piątek, 11 sierpnia 2023

Książki (nie)zapomniane – Nieposkromiona Missisipi, Indianie i dawna Ameryka

Piękne opisy dzikiej przyrody. Szum prastarych drzew, słyszalny nawet pomiędzy literami tekstu. Trochę prawdziwych wzruszeń. To główne powody, dla których warto wspomnieć utwory liczące już naprawdę sporo lat. Atala i René FRANÇOISA-RENÉ DE  CHATEAUBRIANDA (1768-1848) wywarły niegdyś ogromny wpływ na europejską literaturę. Dzisiaj są traktowane jako szacowne, nawet wybitne przykłady z jej historii.

Atala. XVIII stulecie. Luizjana. Nieposkromiona Missisipi. Indianie. Dawna Ameryka. Tutaj René – młody Francuz - szuka wolności i zapomnienia po przebytych nieszczęściach. Podczas polowania w puszczy spotyka tubylca, Szaktasa. Starzec zaczyna opowieść… O walce pobratymców z obcym plemieniem… O uwolnieniu przez śliczną Atalę… O wspólnej ucieczce… O miłości tych dwojga i pogoni, która za nimi wyruszyła… O pustelniku Aubry… O nieopatrznym ślubowaniu matki, które (jak myślano) wiązało dziewczynę i nie pozwalało jej zaznać pełni szczęścia… O latach mijających bez celu i nadziei… O rozdzierającej tęsknocie za ukochaną…

René. Bohater poprzedniej opowieści osiada wśród Naczezów, ale woli samotność. Po latach decyduje się wyjawić swoją przeszłość. I płynie smutna historia… Utraciwszy rodziców i ukochaną siostrę (wstąpiła do klasztoru i niebawem zmarła, opiekując się chorymi w trakcie epidemii), wyjechał do Nowego Świata. Będąc tysiące kilometrów od dawnej ojczyzny, nawet w puszczy nie znalazł wewnętrznego spokoju. Szaktas mu współczuje, ale dopiero ksiądz Suel otwiera mężczyźnie oczy na prawdziwą przyczynę jego cierpień. Indywidualizm, egoizm, rozpamiętywanie własnych nieszczęść – oto największe choroby. Zubożają duszę. Niszczą życie wewnętrzne. Zatruwają każdą chwilę. Trzeba z nimi zerwać. René słucha. I dale się przekonać. W ten sposób rozpoczyna nową drogę. Ku ludziom, ale także ku męczeństwu…

Francois Rene Chateaubriand, Atala; Rene, przeł. Tadeusz Żeleński (Boy), il. Katarzyna Lubicz-Zaleska, Warszawa 1982. ISBN 8306007093 (sygn. 97241). 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz