawadzka Anna Maria (red. nauk.), W supermarkecie szczęścia. O różnorodności zachowań konsumenckich w kontekście jakości życia, Warszawa 2012. ISBN 978-83-7641-737-0. (Sygnatury: 169234, 172335, cz D X-4/46 f)

Tytułowy supermarket, oferując różnorodność obiektów, sensów i znaczeń, angażuje konsumentów w szczególne relacje ze światem, co – wedle ich oczekiwań i nadziei – powinno skutkować poczuciem szczęścia i satysfakcji życiowej. O tym, czy takie nadzieje i oczekiwania mogą zostać spełnione, traktuje właśnie ta monografia.

Analiza konsekwencji, jakie niesie dla jednostek i społeczeństw codzienne bytowanie w kulturze wszechogarniającej konsumpcji. Wskazanie nowych tendencji i zjawisk w zachowaniach konsumenckich, jak np. „konsumowanie” pracy, kupowanie doznań w miejsce produktów i usług, merkantylizacja religii i formy antykonsumpcji. 
Dom Handlowy "Kameleon" we Wrocławiu
Kondej Andrzej, Polowanie na klienta. Jak nami manipulują producenci i sprzedawcy. 45 sztuczek i tricków, Białystok 2003. ISBN 83-918567-0-4. (Sygnatury: 158033, 158104)

Słyszysz zewsząd, że to Twoje potrzeby są najważniejsze. Sprzedawcy uśmiechają się do Ciebie… Wystarczy tylko, żebyś miał pieniądze. A jeśli nawet nie masz ich w portfelu – nie przejmuj się. Niemal wszystko możesz już kupić na raty czy przy pomocy karty kredytowej. Wspaniale czasy. (…) W tym świecie ogromnej różnorodności towarów niektórzy z nas czują się jednak zagubieni. Okazuje się, że zbyt szeroki wybór może doskwierać niemal tak samo, jak jego brak.

Przystępnie napisana pozycja. Przedstawię tylko tytuły części: Czarowanie produktu, Cenowe manewry, Promocyjny cyrk, Sklepowa nagonka, Sprzedaż jak się patrzy, Psychologiczny oręż, Przodownicy manipulacji. Fragmenty, na które się dzielą, są równie atrakcyjnie zatytułowane, np.: Reklama – tyle prawd ile kłamstw, Hipermarkety – współczesne dinozaury, Wypełniona faktura – kupiłeś zanim kupiłeś, Macanie poduszkami palców, Farmaceutyczne macki, Bankowe chwyty gardłowe, Internet – pajęczyna dla odważnych
Centrum handlowe Toruń Plaza
Lindstrom Martin, Zakupologia. Prawda i kłamstwa o tym dlaczego kupujemy, przeł. Magdalena Zielińska, Kraków 2009. ISBN 978-83-240-1180-3. (Sygnatury: 165645-7)

Naukę i marketing od lat łączyła ambiwalentna relacja wyznaczona przez miłość i nienawiść. W tej książce Martin (…) pisze o neuromarketingu. Przedstawia najnowsze połączenie wiedzy medycznej, technologii i marketingu – skanowanie mózgu, które służy lepszemu zrozumieniu reakcji tego organu na stymulację. (…) Będziecie przenosić się z japońskich rybackich wiosek po strzeżone sale posiedzeń wielkich korporacji w Paryżu albo medyczne laboratoria Oksfordu. Martin ma skrzynię pełną skarbów: fascynujące nowinki, arcyciekawe historie. [Z Przedmowy Paco Underhilla]

Nie wiem, czy można lepiej zachęcić do przeczytania tej książki, niż uczynił to Underhill. Nie będę próbować. Powiem po prostu: sam spis treści stanowi fascynującą lekturę. A potem jest… tylko lepiej.
Centrum handlowe "Batory" w Gdyni
Zawadzka Anna Maria, Dlaczego przywiązujemy się do marki?, Gdańsk 2006. ISBN 10 83-60083-10-X. ISBN 13 978-83-60083-10-9. (Sygnatury: 162586, cz K XV-7/36)

W pierwszej części książki omawiam skojarzenia nabywcy z marką oraz źródła ich siły. (…) Drugą część (…) poświęcam zagadnieniu przywiązania do marki, które omawiam w dwóch ujęciach: behawioralnym i poznawczym. (…) W trzeciej części (…) badam związek wartości poszukiwanych w produkcie oraz wartości poszukiwanych w sytuacji zakupu z przywiązaniem do marki (utylitarnej, hedonistycznej i symbolicznej). [Z Wprowadzenia]

Współczesny konsument posiada możliwość wyboru pomiędzy mnogością podobnych produktów. Ich wytwórcy, aby zachęcić do wyboru tego konkretnego, stosują różne formy zachęty do kupna. W tym miejscu otwiera się szerokie pole badawcze dla psychologa, który wszechstronnie analizuje zjawisko „przywiązania” do marki.

Ten sam temat poruszono też w artykule Anny Marii Zawadzkiej, Orientacja cenowa nabywcy i przywiązanie do marki produktu, "Nauka" 2007, nr 1, s. 149-162
Dom Towarowy Braci Jabłkowskich w Warszawie
Zaltman Gerald, Jak myślą klienci? Podróż w głąb umysłu rynku, [tł. Katarzyna Chmiel], Poznań 2003. ISBN 83-7412-091-6. (Sygnatura: 161502)

Ani sztuka, ani nauka nie stoją w miejscu, jeśli chodzi o opisywanie naszych światów widzialnych i niewidzialnych. Marketing, jako połączenie sztuki i nauki, również nie może stać w miejscu.

Dr Krzysztof Podemski, autor Przedmowy do wydania polskiego nie przesadził, gdy napisał, że to fascynująca książka, w której – sugerując „opóźnienie” nowoczesnego marketingu w stosunku do postępu techniki i przemian społecznych – proponuje się spojrzenie na marketing przez pryzmat kognitywistyki i neurobiologii.
Dom Handlowy "Jedynak" w Bydgoszczy
Artykuły z czasopism

Byrska Joanna Mysona, Wieczne dzieci, czyli idealni konsumenci, "Wychowawca"2013, nr 7-8, s. 22-23

Idealnymi  konsumentami okazują się dzieci oraz ci dorośli, którzy pod względem nawyków i postaw konsumpcyjnych pozostali dziećmi.

Kto jest „dobrym” konsumentem z punktu widzenia marketingu? Głównie ten, dla kogo konsumpcja stała się formą rekreacji, spędzania wolnego czasu oraz wyznacznikiem sensu życia. A jakie są jego cechy? Przeczytajmy!
Centrum Handlowe "Manufaktura" w Łodzi
Czerniawska Ewa, Maria Czerniawska-Far Joanna, Wpływ zapachów na zachowania konsumenckie. Czyżby wodzili nas za nos?, "Nowiny Psychologiczne" 2006, nr 4, s. 5-22

Metaanalizy dotyczące wpływu zapachów na zachowania konsumenckie nie są jednoznaczne, częściej wskazują na bardzo niewielki wpływ zapachów w tym zakresie, spotyka się także odmienne dane. W artykule poruszono kwestię dopasowania zapachu do produktu (…).

Ponadto porusza się w nim kwestie wpływu zapachu na zachowania konsumentów w sklepie i istotę dopasowania rozpylonego w nim zapachu do elementów wystroju. Na podstawie jakich przesłanek wybiera się zapachy?
Ten sam temat poruszono też w artykule Dariusza Dolińskiego, Wodzeni za nos, "Charaktery" 2012, nr 7, s. 48-50.
Centrum handlowe "Arkadia" w Warszawie
Dzik Bartłomiej, Pęd na sklepowe SALE!, "Charaktery" 2008, nr 1, s. 32-35

Co się dzieje w naszych głowach, gdy zobaczymy jaskrawy napis: WYPRZEDAŻ?

Zakupy na wyprzedażach podobno dają wielu ludziom emocje podobne do tych, jakie przeżywają podczas zawodów sportowych czy niebezpiecznego polowania. Nieracjonalne zachowania podczas takich zakupów zależą między innymi od (braku) umiejętności samokontroli. Od czego jeszcze?
Dom handlowy "Vitkac" w Warszawie
Kraśkiewicz Anna, Tango i Cash czyli symfonia zakupów, „Charaktery" 2009, nr 6, s. 34-37

Im więcej czasu spędzamy w sklepie, tym więcej kupujemy. Tę zależność natychmiast dostrzegli sprzedawcy i zaczęli się zastanawiać, w jaki sposób przedłużyć czas pobytu klientów w sklepie. W sukurs przyszli im psychologowie, którzy odkryli, że wystarczy puścić odpowiedni rodzaj muzyki.

Muzyka wpływa nie tylko na szybkość poruszania się konsumentów w przestrzeni sklepowej, ale również na ich procesy poznawcze. Jaka to muzyka?
Centralny Dom Towarowy (CDT) w Warszawie
Maison Dominika, Człowiek z galerii, rozm. przepr. Dorota Krzemionka, "Charaktery" 2014, nr 7, s. 64-69

Ja kupuję, ty kupujesz, my kupujemy. Kimkolwiek jesteśmy, cokolwiek robimy, jedno nas łączy – wszyscy czasem coś kupujemy. Co nami wtedy kieruje?

Rozważanie na temat trafności i nieracjonalności naszych wyborów konsumenckich, roli promocji, reklamy, marki, ceny, miejsca dostępności towaru, osoby sprzedawcy i wielu innych czynników, pod których wpływem - kupujemy. Także o roli nieświadomości, która ma w tym przypadku znaczenie większe, niż myślimy.
Sprawiedliwy handel - logo

piątek, 17 listopada 2017

Wielka Piętnastka

W mediach roi się od rankingów. Najlepsze szkoły, najbardziej interesujące strony internetowe, najpopularniejsze twarze… Między nimi – najchętniej czytane książki. Te, które wydano w największych nakładach. I te, które przetłumaczono na najwięcej języków. Napiszemy o niektórych, ale nie dziś. Dzisiaj - wielka Piętnastka! 15 hitów z naszej Czytelni. Czasopisma, które najczęściej udostępniamy.

Biblioteka w Szkole

Miesięcznik nauczycieli bibliotekarzy szkół wszystkich typów. Powstał w 1991 r. Wydawca: Agencja SUKURS – Wydawnictwo Edukacyjne. W naszych zbiorach – od początku. Bardzo przydatny także nauczycielom przedmiotów humanistycznych, ponieważ zawiera głównie materiały praktyczne: repertuarowe, scenariusze zajęć, konkursy, krzyżówki - do wykorzystania w szkole podstawowej, ale nie tylko. Ponadto: opinie, dyskusje, porady prawne.

Bliżej Przedszkola

Miesięcznik nauczycieli wychowania przedszkolnego. W naszych zbiorach regularnie od 2015 r. Wydawca: Wydawnictwo Bliżej Przedszkola. Każdy numer zawiera inspirujące, gotowe scenariusze zajęć – z podziałem na dzieci młodsze i starsze. Materiały teoretyczne (np. współpraca z rodzicami) i praktyczne są tworzone przez uznane autorytety oraz wychowawców z wieloletnim doświadczeniem. Wystarczy chyba wspomnieć nazwisko: Edyta Gruszczyk-Kolczyńska!

Dyrektor Szkoły. Miesięcznik Kierowniczej Kadry Oświatowej

Ukazuje się od 1994 (tak też w naszych zbiorach). Początkowo wydawany przez Municipium, następnie przez Polskie Wydawnictwa Profesjonalnie (obecnie pod nazwą Wolters Kluwer SA). Zawiera najbardziej aktualne informacje z dziedziny prawa oświatowego i zmian zachodzących w oświacie. Wspiera dyrektorów początkujących i doświadczonych. Niezbędny każdemu, kto chce dobrze kierować i zarządzać.

Edukacja. Studia, Badania, Innowacje

Kwartalnik naukowy. Pod tym tytułem ukazuje się od 1983 r. (wcześniej: Badania Oświatowe). W naszych zbiorach od nr 3-4 1983 r. Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych. Przedstawia się tu zagadnienia edukacji w ujęciu różnych dyscyplin nauki, głównie pedagogiki, psychologii, socjologii, ekonomii i prawa, a także porusza problemy dydaktyki przedmiotów szkolnych.

Nauczanie Początkowe. Kształcenie zintegrowane

Kwartalnik (wcześniej - dwumiesięcznik) wydawany przez kieleckie Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP. W czytelni od początku, czyli numerów z roku szkolnego 1999/2000. Tzw. Zeszyty Kieleckie. Czasopismo przedmiotowo-metodyczne. Zawiera: gotowe materiały metodyczne, czyli scenariusze zajęć, pomysły na kształcenie umiejętności mówienia i pisania, karty pracy, sprawdziany i testy, a także artykuły teoretyczne (np. adaptacja do środowiska szkolnego, bezpieczeństwo podczas wycieczek, przydatność biblioterapii w pracy z dzieckiem itp.).

Nauczyciel i Szkoła

Dawniej półrocznik, teraz kwartalnik Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach – obecnie Wydziału Zamiejscowego Nauk Humanistycznych i Społecznych w Mysłowicach Akademii Ignatianum. Ukazuje się (i w naszych zbiorach) od 1996 r. Jego Radę Naukową tworzą wykładowcy z renomowanych ośrodków akademickich w Polsce, a w jej skład wchodzą też uczeni z Ukrainy i Słowacji. Periodyk zawiera rozprawy i artykuły naukowe, komunikaty i sprawozdania z badań, propozycje naukowo-metodyczne, sylwetki pedagogów (często poszukiwane przez naszych Użytkowników!) oraz recenzje i sprawozdania.

Niebieska Linia. Pismo Ogólnopolskiego Porozumienia Osób, Organizacji i Instytucji Pomagających Ofiarom Przemocy w Rodzinie

Dwumiesięcznik. Wydawany przez Instytut Psychologii Zdrowia w Warszawie. W naszych zbiorach od 1999 r. (powstał rok wcześniej). Porusza kwestie szeroko rozumianej przemocy – analizując zjawisko, podając praktyczne wskazówki w celu przeciwdziałania mu. Adresowane m.in. do pracowników socjalnych, kuratorów, pracowników wymiaru sprawiedliwości i policji, pedagogów szkolnych, psychologów, studentów i pracowników naukowych kierunków psychologiczno-pedagogicznych oraz innych osób zainteresowanych ochroną dzieci, młodzieży i rodzin przed przemocą.

Nowa Szkoła. Miesięcznik społeczno-pedagogiczny

W naszych zbiorach od początku, czyli od 1945 r. Obecny wydawca: Korporacja Polonia. Publikuje się tu artykuły dotyczące wychowania szkolnego w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, systemów oświaty za granicą, zestawienia bibliograficzne na aktualne tematy edukacyjne i recenzje wydawnicze.

Pedagogika Społeczna

Kwartalnik wydawany obecnie przez Pedagogium - Wyższą Szkołę Nauk Społecznych w Warszawie. Ukazuje się od 2004 r. (tak też w naszych zbiorach). Czasopismo naukowe poruszające kwestie zjawisk i procesów wychowawczych, edukacyjnych i kulturowych, wpływu otoczenia społecznego na rozwój człowieka, wspierania rozwoju jednostki oraz aktywizowania grup społecznych.

Praca Socjalna. Dwumiesięcznik Instytutu Rozwoju Służb Społecznych

Ukazuje się od 2003 r. Czasopismo od 2017 r. wydawane przez Akademię Pedagogiki Specjalnej. Porusza problemy związane z funkcjonowaniem instytucji pomocy społecznej w ujęciu teoretycznym i praktycznym - w kraju i za granicą. Zawiera też artykuły o charakterze monograficznym, przykłady dobrych praktyk, relacje z konferencji i seminariów, recenzje książek.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

Miesięcznik. Ukazuje się od 1961 r. (i od tego czasu mamy go w zbiorach).  Od 2017 r. wydawany przez Akademię Pedagogiki Specjalnej. Prezentuje aktualne problemy opieki, wychowania i wsparcia społecznego – zarówno od strony teoretycznej, jak też praktycznej. Przedstawia koncepcje opiekuńcze i wychowawcze w kraju i za granicą.

Wychowanie na co Dzień. Miesięcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców

Periodyk toruńskiego Wydawnictwa Edukacyjnego "Akapit". Prenumerujemy go od powstania, czyli od 1993 r. Od kilku lat ukazuje się w łączonej formule miesięcznika i dwumiesięcznika. Tematyka: publikacje o charakterze naukowym, popularnonaukowym i metodycznym (stała Wkładka metodyczna).

Wychowanie w Przedszkolu. Czasopismo dla nauczycieli

Miesięcznik. Aktualny wydawca: Forum Media Polska Sp. z o.o. Na rynku od 1948 r. (u nas – od lat 1949/1950). Redagowany przez najlepszych fachowców. Zawiera artykuły teoretyczne z zakresu psychologii rozwojowej dziecka w wieku przedszkolnym oraz – w zdecydowanej większości - materiały praktyczne, czyli: scenariusze zajęć, karty pracy, wskazówki w zakresie wspomagania rozwoju dziecka w przedszkolu.

Wychowawca. Miesięcznik nauczycieli i wychowawców katolickich

Na rynku od 1993 r. (w naszych zbiorach pojawił się rok później). Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli i Wychowawców. Pismo poruszające aktualne kwestie wychowania w szkole i rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem aksjologii. Każdy numer zawiera artykuły teoretyczne oscylujące wokół wiodącego zagadnienia (np. media w wychowaniu, autorytet, wolontariat itp.) oraz materiały praktyczne, tzn. scenariusze lekcji i repertuarowe.

Życie Szkoły. Edukacja wczesnoszkolna

Miesięcznik ukazujący się od 1946 r. (w naszych zbiorach – od 1947 r.). Aktualny wydawca: Forum Media Polska Sp. z o.o. Zawiera artykuły teoretyczne dotyczące psychologii dziecka i edukacji w klasach I-III, porady prawne oraz wiele materiałów praktycznych, tzn. scenariusze zajęć, gotowe materiały dydaktyczne, sposoby na wykorzystanie najnowszych technologii w szkole (np. programowanie), liczne pomysły na eksperymenty oraz doświadczenia dostosowane do tego poziomu wiekowego.

poniedziałek, 13 listopada 2017

Co czyta(ła) młodzież?

6 listopada pisząca te słowa została zaproszona przez Panie Bibliotekarki z II Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej w Katowicach do wygłoszenia prelekcji dla rodziców na temat Co czyta młodzież? Przemiła i bardzo gościnna Pani mgr Beata Skwara stworzyła niepowtarzalną, "domową" atmosferę, chociaż aula była duża. I uczestników spotkania tak wielu, że nawet stali we drzwiach! Dziękuję!

Przy tej okazji przypomniałam sobie książki mojej młodości. Zatem, właśnie, co czytała młodzież w latach, gdy sama się do niej zaliczałam? Kochaliśmy literaturę przygodową (np. Julesa Verne'a, Roberta Louisa Stevensona, Jacka Londona, Jamesa Olivera Curwooda, Jamesa Fenimoore'a Coopera, Alfreda Szklarskiego), o kowbojach i Indianach (np. Karola Maya, Wiesława Wernica), książki historyczne, szczególnie z serii "płaszcza i szpady" (np. Alexandre'a Dumasa i Paula Févala), ale też wojenne (np. Janusza Meissnera, Bohdana Arcta). Poniżej trochę przykładów (z literatury polskiej). Jednak była nam też bliska - jak obecnemu i każdemu dorastającemu pokoleniu - tematyka młodzieżowa, np. relacje z rówieśnikami i dorosłymi, miłość. Poniżej przypomnę niektóre tytuły i autorów. Jeśli którąś mamy w zbiorach, podam sygnatury.

Adam Bahdaj, np.
Stawiam na Tolka Banana (sygn. 117985). Wakacyjne dni Julka są do siebie podobne. Wieje nudą. Do czasu, gdy trafia do bandy dowodzonej przez Tolka…

Telemach w dżinsach, Gdzie twój dom, Telemachu? Ojciec Maćka odszedł od rodziny, gdy chłopiec miał 3 lata. Matka zginęła w pożarze. Maciek, obecnie już nastolatek, wyrusza na poszukiwanie rodzica...

Krystyna Berwińska, np.
Con amore (sygn. 71211). Trwają przygotowania do Konkursu Chopinowskiego, w którym chcą wystartować dwaj koledzy, a później – rywale. Andrzej ma naturalny talent. Grzegorz jest pracowity. Wydaje się, że wszelkie szanse ma pierwszy. Sytuacja jednak komplikuje się, gdy na jaw wychodzi poważna choroba dziewczyny Grzegorza – Ewy.

Janusz Domagalik, np.
Koniec wakacji (sygn. 101834). Jurek odpoczywa na wakacjach. Poznał cudowną dziewczynę. Jest szczęśliwy. I właśnie teraz otrzymuje wiadomość o rozwodzie rodziców! Jak się zachowa?

Mira Jaworczakowa, np.
Po słonecznej stronie. Nastoletnia Hania jest zauroczona Andrzejem. Ten ją tylko (!) lubi i niebawem, niechcący, zrani, gdy zacznie spotykać się z jej przyjaciółką…

Irena Jurgielewiczowa, np.
Niespokojne godziny (sygn. 169846). Kasia jedzie do miasta. Przypadkowo poznaje Janusza, którego młodzieńczy świat właśnie się „wali”. Niepowodzenia w domu przeplatają się ze szkolnymi. Jednak chwila ich spotkania okaże się jedną z najważniejszych w ich życiu. Odmieni ich na zawsze.

Wszystko inaczej (sygn. 96741).  Maja nie potrafi odnaleźć się w stolicy, do której przeprowadziła się ze wsi. W jej najbliższej perspektywie są nudne wakacje w mieście, a w trochę dalszej - poprawka z geografii, do której musi się przygotować. Michał jest chłopcem z pobliża. Starszym, ale – jak się okaże – nie mającym problemów z geografią. Ma trudne relacje z ojczymem i matką, podobnie jak dziewczyna ze swymi rodzicami. Ot, wiek dorastania, jego małe-wielkie problemy…

Stanisław Kowalewski, np.
Nie ma ceny na miód akacjowy. Przemek, wypoczywając na wakacjach, poznaje nad jeziorem interesującą dziewczynę. Chłopak jeszcze nie wie, że nieznajoma wciągnie go w kryminalną zagadkę...

Aleksander Minkowski, np.
Grażyna (sygn.108857). Pamiętnik (?) Sarny – dziewczyny w wieku maturalnym, która musi zmierzyć się z problemami dorosłych: rozwodem i powtórnymi małżeństwami rodziców oraz próbą samobójczą koleżanki (Irmy), będącej ofiarą miłosnego zawodu. Jej powiernikiem zostaje uroczy Bursztyn – chłopak z pogranicza jawy i marzenia…

Podróż na wyspę Borneo. Pietrek nie jest zadowolony z życia. Pokłócił się z przyjacielem, Markiem. W domu też niewesoło. Tata zginął w wypadku, zatem rodzina przeżywa trudności finansowe, a on marzy o drogich, „szpanerskich” ciuchach, dobrobycie, szybkim samochodzie... Wszystko to posiada Igor, syn dobrze sytuowanego lekarza. Gdyby udało mu się wejść do paczki tamtego! I udaje się. Ale czy to rozwiąże problemy Pietrka? 

Szaleństwo Majki Skowron. W oczach Majki ojciec – były himalaista – zawsze był bohaterem. Ale teraz, w codziennej pracy, okazuje się zwykłym tchórzem… Dziewczyna nie może znieść jego postawy. Ucieka z domu. Przypadkowo poznany Ariel, chłopak o niezwykłym imieniu i skomplikowanej sytuacji rodzinnej, może stać się jej pokrewną duszą…

Ząb Napoleona. Jarek „dochodzi do siebie” po nieszczęśliwej miłości u babci. Tutaj – z pomocą kobiety, zęba i ducha (brzmi tajemniczo, prawda?) - rozwiąże kryminalną zagadkę rodzinną.

Hanna Ożogowska, np.
Za minutę pierwsza miłość (sygn. 126417, 73517). Marcin, Kostek, Ewa i Irena – oto główni (nastoletni!) bohaterowie. Ich pierwsze nieśmiałe spojrzenia w stronę płci przeciwnej, obawy (np. że nie umie się tańczyć i co z tego może wyniknąć) i maleńkie rany…

Eugeniusz Paukszta, np.
Złote korony księcia Dardanów, W cieniu hetyckiego sfinksa (sygn. 116097), Amfory spod Halikarnasu (trylogia). Środowisko tureckiej Polonii w latach 60. Na ich tle przygody archeologicznej ekspedycji profesora Kseresa, do której trafia nastoletni Julek – można by powiedzieć: brat bliźniak Tomka Wilmowskiego. I zaczynają się przygody…

Krystyna Siesicka, np.
Beethoven i dżinsy (sygn. BS 2984). Miśka i Alek są rodzeństwem. On już studiuje, ona kończy liceum. Jest jeszcze Piotrek. To chłopak Miśki. Niewidomy. Niełatwa miłość, problemy wieku dorastania, konflikty z rodzicami i nieporozumienia rodziców między sobą…

Fotoplastykon (sygn. 111127, 47996). Janka Maciejewska jest ofiarą urazu doznanego wskutek nieszczęśliwego skoku do wody. Przez pewien czas pozostaje unieruchomiona w łóżku. Z jej perspektywy obserwujemy rodzinę, do której należy: rodziców i dwójkę rodzeństwa. Codzienność niosącą wiele ulotnych, ale jakże ważnych zdarzeń.

Jezioro Osobliwości (sygn. 46598). Marta poznaje Michała, będącego – jak się później okaże – synem Wiktora, mężczyzny zabiegającego o względy jej matki. Ale oto na horyzoncie pojawia się bogaty Patryk. Sytuację ponadto komplikuje fakt, że Wiktor zostaje jej ojczymem…

Zapałka na zakręcie (sygn. 52341). Mada poznaje na wakacjach Marcina – skrytego samotnika z tajemniczą, mroczną przeszłością. Zakochuje się. Próbuje zaufać. Ale chłopak ciągle się jakoś wymyka. Nie pozwala dotrzeć do siebie na niebezpieczną (z jego punktu widzenia) odległość. Do czasu.

Halina Snopkiewicz, np.
Słoneczniki (sygn. 50985). Pamiętnik dziewczyny (Lilki) z przełomu lat 40. i 50. minionego wieku. Jej literackie fascynacje (Przeminęło z wiatrem), małe i większe problemy, usytuowane w tużpowojennej rzeczywistości.

piątek, 10 listopada 2017

Książki (nie)zapomniane - Wszystko dobrze się skończyło

Wszystko dobrze się skończyło - mówi starzec, gdy Gość przychodzi go aresztować. Tak, dobrze. Bo spełnił swój obowiązek. Dostarczył dokumenty na pocztę. To był ostatni czyn, którego miał dokonać. Reszta, czyli przyszłość, już mu nie jest potrzebna. Sam nie rozumie młodego pokolenia. Nie akceptuje zmian, które przyniosło życie. Czyli to, co było jego własnością przez wiele smutnych lat, naprawdę się skończyło. Most JERZEGO SZANIAWSKIEGO (1886-1970).

Stary przewoźnik mieszka nad rzeką. Kiedyś prowadził tu dochodowy zajazd. Każdy, kto chciał dostać się na drugi brzeg, musiał skorzystać z jego usług. Lecz świat nie stoi w miejscu. Ktoś dostrzegł, że przybywa tu sporo osób i trzeba im ułatwić przeprawę. Tak więc postawiono most, zabierając starzejącemu się mężczyźnie źródło dochodu oraz coś równie ważnego: poczucie sensu życia. Bo kochał rzekę i swoją pracę. Teraz, ubogi i rozgoryczony, wiedzie smutny, beznadziejny żywot w pustym, popadającym w ruinę zajeździe. Żona zostawiła go i powędrowała z budowniczym mostu.

Syn, Tomasz, także uciekł do wielkiego miasta, gdzie został architektem. Niemało sił włożył w zdobycie pozycji zawodowej, którą teraz posiada. Pracuje nad projektem budynku Ligi Przyjaciół Człowieka. Jeśli wygra prestiżowy konkurs, rozwiną się przed nim jeszcze okazalsze perspektywy. Świadomość talentu młodego człowieka ma również jego narzeczona. Dlatego, gdy mężczyzna zostaje wezwany do chorego ojca, jedzie wraz z nim. Wie, że Tomasz jeszcze nie dokończył pracy. Zwleka. Odkłada na ostatnią chwilę. Może ją nawet zaprzepaścić. Helena będzie go motywować i pilnować, by dotrzymał terminu wysyłki gotowego dzieła.

Oto są już w ponurym domu, w którym niegdyś pełno było ludzi i gwaru. Tomasz wreszcie finalizuje projekt. W ostatnim przewidzianym dniu. Teraz trzeba go tylko zawieźć na pocztę, bo decyduje data stempla... Ale właśnie wówczas dociera do nich wieść, że kra zerwała most. Tomasz jest bliski rezygnacji. Helena nie ustępuje. Walczy. Ale w gruncie rzeczy jest bezsilna. Droga do miasta wiedzie jedynie przez wzburzoną rzekę. Kto odważyłby się w tak ciężkich warunkach płynąć? Nikt.

I tu się myli. Bo jest ktoś taki. Jedyny. Ojciec. Weźmie czółno i powalczy z rzeką. Jak dawniej. Jak wielokrotnie. Syn nie pozwala. Narzeczona się upiera. Przyszłość Tomasza jest dla niej ważniejsza niż życie starca. Zresztą, przecież może (i musi!) mu się udać. Sam powiedział, że doskonale zna rzekę... Że wiele razy to czynił...

Rzeka jeszcze raz została pokonana. Plany oddane. Ojciec powraca. Tomasz dopiero teraz czuje wyrzuty sumienia. Bo mogło się nie udać... Dziewczyna nie żałuje. Ale młodzi w jednej chwili zbudowali między sobą kolosalny, choć niewidoczny mur. Helena już wyraźnie widzi kruchość charakteru mężczyzny, którego pokochała. Słaby Tomasz niemal z pogardą patrzy na bezduszną narzeczoną.

Starzec - bohater dnia - jest szczęśliwy. Udowodnił gapiom, którzy tłumnie stali na brzegu, patrząc na jego karkołomną przeprawę, że jeszcze do czegoś się nadaje. Radosny, nieoczekiwanie rozmowny, choć przez lata ponuro milczał, oczekuje tylko dobrych chwil. Nie wie, że w cieniu izby stoją już wysłannicy policji, by go zaprowadzić... do więzienia. Przecież uszkodził filary znienawidzonego mostu, który zrujnował mu życie i obrócił w gruzy rodzinne szczęście...

Wszystko dobrze się skończyło. Starzec powrócił do punktu wyjścia, czyli do chwil, w których miał wokół siebie ukochanych. W których - narażając życie - dla nich pracował. Dzisiaj było tak, jak dawniej. A to, co się wydarzy, nie jest ważne. Tego może w ogóle nie być. A jeśli nastąpi, on już nie opuści swojego malutkiego światka, w którym żyje, nieustannie patrząc wstecz.
Źródło
Szaniawski Jerzy, Most. Sztuka w trzech aktach, w: tegoż, Dramaty wybrane, Murzyn, Ptak, Żeglarz, Adwokat i róże, Most, Dwa teatry, Warszawa 1973, s. 283-336. (Sygnatura: 56191).
Szaniawski Jerzy, Most. Sztuka w trzech aktach, w: tegoż, Dramaty zebrane, t. 2, Kraków 1958, s. 253-321. (Sygnatura: 26687/II).

poniedziałek, 6 listopada 2017

... stanąłem na początku ... i stanę na końcu (Edward Stachura). O słowach ostatnich

Dzisiaj jeszcze raz podejmiemy poważny temat. Nie należy go unikać, bo też należy do życia. Może nawet - przede wszystkim. Każdy musi (lub będzie musiał) zmierzyć się z nim. Również w odniesieniu do bliskich, których kocha. A za kilka dni napiszemy już coś  weselszego :).
źródło
Et tu Brute contra me (Juliusz Cezar)... Qualis artifex pereo! (Neron)... To chyba jedne z najbardziej sławnych słów, którymi żegnali się ze światem ludzie powszechnie znani z historii. Często cytowana jest również prośba Johanna Wolfganga Goethego o rozproszenie narastających ciemności (Więcej światła!) oraz - przeciwna znaczeniowo względem tamtej - Theodore'a Roosevelta (Proszę, zgaście światło). "Patriotycznie i rodzinnie" żegnał się ze światem Dwight Eisenhower (Zawsze kochałem moją żonę, moje dzieci, moich wnuków i zawsze kochałem swój kraj. Chcę odejść. Boże, zabierz mnie). Do Boga odwołał się też Michael Faraday (Będę z Chrystusem i to wystarczy), którego szlachetną sylwetkę przedstawiłyśmy TUTAJ. Podobne przeświadczenie przebija z ostatnich listów skazanego na karę śmierci (wyrok wykonano) Jacques'a Fescha (Za pięć godzin zobaczę Jezusa) oraz z ostatniego zdania Christophe'a Lebretona OCSO, które zanotował w pamiętniku przed uprowadzeniem i tragiczną śmiercią (Idę z sercem doskonale gotowym...)... Edward Stachura. Przed samobójstwem napisał Listo do pozostałych, a w nim zawarł taką treść:

Już tylko krok i niech
Żyje Życie
bo stanąłem na początku, bo pociągnął mnie Ojciec
i stanę na końcu i nie skosztuję śmierci.


Pewność, nawet swoista zuchwałość pobrzmiewa w słowach Heinricha Heinego (Bóg mi wybaczy. To Jego fach), podczas gdy u Jerzego Kosińskiego - wątpliwości (Kładę się teraz spać na trochę dłużej niż zwykle. Nazwijmy to wiecznością). Tak napisał w liście tuż przed popełnieniem samobójstwa. Odwieczną metaforę śmierci jako snu przywołał George Gordon Byron (No to teraz idę spać. Dobranoc). Cyprian Kamil Norwid pokornie prosił: Przykryjcie mnie lepiej… Ludwig van Beethoven nawiązał do częstego cytatu kończącego dramaty: Oklaski, przyjaciele! Komedia skończona. Eugene O’Neill był na tyle przytomny, że dostrzegł paralelę pomiędzy swym przyjściem na świat i odejściem z niego: Ja wiedziałem. Wiedziałem to. Urodziłem się w pokoju hotelowym i umieram w pokoju hotelowym...

Ostatnie słowa. Czasem podsumowanie życia. Nierzadko wyznanie. Bywa, że prośba. Są nimi testamenty, o których pisałyśmy TUTAJ. Interesujące są jednak nie tylko przedśmiertne wypowiedzi sławnych osób, artystów, mężów stanu, ale również tych, których życie połamało lub którzy innym je przekreślili. Proponujemy chwilę refleksji nad tym trudnym tematem. A kto zechce, może zajrzy do pozycji, które poniżej przypominamy. Warto.
Ward Janelle, Ostatnie słowa potępionych, tłum. Agnieszka Chrzanowska, Aleksander Król, "Charaktery" 2010, nr 9, s. 40-43 (czytelnia)

Kocham was wszystkich, uważajcie na siebie. Tak mi przykro (William Kitchens, stracony 9 maja 2000 r.). Proszę, byście poszli do kościoła i pomodlili się o wybaczenie. Popełniacie morderstwo. Nigdy nikogo nie zabiłem (William Chappel, stracony 20 listopada 2002 r.). Chcę przeprosić rodzinę ofiary za ból, który jej sprawiłem (Richard Cartwright, stracony 19 maja 2005 r.).

Ostatnie słowa osób skazanych na karę śmierci. Niejednokrotnie bardzo młodych. Czy często żałują? Przepraszają? Do kogo i co mówią (lub piszą)? Przykłady wypowiedzi skazańców z amerykańskich więzień, przede wszystkim - z Teksasu.



Eareckson Tada Joni, Kiedy można umrzeć? Samobójstwo, eutanazja, cierpienie, litość, przekł. i red. Andrzej Gandecki, Lublin 1993. ISBN 83-85646-11-6 (sygnatura: cz II-4/63)

„Kiedy można umrzeć?” (…) Joni mówi głosem kogoś, kto doświadczył tego problemu, kto ciągle go doświadcza. Zna dobrze niepewność, strach, przytłaczającą prawdę, rozpacz i niekończący się ciężar trwałego kalectwa. (…) My, którzy nie siedzimy w jej wózku inwalidzkim, nigdy nie będziemy w stanie zobaczyć tych problemów tak, jak widzi je ona, ale po przeczytaniu tej książki będziemy widzieli je wyraźniej niż kiedykolwiek wcześniej. (…) Niech ci, którzy szukają godności w chwili śmierci, strzegą się, aby przez to dążenie nie utracili godności życia. (C. Everett Koop, lekarz, z Przedsłowia)

Autorka (ur. 1949) - piękna, atrakcyjna kobieta - jako siedemnastolatka złamała kręgosłup skacząc do wody. Od tamtej chwili jest sparaliżowana. Doskonale wie, co to depresja i myśli samobójcze. Walcząc z nimi, znalazła cel. Nauczyła się malować i pisać trzymając pędzel czy pióro w ustach. Wyszła za mąż. Otrzymuje mnóstwo listów od ludzi w sytuacjach kryzysu. Niejeden z nich tu zacytowano. Jej głos w sprawach, o których powszechnie dyskutuje się, czasem tylko teoretycznie, jest szczególnie ważny. Ona wie, co mówi, bo sama była na granicy życia i śmierci.



Rodak Mateusz, Zawód, którego już nie ma, "Forum Penitencjarne" 2010, nr 9, s. 26 (czytelnia)

Zapewne trudno w to uwierzyć, ale jednym z warszawskich celebrytów okresu  międzywojennego był niejaki Stanisław Maciejewski... kat z więzienia na Mokotowie. W ciągu kilku pierwszych lat istnienia II Rzeczpospolitej obywano się bez katów. Wyroki śmierci (…) wykonywano przez rozstrzelanie. Do  wykonania wyroku był więc potrzebny co najmniej pluton żołnierzy. Dopiero w połowie lat 20. stworzono odrębne, urzędnicze, stanowisko kata, który rezydował przy więzieniu mokotowskim w Warszawie i na polecenia władz zwierzchnich, tj. Ministerstwa Sprawiedliwości, podróżował po Polsce sumiennie wykonując swoją pracę.

Przed wojną zatrudniono na tym stanowisku kolejno trzy osoby, jednak Maciejewski był… najsławniejszy. Lubił znajdować się w centrum uwagi. Słynął z hulanek i systematycznych petycji o podwyżkę (za wykonanie jednego wyroku dostawał 100 zł). Także ze zdradzania tajemnic zawodowych, np. przedśmiertnych wypowiedzi skazańców. Jego barwna biografia – w artykule.

Na zakończenie dzisiejszej niełatwej refleksji proponujemy cytat z wiersza W prawdzie Anny Kamieńskiej:

kiedy opadną słowa jak niepotrzebne liście
kiedy kończy się człowiek przedłuża go miłość
źródło