Oto swoisty przekładaniec (tematyczny). Zaczniemy od językoznawstwa, a skończymy na historii literatury.
Pytania
Ćwiczenie 1
W napisanej w języku łacińskim Bulli gnieźnieńskiej (tzw. Złotej Bulli) znajdujemy ponad 400 polskich nazw osobowych i miejscowych. Zanalizuj sposób utworzenia nazw:
a) miejscowości: Dolsko i Myślęcino,
b) osób: Budzisław i Dobek (Dobiesław).
Ćwiczenie 2
Akcja powieści Marka Hłaski pt. Następny do raju rozgrywa się w środowisku szoferów. Wskaż w poniższym tekście elementy języka zawodowego:
(…) Powolnym ruchem dopchnął pedał akceleratora. Ziemia jęczała. Uśmiechnął się i zacisnął palce na kole kierownicy: całe ciało jego przenikała teraz wibracja wozu. Położył rękę na wyłączniku przednich reflektorów i rozdął na chwilę ciemność, by potem znów pogrążyć się w nią, stale zwiększając szybkość. Dziewiątka patrzył na podnoszącą się wskazówkę szybkościomierza. (...) Pięćdziesiąt - powiedział. - Pięćdziesiąt mil, synku.
Pytania
Ćwiczenie 1
W napisanej w języku łacińskim Bulli gnieźnieńskiej (tzw. Złotej Bulli) znajdujemy ponad 400 polskich nazw osobowych i miejscowych. Zanalizuj sposób utworzenia nazw:
a) miejscowości: Dolsko i Myślęcino,
b) osób: Budzisław i Dobek (Dobiesław).
Ćwiczenie 2
Akcja powieści Marka Hłaski pt. Następny do raju rozgrywa się w środowisku szoferów. Wskaż w poniższym tekście elementy języka zawodowego:
(…) Powolnym ruchem dopchnął pedał akceleratora. Ziemia jęczała. Uśmiechnął się i zacisnął palce na kole kierownicy: całe ciało jego przenikała teraz wibracja wozu. Położył rękę na wyłączniku przednich reflektorów i rozdął na chwilę ciemność, by potem znów pogrążyć się w nią, stale zwiększając szybkość. Dziewiątka patrzył na podnoszącą się wskazówkę szybkościomierza. (...) Pięćdziesiąt - powiedział. - Pięćdziesiąt mil, synku.
Ćwiczenie 3
Połącz pisarzy z tytułami utworów.
Pisarze: Jan Andrzej Morsztyn; Daniel Naborowski; Ignacy Krasicki; Adam Mickiewicz; Juliusz Słowacki; Kazimierz Przerwa-Tetmajer; Jan Kasprowicz; Leopold Staff; Zbigniew Herbert; Wisława Szymborska.
Utwory: Elegia na odejście pióra atramentu lampy; Lubię, kiedy kobieta; Sowiński w okopach Woli; Przedśpiew; Wołanie do Yeti; Żona modna; Krzak dzikiej róży; Do trupa; Reduta Ordona; Cień.
Ćwiczenie 4
Pytanie dotyczy znajomości poezji XX wieku. Kto napisał te utwory?
a) Elegia miasteczek żydowskich,
b) Rzecz czarnoleska,
c) Prawa i obowiązki,
d) Apollo i Marsjasz,
e) Koniec i początek,
f) Z Tatr,
g) Pokolenie,
h) Płonąca żyrafa,
i) Piosenka o końcu świata,
j) Karuzela z madonnami,
k) Serwus madonna,
l) Wypełnić czytelnym pismem.
Połącz pisarzy z tytułami utworów.
Pisarze: Jan Andrzej Morsztyn; Daniel Naborowski; Ignacy Krasicki; Adam Mickiewicz; Juliusz Słowacki; Kazimierz Przerwa-Tetmajer; Jan Kasprowicz; Leopold Staff; Zbigniew Herbert; Wisława Szymborska.
Utwory: Elegia na odejście pióra atramentu lampy; Lubię, kiedy kobieta; Sowiński w okopach Woli; Przedśpiew; Wołanie do Yeti; Żona modna; Krzak dzikiej róży; Do trupa; Reduta Ordona; Cień.
Ćwiczenie 4
Pytanie dotyczy znajomości poezji XX wieku. Kto napisał te utwory?
a) Elegia miasteczek żydowskich,
b) Rzecz czarnoleska,
c) Prawa i obowiązki,
d) Apollo i Marsjasz,
e) Koniec i początek,
f) Z Tatr,
g) Pokolenie,
h) Płonąca żyrafa,
i) Piosenka o końcu świata,
j) Karuzela z madonnami,
k) Serwus madonna,
l) Wypełnić czytelnym pismem.
Ćwiczenie 5
Wymień po trzy utwory poetyckie następujących pisarzy (pominąwszy ewentualnie ujęte w poprzednim ćwiczeniu):
a) Jan Kochanowski, b) Adam Mickiewicz, c) Juliusz Słowacki, d) Cyprian Kamil Norwid, e) Maria Konopnicka, f) Kazimierz Przerwa-Tetmajer, g) Julian Tuwim, h) Konstanty Ildefons Gałczyński, i) Bolesław Leśmian, j) Krzysztof Kamil Baczyński, k) Tadeusz Różewicz, l) Czesław Miłosz, ł) Ewa Lipska, m) Wisława Szymborska, n) Stanisław Barańczak, o) Miron Białoszewski, p) Zbigniew Herbert; q) Jan Twardowski.
Wymień po trzy utwory poetyckie następujących pisarzy (pominąwszy ewentualnie ujęte w poprzednim ćwiczeniu):
a) Jan Kochanowski, b) Adam Mickiewicz, c) Juliusz Słowacki, d) Cyprian Kamil Norwid, e) Maria Konopnicka, f) Kazimierz Przerwa-Tetmajer, g) Julian Tuwim, h) Konstanty Ildefons Gałczyński, i) Bolesław Leśmian, j) Krzysztof Kamil Baczyński, k) Tadeusz Różewicz, l) Czesław Miłosz, ł) Ewa Lipska, m) Wisława Szymborska, n) Stanisław Barańczak, o) Miron Białoszewski, p) Zbigniew Herbert; q) Jan Twardowski.
Odpowiedzi
Ćwiczenie 1
a) Miejscowości: Dolsko (dół) - nazwa pochodzi od ukształtowania terenu; Myślęcino (Myślęcin) - od imienia lub nazwiska.
b) Osoby: Budzisław (budzący sławę, mający być sławnym) - imię zawierające przyszłe cechy osoby; Dobek (Dobiesław) - skrót i zdrobnienie.
Ćwiczenie 2
pedał akceleratora; kierownica; wibracja wozu; wyłącznik przednich reflektorów; wskazówka szybkościomierza.
Ćwiczenie 3
Jan Andrzej Morsztyn, Do trupa;
Daniel Naborowski, Cień;
Ignacy Krasicki, Żona modna;
Adam Mickiewicz, Reduta Ordona;
Juliusz Słowacki, Sowiński w okopach Woli;
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Lubię, kiedy kobieta;
Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży;
Leopold Staff, Przedśpiew;
Zbigniew Herbert, Elegia na odejście pióra atramentu lampy;
Wisława Szymborska, Wołanie do Yeti.
Ćwiczenie 1
a) Miejscowości: Dolsko (dół) - nazwa pochodzi od ukształtowania terenu; Myślęcino (Myślęcin) - od imienia lub nazwiska.
b) Osoby: Budzisław (budzący sławę, mający być sławnym) - imię zawierające przyszłe cechy osoby; Dobek (Dobiesław) - skrót i zdrobnienie.
Ćwiczenie 2
pedał akceleratora; kierownica; wibracja wozu; wyłącznik przednich reflektorów; wskazówka szybkościomierza.
Ćwiczenie 3
Jan Andrzej Morsztyn, Do trupa;
Daniel Naborowski, Cień;
Ignacy Krasicki, Żona modna;
Adam Mickiewicz, Reduta Ordona;
Juliusz Słowacki, Sowiński w okopach Woli;
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Lubię, kiedy kobieta;
Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży;
Leopold Staff, Przedśpiew;
Zbigniew Herbert, Elegia na odejście pióra atramentu lampy;
Wisława Szymborska, Wołanie do Yeti.
Ćwiczenie 4
a) Antoni Słonimski, b) Julian Tuwim, c) Tadeusz Różewicz, d) Zbigniew Herbert, e) Wisława Szymborska, f) Julian Przyboś, g) Krzysztof Kamil Baczyński, h) Stanisław Grochowiak, i) Czesław Miłosz, j) Miron Białoszewski, k) Konstanty Ildefons Gałczyński, l) Stanisław Barańczak.
Ćwiczenie 5
a) Jan Kochanowski, np. Hymn [Czego chcesz od nas, Panie]; Pieśń świętojańska o Sobótce; Pieśń XXIV [Niezwykłym i nieleda piórem opatrzony...].
b) Adam Mickiewicz, np. Romantyczność; Świtezianka; Do matki Polki.
c) Juliusz Słowacki, np. Grób Agamemnona; Testament mój: Hymn [Smutno mi, Boże...].
d) Cyprian Kamil Norwid, np. Moja piosnka II; W Weronie; Fortepian Szopena.
e) Maria Konopnicka, np. Rota; A jak poszedł król na wojnę...; Pieśń o domu.
f) Kazimierz Przerwa-Tetmajer, np. Melodia mgieł nocnych; Evviva l'arte; Hymn do Nirwany.
g) Julian Tuwim, np. Mieszkańcy; Do prostego człowieka; Ars poetica.
h) Konstanty Ildefons Gałczyński, np. Pieśń o żołnierzach z Westerplatte; Zaczarowana dorożka; Prośba o wyspy szczęśliwe.
i) Bolesław Leśmian, np. Dziewczyna; Pan Błyszczyński; W malinowym chruśniaku.
j) Krzysztof Kamil Baczyński, np. Mazowsze; Bajka; Elegia o … (chłopcu polskim).
k) Tadeusz Różewicz, np. Ocalony; Zostawcie nas; Bez.
l) Czesław Miłosz, np. Campo di Fiori; Przypowieść o maku; Który skrzywdziłeś.
ł) Ewa Lipska, np. Egzamin; Ucz się śmierci; My. (Uwaga! Interpretacja wiersza Ludzie dla początkujących - TUTAJ).
m) Wisława Szymborska, np. Radość pisania; Pierwsza fotografia Hitlera; Kot w pustym mieszkaniu.
n) Stanisław Barańczak, np. Widokówka z tego świata; Spójrzmy prawdzie w oczy; Określona epoka.
o) Miron Białoszewski, np. Mironczarnia; Podłogo, błogosław!; Szare eminencje zachwytu.
p) Zbigniew Herbert, np. Przesłanie Pana Cogito; U wrót doliny; Pan od przyrody.
q) Jan Twardowski, np. Do moich uczniów; Mrówko ważko biedronko; Spieszmy się.
a) Antoni Słonimski, b) Julian Tuwim, c) Tadeusz Różewicz, d) Zbigniew Herbert, e) Wisława Szymborska, f) Julian Przyboś, g) Krzysztof Kamil Baczyński, h) Stanisław Grochowiak, i) Czesław Miłosz, j) Miron Białoszewski, k) Konstanty Ildefons Gałczyński, l) Stanisław Barańczak.
Ćwiczenie 5
a) Jan Kochanowski, np. Hymn [Czego chcesz od nas, Panie]; Pieśń świętojańska o Sobótce; Pieśń XXIV [Niezwykłym i nieleda piórem opatrzony...].
b) Adam Mickiewicz, np. Romantyczność; Świtezianka; Do matki Polki.
c) Juliusz Słowacki, np. Grób Agamemnona; Testament mój: Hymn [Smutno mi, Boże...].
d) Cyprian Kamil Norwid, np. Moja piosnka II; W Weronie; Fortepian Szopena.
e) Maria Konopnicka, np. Rota; A jak poszedł król na wojnę...; Pieśń o domu.
f) Kazimierz Przerwa-Tetmajer, np. Melodia mgieł nocnych; Evviva l'arte; Hymn do Nirwany.
g) Julian Tuwim, np. Mieszkańcy; Do prostego człowieka; Ars poetica.
h) Konstanty Ildefons Gałczyński, np. Pieśń o żołnierzach z Westerplatte; Zaczarowana dorożka; Prośba o wyspy szczęśliwe.
i) Bolesław Leśmian, np. Dziewczyna; Pan Błyszczyński; W malinowym chruśniaku.
j) Krzysztof Kamil Baczyński, np. Mazowsze; Bajka; Elegia o … (chłopcu polskim).
k) Tadeusz Różewicz, np. Ocalony; Zostawcie nas; Bez.
l) Czesław Miłosz, np. Campo di Fiori; Przypowieść o maku; Który skrzywdziłeś.
ł) Ewa Lipska, np. Egzamin; Ucz się śmierci; My. (Uwaga! Interpretacja wiersza Ludzie dla początkujących - TUTAJ).
m) Wisława Szymborska, np. Radość pisania; Pierwsza fotografia Hitlera; Kot w pustym mieszkaniu.
n) Stanisław Barańczak, np. Widokówka z tego świata; Spójrzmy prawdzie w oczy; Określona epoka.
o) Miron Białoszewski, np. Mironczarnia; Podłogo, błogosław!; Szare eminencje zachwytu.
p) Zbigniew Herbert, np. Przesłanie Pana Cogito; U wrót doliny; Pan od przyrody.
q) Jan Twardowski, np. Do moich uczniów; Mrówko ważko biedronko; Spieszmy się.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz