Rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek to także (przyjemna!) edukacja

29 stycznia przypadł Światowy Dzień Składanki, Krzyżówki i Łamigłówki.

W kartotece zagadnieniowej mamy ponad 70 artykułów na ich temat. Głównie materiały praktyczne, czyli są to – de facto – „gotowce” lub „inspiracja”. Znajdziemy tu krzyżówki o tematyce czytelniczej, filozoficznej, geograficznej, historycznej (o tej jest nawet cała książka!), matematycznej. Najwięcej jednak – co nie dziwi - o pisarzach i książkach. Prym wiedzie Małgorzata Musierowicz (Jeżycjada). Jest w czym wybierać! Poza nią są np. krzyżówki o  Kamieniach na szaniec Aleksandra Kamińskiego, Pinokiu Carla Collodiego, Felixie, Necie i Nice Rafała Kosika, Opowieściach z Narnii Clive’a Staplesa Lewisa, Niezgodnej Veroniki Roth, dwie części o anielskich pisarzach (ogólnie), twórczości Jana Brzechwy. Także krzyżówki o Janie Pawle II, Marii Skłodowskiej-Curie i hymnie narodowym. Miłośnikom tego pożytecznego spędzania wolnego czasu zapewne przyda się Podręczny leksykon krzyżówkowicza Henryka Marona (sygn. 159811).

Układanie krzyżówkowych haseł wcale nie jest sprawą najprostszą. Definicje powinny być precyzyjne. Nierzadko zdarzają się lekko żartobliwe. Nic dziwnego, bo służą rozrywce. Wypisałyśmy kilka z niedawno rozwiązywanych. Zapraszamy do odgadnięcia.

Pytania.
1.    Brawurowy grzyb.
2.    Deser owocowy albo potrzeba.
3.    Drzewo, na którym rosną szklanki.
4.    Filozof jak oszustwo.
5.    Nos czołgu.
6.    Piłkarski obrońca jak czasomierz.
7.    Płacząca ozdoba architektoniczna.
8.    Polska "gwiazda" na szosie.
9.    Ptak u studni.
10.    Spacer konia.
11.    Spokojny filozof.
12.    Sypialnia krasuli.
13.    Wachlarze słonia.
14.    Wybuchowy żołnierz.
15.    Żelazna koza.

Odpowiedzi znajdują się poniżej. Przedtem - jeszcze coś o łamigłówkach. Najstarsi nauczyciele pamiętają kształcącą serię wydawniczą Wyprawa kapitana Łamigłowy w krainę… Autorzy w przystępny sposób popularyzowali wiedzę i podpowiadali niejedną ciekawostkę, jakże ważną w budzeniu zainteresowania przedmiotem. Zapraszamy do podróży w krainę fizyki (sygn. 58310, 59913), geografii (sygn. 94992, 106526), historii (sygn. 127984) i matematyki (sygn. 128376-7).

A teraz już odpowiedzi: 1. Kozak. 2. Mus. 3. Wiśnia. 4. Kant. 5. Lufa. 6. Stoper. 7. Łezka. 8. Star. 9. Żuraw. 10. Stęp. 11. Stoik. 12. Obora. 13. Uszy. 14. Miner. 15. Piecyk.

Książki (nie)zapomniane - Irracjonalny, amoralny (dziecięcy) świat

O tej książce najczęściej mówi się, że zainspirowała Williama Goldinga do napisania Władcy Much (TUTAJ). Z całym szacunkiem dla RICHARDA HUGHESA (1900-1976) można stwierdzić, że w tym wypadku uczeń przerósł mistrza. Orkan na Jamajce (A High Wind in Jamaica) czyta się nieźle, ale jednak nie jest powieścią takiego formatu jak dzieło Goldinga.

Jamajka. Raj dla dzieci osiadłej tu angielskiej rodziny Bas-Thorntonów - Emilki, Johna i Edwarda - które uwielbiają zabawy wśród bujnej przyrody, a najbardziej przywiązane są do Tabby'ego, miłego kotka. Do towarzystwa mają także Małgorzatę i Harry'ego z zaprzyjaźnionej kreolskiej rodziny Fernandezów.

Pewnego dnia beztroskę codziennych igraszek przerywa trzęsienie ziemi, po którym następuje gwałtowna burza. W zawierusze ginie kot, co dzieci szczególnie boleśnie przeżywają. Rodzice postanawiają wysłać je do Anglii, by nieco zapomniały o traumatycznych zdarzeniach.

Podróż jest długa. Najpierw lądem, następnie okrętem, a właściwie dwoma. Mali pasażerowie myślą, że po jakimś czasie pobytu na oceanie nastąpiła przesiadka, a tymczasem był to piracki atak. Rodzice otrzymują od kapitana zaatakowanego statku nieprawdziwą informację o ich śmierci.

Ale one żyją, chociaż nie wszystkie. John istotnie zginął, ale raczej w ogólnym zamieszaniu, a nie z rąk piratów. Ich kapitan (Jonsen) to dobroduszny safanduła. Nie jest groźny. Raczej on musi bać się małych pasażerów, a nie odwrotnie. Emilka gryzie go w palec, a Małgorzatka bez powodu zabija nożem holenderskiego oficera. Bo właśnie na holenderskim parowcu umieszcza ich pirat i każe powiedzieć, że... uratował ich z pirackich rąk. Emilka ochoczo godzi się zostać wspólniczką w kłamstwie. Dzieci odpływają, a piraci sentymentalnie wołają do nich "Adios!"

Malcom podoba się szkuner. Emilka kłamie jak z nut o okrucieństwie piratów, bo lubi popisywać się przed ciekawskimi słuchaczami. Wreszcie podróż się kończy i dzieci spotykają rodziców, którzy sprzedali dom na Jamajce i wrócili do Anglii innym okrętem.

W Londynie jest już głośno o bohaterskich dzieciach i o śmierci Johna stającego w ich obronie. One same - podniecone sławą - nie dementują tych rewelacji. Pojawia się pan Mathias, usiłujący wydobyć od Emilki zeznanie o zamordowaniu kapitana Vandervoorta przez piratów, gdy tymczasem - o czym nikt z dorosłych nie wie - zginął on z rąk Małgorzatki i Johna. Mężczyzna pisze jej "zeznanie", a ona uczy się go na pamięć. Bez wyrzutów sumienia pogrąża Jonsena przed sądem, fałszywie oskarżając o zbrodnię. Sąd Karny zasądza dla tamtego karę śmierci, a dla kilku sympatycznych piratów - dożywocie.

Ojciec Emilki w tych trudnych chwilach doznaje nagłego przebłysku i uprzytamnia sobie, że boi się swego dziecka, któremu zdecydowanie bardziej żal zaginionego w wichurze kota niż ludzi. Ale dziewczynka - z niewinną minką - uchodzi wśród publiki przyglądającej się zdarzeniom za ofiarę. Także wówczas, gdy trafia do szkoły, spotyka sie tylko ze współczuciem...

Irracjonalny, amoralny świat dzieci. Dorośli nie mają do niego wstępu. Bo nie chcą mieć. Ulegają mitowi o niewinności najmłodszych. Irracjonalny świat dzieci. Przerażający.

Richard Hughes, Orkan na Jamajce, tłum. Ariadna Demkowska-Bohdziewicz, Warszawa 1979 (sygn. 87105).

Z baśni się nie wyrasta, do nich się dorasta

4 stycznia minęła kolejna rocznica urodzin Jacoba Ludwiga Karla Grimma, a 24 lutego – minie rocznica urodzin jego brata (Wilhelma Karla). 12 stycznia była rocznica urodzin Charlesa Perraulta…

Baśnie. Towarzyszyły naszemu dzieciństwu i są obecne w dorosłym życiu. Czasem w mroczniejszej odsłonie, ale zawsze odsyłając do prawzorów. Bo z baśni się nie wyrasta. Do nich się dorasta.

Reinterpretacje, modyfikacje baśniowych fabuł pojawiały się w literaturze "od zawsze" (jeszcze więcej jest ich obecnie w filmach). Wystarczy wspomnieć króla i trzy księżniczki z Króla Leara, czarownice z Makbeta, osoby i motywy ze Snu nocy letniej czy Burzy Williama Szekspira, Balladyny i Lilli Wenedy Juliusza Słowackiego... Śpiącą Królewnę, o nie! - Izabelę Łęcką z Lalki Bolesława Prusa, która w Zasławku nie była pewna, czy się obudzi... Księcia i żebraka Marka Twaina... Smutną Bajkę i rycerzy z wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego... Kichusia majstra Lepigliny Janiny Porazińskiej, czyli polskiego Pinokia...

Baśnie (z tysiąca i jednej nocy) szczególnie ukochał Bolesław Leśmian. Nieznana podróż Sindbada Żeglarza, Klechdy sezamowe zawierają czytelne wątki orientalne. Do europejskiego kręgu nawiązuje wiersz Kopciuszek, w którym bohaterka leci ku przepaści... w dyni oraz ballada Gad - nietypowy portret baśniowego smoka. Oto dziewczyna nie chce "odczarować" gada i uczynić go księciem, przeciwnie - pragnie, by nadal... był gadem. Modernistyczne nawiązania do baśni to także np. W mroku gwiazd Tadeusza Micińskiego i Zatopiony dzwon Gerharda Hauptmanna. Następna epoka ukazała nam dwa urocze Kopciuszki: Trędowatą Heleny Mniszkówny i Marysię Wilczurównę ze Znachora Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Jeszcze później pojawiła się seria "Harlequin", w której takich postaci było więcej (o "harlequinach" zob. TUTAJ).

Andersen, Perrault, Grimmowie. Współczesna literatura czerpie z nich garściami. U Bułata Okudżawy - w Piosence o papierowym żołnierzyku - bohater nie jest już ołowiany. U Stanisława Lema błędni rycerze podniebnych szlaków zamienili się np. w "elektrycerzy" (Bajki robotów, Cyberiada). Także literatura fantasy obficie z nich korzysta. Kilka przykładów: Szkło, śnieg i jabłka Neila Gaimana, Silmarillion Johna Ronalda Reuela Tolkiena, cykl o Wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego, Pan Lodowego Ogrodu Jarosława Grzędowicza.

Swoiste nawiązanie do postaci Szeherezady ze wschodnich baśni stanowi Siekierezada Edwarda Stachury - mikropowieść nobilitująca prostą fizyczną pracę, dająca rozmaite możliwości interpretacyjne (zob. TUTAJ).

Odwołania do baśniowej klasyki mamy także np. w Dzikim łabędziu i innych baśniach Michaela Cunninghama, Czarnej Wenus Angeli Carter, Co się stało z naszą bajką Hanny Krall, Bestii Alexa Flinna, prozie Reginy Doman i Martina McDonagha.

Kryminał to kolejny gatunek, w którym odnajdziemy sporo baśniowych nawiązań. Najpierw Agatha Christie. Domek "Pod Słowikami" (Philomel Cottage, opowiadanie z tomu Tajemnica lorda Listerdale) - przewrotna, zaskakująca zakończeniem wersja Sinobrodego... W Morderstwie na polu golfowym (Murder on the links) mamy "nowoczesną" Cinderellę... W Przyjdź i zgiń (Clocks) - nieoczekiwane odwołanie do Alicji w Krainie Czarów Lewisa Carrolla (więcej literackich przywołań w prozie Christie - TUTAJ).

Kryminały z czytelnymi aluzjami w tle to także Baśniowy morderca (Brat Grimm) Craiga Russella, w którym psychopata zabija swoje ofiary wzorując się na baśniowych postaciach...  Księga   rzeczy   utraconych Johna Connolly'ego... Czerwony Kapturek Unni Lindell...

Wystarczy krwawych historii. Na koniec coś milszego. Jedną z nas od lat zachwyca prześliczna wersja Szczęśliwego Księcia Oscara Wilde'a, stworzona przez  Bruna Ferrero, czyli Strach na wróble (z tomu Kółka na wodzie). Kto kocha tamtą opowieść, polubi i tę. Obie - chociaż smutne - niosą przesłanie głębokie i pełne nadziei.

Baśń. Żywotny gatunek literacki, który każdej epoce miał swoje realizacje. I nadal jest potrzebny.

Nasze Skarby - Andrżey Markiewicz, Nauka Obyczaiowa…

Ta książeczka liczy ponad dwieście lat. Jej treść stanowi wykład z zakresu wychowania moralnego. Oto:

Nauka Obyczaiowa o obrzydzeniu występków, wad i przesądów, a zamiłowaniu prawdy, cnoty i przymiotów towarzyskich do ukształcenia młodzieży na dobrych ludzi, obywatelów i urzędników stosowna - autorstwa Andrżeya Markiewicza (jak zapisano), wydana w Krakowie, w 1810 roku. Wydawcy w egzemplarzu nie oznaczono.

Andrzej Markiewicz (1767-1815) poprzedził dziełko dedykacją dla nayiaśnieyszego Fryderyka Augusta, króla saskiego, Xiążecia warszawskiego etc. etc., który - jego zdaniem - Prawdą i Cnotą zyskał szacunek w całej Europie. Siebie zaś nazywa najwierniejszym poddanym.

Tekst zasadniczy stanowi „Wykład nauki Obyczaiowey”. Autor kładzie znak równości pomiędzy dobrymi obyczajami a dobrym życiem. Dzieli ludzkie czyny na "postępki nieprzystoyne" oraz "przystoyne" i kolejno je omawia.

"Postępki nieprzystoyne" to: kłamstwo, obłuda, pochlebstwo, pycha, próżność, samoistność (egoizm), niewdzięczność, łakomstwo, rozrzutność, zazdrość, obmowa; osławienie, lżenie, szydzenie, potwarzanie i szkalowanie; swarzenie się i upór; szczebietliwość; natrętność.

„Osławianie" zatraciło dziś swoje znaczenie. Wyrazu w ogóle używa się raczej sporadycznie, dlatego - jako ciekawostkę - przypominamy definicję Markiewicza:

Osławianie kogo przed drugimi, iest tłómaczenie na złe wszystkich kroków iego lub wydawanie tego, co być zamilczanem powinno.

Do "postępków przystoynych" autor zalicza: cnotę, sprawiedliwość, ludzkość; litość, wdzięczność, uczynność, łagodność, wyrozumiałość, tolerancyę, grzeczność, towarzystwo z dobremi, przyjaźń, miłość Oyczyzny, religiię, modlitwę (pisownia oryginalna).

Przy okazji - jeszcze dwa dopowiedzenia. "Ludzkość" jest to: uczucie sprzyjania, życzliwości i chęci nayszczerszey zaymowania się losem współbliźnich, zaś "szczęśliwość" oznacza również stan duszy człowieka, który żyje w nieprzerwanympokoiu z namiętnościami.

Nieduża pozycja zadziwia nie tylko mnogością końcowych przypisów, ale także autentyczną troską o moralne wychowanie młodego pokolenia.

Andrżey Markiewicz, Nauka Obyczaiowa o obrzydzeniu występków, wad i przesądów, a zamiłowaniu prawdy, cnoty i przymiotów towarzyskich do ukształcenia młodzieży na dobrych ludzi, obywatelów i urzędników stosowna, Kraków, [b.m.], 1810 (sygnatura: ZS 32217).

Nasz Mały Leksykon Filmowy – Dobrze, że byli. Ludzie filmu zmarli w 2021 roku (5)

Stanisław Śliskowski (ur. 1935). Operator filmowy. Autor zdjęć do ponad 100 filmów, głównie dokumentalnych.

Aniela Świderska (ur. 1925). Aktorka. Grała m.in. w Pejzażu z bohaterem (reż. Włodzimierz Haupe), Niedzielnych dzieciach (reż. Agnieszka Holland), Lalce (reż. Ryszard Ber), Matkach, żonach i kochankach (reż. Juliusz Machulski).

Bertrand Tavernier (ur. 1941). Francuski reżyser, scenarzysta i producent. Niektóre filmy: Zegarmistrz od świętego Pawła, Śmierć na żywo, Niedziela na wsi, Przynęta, Córka d’Artagnana, Kapitan Conan.

Mikis Theodorakis (ur. 1925). Grecki kompozytor i polityk. Międzynarodową sławę przyniosło mu skomponowanie muzyki do Greka Zorby (reż. Michalis Kakojanis).

Houston Tumlin (ur. 1992!). Dziecięcy aktor amerykański. Wystąpił w filmie Ricky Bobby - Demon prędkości (reż. Adam McKay).

Judyta Turan (ur. 1983). Aktorka teatralna i telewizyjna, znana z popularnych seriali, m.in. M jak Miłość (reż. Waldemar Szarek i in.), Diagnoza (reż. Xawery Żuławski i in.), Klan (reż. Paweł Karpiński i in.), Na Wspólnej (reż. Jacek Gąsiorowski i in.).

James Michael Tyler (ur. 1962). Amerykański aktor, znany z serialu Przyjaciele (reż. Pamela Fryman).

Michael Tylo (ur. 1948). Amerykański aktor. Znany m.in. z Mody na sukces (twórcy William Joseph Bell, Lee Phillip Bell)

Cicely Tyson (ur. 1924). Amerykańska aktorka. Niektóre filmy: Haiti - wyspa przeklęta (reż. Peter Glenville), Błękitny ptak (reż. George Cukor), Sounder (reż. Martin Ritt), Smażone zielone pomidory (reż. Jon Avnet), Służące (reż. Tate Taylor).

Melvin Van Peebles (ur. 1932). Amerykański reżyser i aktor, twórca słynnego Sweet Sweetback's Baadasssss Song.

Jessica Walter (ur. 1941). Amerykańska aktorka. Niektóre filmy: Love of Life (reż. Larry Auerbach, Dean Nelson), Port lotniczy’79 (reż. David Lowell Rich), Napisała: Morderstwo (reż. Anthony Pullen Shaw, Walter Grauman), Grand Prix (reż. John Frankenheimer).

Romy Walthall (Romy Windsor, ur. 1963). Amerykańska aktorka. Grała m.in. w Bez twarzy (reż. John Woo), Obozie marzeń (reż. Jonathan Prince) i  Z Archiwum X (reż.  Chris Carter).

Ewa Wawrzoń (-Bukowska, ur. 1937). Aktorka. Wybrane filmy: Mój drugi ożenek (reż. Zbigniew Kuźmiński), Dwa żebra Adama (reż. Janusz Morgenstern), Samo życie (reż. Wojciech Pacyna i in.), Plebania (reż. Jerzy Łukaszewicz i in.).

Clarence Williams III (ur. 1939). Amerykański aktor. Grał m.in. w Strażniku Teksasu (twórcy Christopher Canaan, Leslie Greif i in.) oraz Miasteczku Twin Peaks (reż. David Lynch, Mark Frost).

Michael Kenneth Williams (ur. 1966). Amerykański aktor. Wybrane filmy: Prawo ulicy (twórca David Simon), Ciemna strona miasta (reż. Martin Scorsese), Prawo i porządek (twórca Dick Wolf).

Janusz Wojtowicz (ur. 1949). Kierownik produkcji, głównie filmów telewizyjnych.

Tadeusz Wojtych (ur. 1931). Aktor. Grał m.in. w Plebanii (reż. Jerzy Łukaszewicz i in.), Miodowych latach (reż. Maciej Wojtyszko i in.), Na dobre i na złe (reż. Ryszard Zatorski i in.).

Wiesław Wójcik (ur. 1945). Aktor. Niektóre filmy: Dulscy (reż. Jan Rybkowski), Zaklęty dwór (reż. Antoni Krauze), Ślad na ziemi (reż. Zbigniew Chmielewski), Do krwi ostatniej (reż. Jerzy Hoffman), Kobieta z prowincji (reż. Andrzej Barański), Komedianci z wczorajszej ulicy (reż. Janusz Kidawa), Złotopolscy (reż. Radosław Piwowarski i in.), Korona królów (reż. Wojciech Pacyna i in.).

Samuel E. Wright (ur. 1946). Amerykański aktor dubbingowy i piosenkarz. Znany m.in. z Małej Syrenki (reż. Ron Klemens, John Musker) i Dinozaura (reż. Ralph Zondag, Eric Leighton).

Krzysztof Zakrzewski (ur. 1949). Aktor. Grał m.in. w Najdłuższej wojnie nowoczesnej Europy (reż. Jerzy Sztwiertnia), Klanie (reż. Paweł Karpiński i in.), Na dobre i na złe (reż. Ryszard Zatorski i in.), Na sygnale (reż. Grzegorz Waller i in.).

Andrzej Zaorski (ur. 1942, w oficjalnych dokumentach - 1943, co uznawał za błąd urzędnika). Aktor, satyryk, twórca radiowy i telewizyjny. Występował w powieści radiowej W Jezioranach. Współtworzył telewizyjny cykl Polskie zoo. Grał także w licznych filmach, np. w Marysi i Napoleonie (reż. Leonard Buczkowski), Westerplatte (reż. Stanisław Różewicz), Kolumbach (reż. Janusz Morgenstern), Ile jest życia (reż. Zbigniew Kuźmiński), Zezem (reż. Janusz Zaorski), Samym życiu (reż. Wojciech Pacyna i in.).

Jerzy Złotnicki (ur. 1934). Aktor. Wystąpił m.in. w Panience z okienka (reż. Maria Kaniewska), 07 zgłoś się (reż. Krzysztof Szmagier i in.), Klanie (reż. Paweł Karpiński i in.), M jak miłość (reż. Ryszard Zatorski i in.).

Książki (nie)zapomniane - Człowiek, który uciekał

Wynurzył się nieoczekiwanie z mrocznej przeszłości i skierował niepewne kroki ku szwajcarskim górom. Człowiek przez lata bezimienny. Jakby zstąpił na wzniesienia i łąki tej malowniczej krainy z kart Nędzników Hugo. Ciągle w drodze, w lekkim pośpiechu. Zbieg (Le déserteur) JEANA GIONO (1895-1970).

Był stworzony do ucieczki, do ucieczki przede wszystkim (…) I nic nie mogło go zatrzymać, dopóki w jakimś miejscu nie natrafiłby na możliwość innej ucieczki, ucieczki w głąb.

Niemałym wyczynem w jego czasach (połowa XIX stulecia) było sforsowanie Alp. A jednak je pokonał. Nie pochłonęły go wzburzone wodospady. Nie zasypały pomrukujące skały. Nie wyrządził mu większej krzywdy porywisty wiatr szaleńczo tańczący pośród głazów. W dolinach i na drogach czaili się zbójcy. Przeżył. W oberżach okradano gości, a nierzadko zabijano. Omijał te miejsca.

Pory roku zmieniały się. Upływał czas. Zbieg zapragnął komuś zaufać, gdzieś osiąść. Za dużo było samotności, pokrytych lodem gór, niepewnych dróg. I w malutkiej miejscowości, zagubionej w malowniczym krajobrazie, wyznał sołtysowi swoje nazwisko i narodowość. Także to, że przeraźliwie boi się żandarmów.

Nadciągnęła kolejna zima. Dalej już nie poszedł. Pozostał w wiosce. Zaczął malować portrety jej mieszkańców ucharakteryzowane na świętych. Znał się też na weterynarii i zielarstwie. Pomagał ludziom. Odtąd prowadził osiadły tryb życia, ale wciąż uciekał, chociaż już jakoś… wewnętrznie. Żandarmi dawno o nim zapomnieli. I zatrzymał się dopiero, aby umrzeć. Jego trumna, zrazu ciężka, po chwili stała się leciutka. Sygnaturka kościółka sama się rozdzwoniła. Zmęczony Valjean odpoczął. Nie Valjean, lecz Karol Fryderyk Brun.

Czym jest to przedziwne, uhaftowane liryzmem opowiadanie? Parabolą? Żywotem, którego nie zmieściła Legenda aurea Jakuba de Voragine? Baśnią? Otacza je zwiewne piękno. Unosi się nad nim obłoczek Tajemnicy. I płynie ponad Alpami – jak piórko – wyżej i wyżej… Co płynie? Ta historia czy wyzwolona dusza Zbiega, który już nie musi uciekać?

Jean Giono, Zbieg, w: tegoż, Zbieg [i inne opowiadania], przeł. Maria Książek, Kraków 1988, s. 5-75 (sygnatura: 129848).

Nasz Mały Leksykon Filmowy – Dobrze, że byli. Ludzie filmu zmarli w 2021 roku (4)

Tadeusz Pałka (ur. 1942). Reżyser filmów dokumentalnych.

Szymon Pawlicki (ur. 1935). Aktor. Wystąpił m.in. w Polskich drogach (reż. Janusz Morgenstern), Rzece kłamstwa (reż. Jan Łomnicki), Kobiecie i kobiecie (reż. Janusz Dymek, Ryszard Bugajski), Stanie wewnętrznym (reż. Krzysztof Tchórzewski).

Jan Pęczek (ur. 1950). Aktor. Niektóre filmy: Barwy szczęścia (reż. Jacek Gąsiorowski i in.), Samo życie (reż. Wojciech Pacyna i in.), Wojenne dziewczyny (reż. Michał Rogalski i in.).

Jay Pickett (ur. 1961). Amerykański aktor. Zmarł na planie kolejnego filmu (Treasure Valley). Wystąpił m.in. w Opuszczonym, Zemście żołnierza (reż. Michael Feifer), Kwestii wiary (reż. Rich Christiano).

Ronald Pickup (ur. 1940). Brytyjski aktor. Wybrane filmy: Dzień Szakala (reż. Fred Zinnemann), Ivanhoe (reż. Douglas Camfield), Papież Jan Paweł II (reż. Herbert Wise).

Christopher Plummer (ur. 1929). Kanadyjsko-amerykański aktor. Wystąpił m.in. w Upadku Cesarstwa Rzymskiego (reż. Anthony Mann), Bitwie o Anglię (reż. Guy Hamilton), Powrocie Różowej Pantery (reż. Blake Edwards), Aleksandrze (reż. Oliver Stone), Debiutantach (reż. Mike Mills).

Barbara Połomska (-Erol, ur. 1934). Aktorka. Zagrała w wielu spektaklach Teatru Telewizji I filmach, m.in. w Zezowatym szczęściu (reż. Andrzej Munk), Dwóch żebrach Adama (reż. Janusz Morgenstern), Niech cię odleci mara (reż. Andrzej Barański), Matce Królów (reż. Janusz Zaorski).

Marion Ramsey (ur. 1947). Amerykańska aktorka. Najbardziej znana z Akademii Policyjnej (reż. Hugh Wilson) i jej kontynuacji.

Miłogost Reczek (ur. 1961). Aktor. Niektóre filmy: Pogranicze w ogniu (reż. Andrzej Konic), Samo życie (reż. Wojciech Pacyna i in.), Pensjonat Pod Różą (reż. Maciej Wojtyszko i in.), Dwie strony medalu (reż. Grzegorz Warchoł i in.), Ratownicy (reż. Marcin Wrona).

John Christopher Reilly (ur. 1965). Amerykański aktor, producent, piosenkarz. Niektóre filmy: Szybki jak błyskawica (reż. Tony Scott), Cienka czerwona linia (reż. Terrence Malick), Strażnicy Galaktyki (reż. James Gunn).

Yves Rénier (ur. 1942). Francuski aktor i reżyser. Niektóre filmy, w których wystąpił: Hrabia Monte Christo (reż. Claude Autant-Lara), Frantic (reż. Roman Polański), Komisarz Moulin (serial).

Gino Renni (ur. 1943). Włoski aktor. Sławę przyniósł mu udział w telenoweli Zbuntowany anioł (prod. Raúl Lecouna).

John Richardson (ur. 1934). Brytyjski aktor. Najlepsze role zagrał w filmach z lat 60. XX wieku, np. Lord Jim (reż. Richard Brooks), Ona (reż. Robert Day), Milion lat przed naszą erą (reż. Don Chaffey).

Peter Mark Richman (właśc. Marvin Jack Richman, ur. 1927). Amerykański aktor. Grał m.in. w Przyjacielskiej perswazji (reż. William Wyler) i w popularnych serialach Bonanza, Ulice San Francisco, Dallas.

Paul Ritter (ur. 1966). Brytyjski aktor. Niektóre filmy: Harry Potter i Książę Półkrwi (reż. David Yates), Quantum of Solace (reż. Marc Forster), Vera (tw. Elaine Collins i in.).

Tanya Roberts (właśc. Victoria Leigh Bum, ur. 1955). Amerykańska aktorka, modelka, producentka. Grała m.in. w Zabójczym widoku (reż. John Glen), Aniołkach Charliego (reż. Dennis Donnelly i inni), Władcy zwierząt (reż. Don Coscarelli).

Tadeusz Ross (ur. 1938). Aktor, satyryk. Wybrane filmy: Pejzaż z bohaterem (reż. Włodzimierz Haupe), Klan (reż. Paweł Karpiński i in.), Daleko od noszy (reż. Krzysztof Jaroszyński i in.), Pasjonaci (reż. Artur Dziurman).

Giuseppe Rotunno (ur. 1923). Włoski autor zdjęć filmowych, m.in. do Lamparta (reż. Luchino Visconti), Amarcordu (reż. Federico Fellini), Całego tego zgiełku (reż. Bob Fosse).

Andrzej Rozmus (ur. 1967). Aktor. Wybrane filmy: Pierwsza miłość (reż. Okił Khamidow i in.), Wydział zabójstw (reż. Krzysztof Lang, Wojciech Rawecki), Stulecie Winnych (reż. Piotr Trzaskalski i in.).

Richard Rush (ur. 1929). Amerykański reżyser i scenarzysta. Wyreżyserował m.in. Za wcześnie na miłość, Dzieci miłości, Szalonych detektywów, Barwy nocy.

Krystyna Rutkowska-Ulewicz (ur. 1933). Aktorka. Zagrała ponad 100 ról, ale największą popularność zyskała dzięki roli babci w serialu Niania (reż. Jerzy Bogajewicz).

Libuše Šafránková (ur. 1953). Czeska (dawniej czechosłowacka) aktorka. Wystąpiła m.in. w Trzech orzeszkach dla Kopciuszka (reż.Vaclav Vorliček), Małej Syrence (reż. Karel Kachyńa), Wsi mojej sielskiej, anielskiej (reż. Jiři Menzel).

Barbara Sałacka (ur. 1932). Reżyserka i realizatorka spektakli telewizyjnych, matka Ewy Sałackiej (aktorki).

Antoni Sambor (ur. 1935). Kierownik produkcji, głównie filmów dokumentalnych.

George Segal (ur. 1934). Amerykański aktor i muzyk. Niektóre znane filmy, w których wystąpił: Kto się boi Wirginii Woolf? (reż. Mike Nichols), Król szczurów (reż. Bryan Forbes), Statek szaleńców (reż. Stanley Kramer), Dick i Jane (reż. Ted Kotcheff).

Larry Sellers (ur. 1949). Amerykański aktor drugoplanowy, znany głównie z roli w serialu Doktor Quinn (twórca Beth Sullivan).

Barbara Shelley (ur. 1932). Brytyjska aktorka. Zagrała w ponad 100 filmach, głównie horrorach i serialach.

Renée Simonot (właśc. Renée-Jeanne Deneuve, ur. 1911!). Francuska aktorka teatralna i dubbingowa. Matka aktorek - Françoise (Dorléac), Catherine (Deneuve) i Sylvie (Dorléac). Babcia aktorki Chiary Mastroianni.

Joseph Siravo (ur. 1957). Amerykański aktor. Znany z serialu Rodzina Soprano (twórca David Chase).

Marcin Stachurski (ur. 1959). Kierownik produkcji (głównie spektakli telewizyjnych i filmów dokumentalnych).  

Marta Stelmaszczyk (ur. 1988). Producentka i kierowniczka produkcji związana ze Studiem Miniatur Filmowych i Running Rabbit Films.

Jean-François Stévenin (ur. 1944). Francuski aktor. Wystąpił w 150 filmach i programach telewizyjnych, m.in. w Dzikim dziecku (reż. François Truffaut), Barocco (reż. André Techiné), Psach wojny (reż. John Irvin), Zimnym księżycu (reż. Patrick Bouchitey), Zakazanym pokoju (reż. Guy Maddin).

Martha Stewart (ur. 1922). Amerykańska aktorka. Gwiazdą złotej ery Hollywood. Grała m.in. w Doll Face (reż. Lewis Seiler) i Pustce (reż. Nicholas Ray).

Dean Stockwell (ur. 1936). Amerykański aktor. Wybrane filmy: Poślubiona mafii (reż. Jonathan Demme), Ulice San Francisco (twórca Edward Hume), U kresu dnia (reż. Sidney Lumet), Bez emocji (reż. Richard Fleischer), Zagubiony w czasie, JAG – Wojskowe Biuro Śledcze (twórca Donald P. Belisario), Blue Velvet, Diuna (reż. David Lynch).

Julie Strain (ur. 1962). Amerykańska aktorka, modelka, reżyserka, producentka, scenarzystka. Grała m.in. w Szukając sprawiedliwości (reż. John Flynn), Podwójnym uderzeniu (reż. Sheldon Lettich), Słonecznym patrolu (reż. Michael Berk, Reza Badiyi).

Andrzej Szczytko (ur. 1955). Aktor, reżyser teatralny, tłumacz i pedagog. Znany m.in. z Ogniem i mieczem (reż. Jerzy Hoffman), Pogranicza w ogniu (reż. Andrzej Konic), Pierwszej miłości (reż. Okił Khamidow i in.).

Michał Szewczyk (Eugeniusz Szewczyk, ur. 1934). Aktor. Niektóre filmy: Pan Anatol szuka miliona (reż. Jan Rybkowski), Prawo i pięść (reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski), Kapitan Sowa na tropie (reż. Stanisław Bareja), Samochodzik i Templariusze (reż. Hubert Drapella), Popiełuszko. Wolność jest w nas (reż. Rafał Wieczyński), Komisarz Alex (reż. Robert Wichrowski i in.).

Grzegorz Szyroki (ur. 1979). Producent filmów dokumentalnych i reklamowych. Laureat licznych filmowych nagród.

14 stycznia ukaże się bardzo interesująca pozycja z cyklu Książki (nie)zapomniane, dokończenie obecnego zestawienia - 17 stycznia (w poniedziałek)

Nasz Mały Leksykon Filmowy – Dobrze, że byli. Ludzie filmu zmarli w 2021 roku (3)

John Langley (ur. 1943). Amerykański producent, scenarzysta i reżyser. Najbardziej znany jako twórca i producent programu telewizyjnego Cop.

Joe Lara (ur. 1962). Amerykański aktor, producent, piosenkarz, kompozytor i model. Wystąpił m.in. w Operacji Delta Force (reż. Sam Firstenberg) i Ostatecznej rozgrywce (reż. Scott Mann).

Milan Lasica (ur. 1940). Słowacki aktor, reżyser, dramaturg i piosenkarz.

Czesław Lasota (ur. 1932). Aktor. Niektóre filmy: Szatan z 7-ej klasy (reż. Maria Kaniewska), Nie lubię poniedziałku (reż. Tadeusz Chmielewski), Kariera Nikodema Dyzmy (reż. Jan Rybkowski, Marek Nowicki), Dolina Issy (reż. Tadeusz Konwicki), Dorastanie (reż. Mirosław Gronowski), Plebania (reż. Jerzy Łukaszewicz i in.).

Cloris Leachman (ur. 1926). Amerykańska aktorka. Niektóre filmy: Młody Frankenstein (reż. Mel Brooks), Wielka wyprawa Muppetów (reż. James Fawley), Alex i Emma (reż. Rob Reiner), Ostatni seans filmowy (reż. Peter Bogdanovich).

Andrzej Lewandowski (ur. 1950). Operator dźwięku. Pracował m.in. przy serialach Dom (reż. Jan i Marcin Łomnicki), Rodzina zastępcza (reż. Michał Kwieciński), Czas honoru (reż. Michał Kwieciński i in.) oraz licznych filmach dokumentalnych i spektaklach telewizyjnych.

Mieczysław Lewandowski (ur. 1936). Operator, reżyser, wykładowca Szkoły Filmowej w Łodzi, w latach 90. dziekan Wydziału Operatorskiego uczelni.

Gunnel Lindblom (ur. 1931). Szwedzka aktorka, znana głównie z filmów Ingmara Bergmana (np. Siódma pieczęć, Tam, gdzie rosną poziomki, Milczenie, Goście Wieczerzy Pańskiej, Sceny z życia małżeńskiego).

Joanne Linville (ur. 1928). Amerykańska aktorka. Znana m.in. z Narodzin gwiazdy (reż. Frank Pierson) i Columbo (reż. Ben Gazzara i in.).

Norman Lloyd (ur. 1914!). Amerykański aktor, reżyser i producent. Obecny w branży filmowej od końca lat 30. minionego wieku! Współpracował m.in. z Charlesem Chaplinem, Orsonem Wellesem, Alfredem Hitchcockiem, Peterem Weirem, Martinem Scorsese.

Gavin MacLeod (właśc. Allan George See, ur. 1931). Amerykański aktor. Niektóre filmy: Dotyk anioła (reż. John Massius), Doktor Kildare (prod. James Kornack), Peter Gunn (twórca  Blake Edwards), Złoto dla zuchwałych (reż. Brian G. Hutton).

Henryk Majcherek (ur. 1934). Aktor. Występował głównie w teatrach i Teatrze TV, ale można go było zobaczyć także w filmach, np. w Z biegiem lat, z biegiem dni… (reż. Andrzej Wajda, Edward Kłosiński), Królowej Bonie (reż. Janusz Majewski), Nie było słońca tej wiosny (reż. Juliusz Janicki).

Zygmunt Malanowicz (ur. 1938). Aktor. Niektóre filmy: Nóż w wodzie (reż. Roman Polański), Krajobraz po bitwie (reż. Andrzej Wajda), Hubal, Polonia Restituta (reż. Bohdan Poręba), Ile jest życia (reż. Zbigniew Kuźmiński), Zamach stanu (reż. Ryszard Filipski), Dom (reż. Jan Łomnicki), Pan na Żuławach (reż. Sylwester Szyszko).

Marek Maldis (ur. 1949). Dziennikarz i reżyser filmów dokumentalnych.

Piotr Mamonow (ur. 1951). Radziecki i rosyjski muzyk rockowy, aktor, poeta, prezenter radiowy. Wybrane filmy: Taxi Blues (reż. Paweł Łungin), Terra incognita (Yiannis Typaldos), Czas smutku jeszcze nie nadszedł (Siergiej Sieljanow).

Jackie Mason (właśc. Yacov Moshe Hakohen Maza, ur. 1928). Amerykański aktor i komik. Znany głównie z komedii Golfiarze (reż. Harold Ramis).

Jacek Matecki (ur. 1963). Scenarzysta, pisarz, podróżnik i fotografik.

Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz (ur. 1928). Muzyk jazzowy, saksofonista, kompozytor muzyki do wielu filmów, m.in. Czterdziestolatka, Wojny domowej (reż. Jerzy Gruza), Janosika (reż. Jerzy Passendorfer), Stawki większej niż życie (reż. Janusz Morgenstern, Andrzej Konic), Alternatyw 4 (reż. Stanisław Bareja).

Ferdynand Matysik (ur.1931). Aktor. Wybrane filmy: Ogniomistrz Kaleń (reż. Ewa i Czesław Petelscy), Sami swoi (reż. Sylwester Chęciński), Uciec jak najbliżej (reż. Janusz Zaorski), Daleko od szosy, Ślad na ziemi (reż. Zbigniew Chmielewski), Jasminum (reż. Jan Jakub Kolski).

Wiesława Mazurkiewicz (ur. 1926). Aktorka. Niektóre filmy: Faraon (reż. Jerzy Kawalerowicz), Kochankowie z Marony (reż. Jerzy Zarzycki), Wielka miłość Balzaka (reż. Wojciech Solarz), Zaklęty dwór (reż. Antoni Krauze).

Helen McCrory (ur. 1968). Brytyjska aktorka. Zagrała m.in. w Harrym Potterze (reż. Chris Columbus) i w Zaślepionej (reż. Katarzyna Klimkiewicz).

Larry McMurtry (ur. 1936). Amerykański pisarz i scenarzysta. Autor sfilmowanych powieści: Ostatni seans filmowy, Na południe od Brazos, Hud, syn farmera, Czułe słówka.

Art Metrano (Arthur Metrono, ur. 1936). Amerykański aktor i komik. Niektóre filmy:  Niesamowity Hulk (oprac. Kenneth Johnson), Siedem (reż. Andy Sidaris), Akademia Policyjna 2, Akademia Policyjna 3 (reż. Jerry Paris).

Andriej Miagłow (ur. 1938). Radziecki i rosyjski aktor. Niektóre filmy: Bracia Karamazow (reż. Iwan Pyrjew i in.), Szczęśliwego Nowego Roku, Biurowy romans, Garaż, Gorzki romans (reż. Eldar Riazanow).

Roger Michell (ur. 1956). Brytyjski reżyser, twórca m.in. Notting Hill, Venus, Mojej kuzynki Racheli.

Władimir Mieńszow (ur. 1939). Rosyjski (dawniej radziecki) reżyser. Międzynarodową sławę przyniósł mu film Moskwa nie wierzy łzom.

Mike Mitchell (ur. 1955). Aktor i kulturysta. Znany m.in. z Gladiatora (reż. Ridley Scott), Skyfall (reż. Sam Mendes) i Braveheart - Walecznego Serca (reż. Mel Gibson).

Joey Morgan (ur. 1993!). Amerykański aktor. Sławę przyniósł mu udział w filmach: Łowcy zombie (reż. Christopher Landon), Compadres (reż. Enrique Begne), Flower (reż. Max Winkler).

Bogdan Mozer (ur. 1944). Scenograf i dekorator wnętrz, m.in. do Akademii Pana Kleksa (reż. Krzysztof Gradowski), Życia wewnętrznego (reż. Marek Koterski), Pierścienia i róży (reż. Jerzy Gruza), Pożegnania jesieni (reż. Mariusz Treliński).

Stoyanka Mutafova (ur. 1922!). Wybitna bułgarska aktorka. Wystąpiła w ponad 100 przedstawieniach teatralnych i 25 filmach.

Ryszard Nadrowski (ur. 1937). Aktor. Grał głównie w spektaklach Teatru Telewizji.

Danuta Nagórna (ur. 1932). Aktorka kilku teatrów. Znana głównie z Teatru Telewizji.

Ludmiła Niedbalska (ur. 1933). Reżyser i scenarzystka filmów fabularnych. Drugi reżyser m.in. Rejsu (reż. Marek Piwowski), Nie ma dymu bez ognia (reż. Stanisław Bareja), Con amore (reż. Jan Batory), Wielkiej majówki (reż. Krzysztof Rogulski).

Wiktor Niemiro (ur. 1946). Kompozytor, realizator dźwięku do filmów dokumentalnych.

Paweł Nowisz (ur. 1940). Aktor. Wystąpił m.in. w Panu na Żuławach (reż. Sylwester Szyszko), Piłkarskim pokerze (reż. Janusz Zaorski), Koglu-Moglu (reż. Roman Załuski), Czterdziestolatku. 20 lat później (reż. Jerzy Gruza), M jak miłość (reż. Ryszard Zatorski i in.).

Alina Obidniak (ur. 1931). Aktorka i reżyserka. Stworzyła kilka etiud i spektakli Teatru Telewizji, ale jej głównym miejscem pracy były deski teatralne.

Cdn.

Nasz Mały Leksykon Filmowy – Dobrze, że byli. Ludzie filmu zmarli w 2021 roku (2)

Ryszard Filipski (ur. 1934). Aktor. Najsławniejsze filmy: Hubal (reż. Bohdan Poręba), Potop, Stara baśń (reż. Jerzy Hoffman), Ile jest życia (reż. Zbigniew Kuźmiński), Popioły (reż. Andrzej Wajda), Znak orła (reż. Hubert Drapella), Zamach stanu (we własnej reżyserii), Pitbull (reż. Patryk Vega).

Ricarlo Flanagan (ur. 1980). Amerykański aktor, znany z seriali Shameless - Niepokorni.

Peter Fleischmann (ur.1937). Niemiecki reżyser, scenarzysta i producent. Znany szczególnie z wyreżyserowania Scen myśliwskich z Bawarii.

John Gabriel (ur. 1931). Amerykański aktor, producent i piosenkarz. Wystąpił m.in. w Nadziei Ryana (twórcy Claire Labine, Paul Avivila Mayer), Dyliżansie (reż. Gordon Douglas), El Dorado (reż. Howard Hawks), Młodych lwach (reż. Edward Dmytryk).

Urszula Gałecka (ur. 1950). Aktorka. Grała m.in. w Czekam w Monte-Carlo (reż. Julian Dziedzina), Kolumbach (reż. Janusz Morgenstern), Kardiogramie (reż. Roman Załuski).

Willie Garson (Paszamant, ur. 1964). Amerykański aktor. Najważniejsze filmy: Dzień świstaka (reż. Harold Ramis), Twierdza (reż. Michael Bay), Marsjanie atakują! (reż. Tim Burton).

George Gerdes (ur. 1948). Amerykański aktor. Najbardziej znane filmy: Z Archiwum X (reż. Chris Carter i inni), Zagubieni (reż. J.J. Abrams i inni), Ludzie honoru (reż. Aaron Sorkin).

Luminita Gheorghiu (ur. 1949). Rumuńska aktorka. Znana ze Śmierci pana Lăzărescu (reż. Cristi Puiu).

Wiesław Gołas (ur. 1930). Aktor. Wybrana filmografia: Lotna (reż. Andrzej Wajda), Ogniomistrz Kaleń (reż. Alina i Czesław Petelscy), Jak być kochaną (reż. Wojciech Jerzy Has), Żona dla Australijczyka, Kapitan Sowa na tropie, Poszukiwany poszukiwana, Alternatywy 4 (reż. Stanisław Bareja), Chudy i inni (reż. Henryk Kluba), Czterej pancerni i pies (reż. Konrad Nałęcki, Andrzej Czekalski), Zaklęty dwór (reż. Antoni Krauze).

Anna Górna (ur. 1944). Aktorka, scenarzystka i reżyserka.

Boris Graczewski (ur. 1949). Radziecki i rosyjski reżyser, aktor, producent, kierownik artystyczny dziecięcego pisma kinematograficznego "Jerałasz".

Krzysztof Gradowski (ur. 1943). Reżyser. Wybrane filmy: Akademia Pana Kleksa, Podróże pana Kleksa, Tryumf Pana Kleksa, Dzieje Mistrza Twardowskiego.

Charles Grodin (ur. 1935). Amerykański aktor. Znany m.in. ze Zdążyć przed północą (reż. Martin Brest), Dziecka Rosemary (reż. Roman Polański), Beethovena (reż. Brian Levant), Paragrafu 22 (reż. Mike Nichols).

Lech Gwit (ur. 1937). Aktor. Niektóre filmy: Ucieczka z kina Wolność (reż. Wojciech Marczewski), Pogrzeb kartofla, Jańcio Wodnik (reż. Jan Jakub Kolski), Pierwsza miłość (reż. Okił Khamidow i inni).

James Hampton (ur. 1936). Amerykański aktor. Wybrane filmy: Soldier Blue (reż. Ralph Nelson), Hustle (reż. Robert Aldrich), Akademia Policyjna 5 (reż. Alan Myerson).

Monte Hellman (właśc. Monte Jay Himmelman, ur. 1929). Amerykański reżyser i producent. Wyreżyserował m.in. Ekspres pod lawiną (z Markiem Robsonem), Shatter, Niesłusznie oskarżonych, Strach.

Alicja Helman (ur. 1935). Wybitna teoretyk, krytyk i historyk filmu. W latach 1973-1986 -kierownik Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Literatury i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od 1986 r. - kierownik Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Eugenia Herman (ur. 1929). Aktorka. Grała m.in. w Egzaminie z życia (reż. Teresa Kotlarczyk i in.) oraz W labiryncie (reż. Paweł Karpiński).

Pat Hitchcock (właśc. Patricia Alma O’Connell, ur. 1928). Angielska aktorka i producentka. Wystąpiła m.in. w filach swego ojca, Alfreda Hitchcocka - Nieznajomi z pociągu, Psychoza, Trema.

Robert Hogan (ur. 1933). Amerykański aktor. Znany m.in. z Bonanzy i M.A.S.H. (twórca H. Richard Hornberger).

Hal Holbrook (właśc. Harold Rowe Holbrook Jr., ur. 1925). Amerykański aktor. Niektóre filmy: Siła magnum (reż. Ted Post), Wszystko za życie (reż. Sean Penn), Bitwa o Midway (reż. Jack Smight), Lincoln (reż. Steven Spielberg).

Jerzy Janeczek (ur. 1944). Aktor. Sławę przyniosła mu rola Witii w trylogii Sami swoi, Nie ma mocnych, Kochaj albo rzuć (reż. Sylwester Chęciński).

Jan Janga-Tomaszewski (ur. 1951). Aktor i kompozytor. Wystąpił m.in. w 07 zgłoś się (reż. Krzysztof Szmagier) oraz M jak miłość (reż. Ryszard Zatorski i in.).

Anna Jekiełek (ur. 1937). Dekoratorka wnętrz i kostiumolog m.in. do Marcowych migdałów (reż. Radosław Piwowarski), Ucieczki z kina Wolność (reż. Wojciech Marczewski), Sezonu na bażanty (reż. Wiesław Saniewski).

Wojciech Karolak (ur. 1939). Muzyk. Pianista, kompozytor, saksofonista altowy i tenorowy, aranżer i wirtuoz organów Hammonda, twórca muzyki do filmów i spektakli teatralnych.

Aleksandra Karzyńska (ur. 1927). Aktorka. Wybrane filmy: Panienka z okienka (reż. Maria Kaniewska), Koniec naszego świata (reż. Wanda Jakubowska), Zaklęty dwór (reż. Antoni Krauze).

Andrzej Kawala (ur. 1952). Animator kultury filmowej. Wieloletni dyrektor Lubuskiego Lata Filmowego i współtwórca Stowarzyszenia Kin Studyjnych.

Krzysztof Kiersznowski (ur. 1950). Aktor. Wybrane filmy: Kiler,  Kiler-ów 2-óch (reż. Juliusz Machulski), Policjanci (reż. Łukasz Wylężałek), Świat według Kiepskich (reż. Okił Khamidow i in.), Cześć, Tereska (reż. Robert Gliński), Samo życie (reż. Wojciech Pacyna i in.), Kryminalni (reż. Ryszard Zatorski i in.), Barwy szczęścia (reż. Grzegorz Dębowski), Blondynka (reż. Mirosław Gronowski), Boisko bezdomnych (reż. Kasia Adamik).

Jan Klemens (ur. 1932). Aktor i reżyser teatralny. Niektóre filmy: Rodzina Milcarków (reż. Józef Wyszomirski), Grzeszny żywot Franciszka Buły, Komedianci z wczorajszej ulicy (reż. Janusz Kidawa), Blisko, coraz bliżej (reż. Zbigniew Chmielewski).

Tomasz Knapik (ur. 1943). Lektor filmowy.

Krystyna Kołodziejczyk (ur. 1939). Aktorka. Wybrane filmy: Chłopi (reż. Jan Rybkowski), Dyrektorzy, Daleko od szosy, Rodzina Kanderów (reż. Zbigniew Chmielewski), Lalka (reż. Ryszard Ber), C.K. Dezerterzy (reż. Janusz Majewski), Zmiennicy (reż. Stanisław Bareja), 40-latek. 20 lat później (reż. Jerzy Gruza), Miodowe lata (reż. Maciej Wojtyszko i in.).

Aleksandra Koncewicz-Rulewska (ur. 1930). Aktorka. Niektóre filmy: Doktor Murek (reż. Witold Lesiewicz), 07 zgłoś się (reż. Krzysztof Szmagier), Historia niemoralna (reż. Barbara Sass), Awantura o Basię (reż. Kazimierz Tarnas), Plebania (reż. Jerzy Łukaszewicz i in.).

Maria Koterbska (ur. 1924). Piosenkarka. W kilku filmach wykorzystano śpiewane przez nią piosenki. Była bohaterką dwóch dokumentów. Wystąpiła w fabule  Irena do domu! (reż. Jan Fethke).

Yaphet Kotto (ur. 1939). Amerykański aktor, znany głównie z ról w Obcym – 8 pasażerze Nostromo (reż. Ridley Scott) i Żyj i pozwól umrzeć (reż. Guy Hamilton).

Ryszard Kotys (ur. 1932). Aktor. Zagrał ponad 200 ról, zwykle drugoplanowych. Przez 20 lat był oglądany w serialu Świat według Kiepskich (reż. Okił Khamidow i in.).

Andrzej Kowalczyk (ur. 1952). Niektóre filmy: Chłopi (reż. Jan Rybkowski), Biały mazur (reż. Wanda Jakubowska), Śmierć jak kromka chleba (reż. Kazimierz Kutz), Barwy szczęścia (reż. Jacek Gąsiorowski i in.).

Krzysztof Kowalewski (ur. 1937). Aktor. Zagrał ponad 100 ról, m.in. w Kolumbach (reż. Janusz Morgenstern), Potopie (reż. Jerzy Hoffman), Trzeciej granicy (reż. Wojciech Solarz, Lech Lorentowicz), Rodzinie Leśniewskich (reż. Janusz Łęski), Jeśli się odnajdziemy (reż. Roman Załuski), Komediantce (reż. Jerzy Sztwiertnia), Ogniem i mieczem (reż. Jerzy Hoffman), Amatorach (reż. Iwona Siekierzyńska).

Krzysztof Krawczyk (ur. 1946). Piosenkarz. Wystąpił także w kilku filmach, m.in. w Polowaniu na muchy (reż. Andrzej Wajda) i Próbie ognia i wody (reż. Włodzimierz Olszewski) – w roli samego siebie.

Mariusz Kuczyński (ur.1930). Operator dźwięku. Współpracował m.in. z Jerzym Hoffmanem, Wojciechem Marczewskim i Romanem Załuskim.

Cdn.