Opowieści Okrągłego Stołu od setek lat inspirują twórców różnych tekstów kultury. W ostatnim stuleciu - także reżyserów. Wcześniej i współcześnie: pisarzy i artystów. Na początku - kilka przykładów dzieł stworzonych przez tych ostatnich. Potem przejdziemy do głównego zrębu opracowania, czyli do filmów.
LITERATURA. Fascynacja legendą trwa nieprzerwanie od średniowiecza (np. Percewal z Walii, Lancelot i Yvain Chrétiena de Troyes, XII w. oraz poemat Parsifal Wolframa von Eschenbach, początek XIII w.), przez renesans (Śmierć Artura Thomasa Malory'ego, XV w.), fascynacje romantyczne (np. The Lady of Shalott Alfreda Tennysona), monumentalną rekonstrukcję arturiańskich legend autorstwa Jacquesa Boulengera (Les romans de la Table Ronde, druga połowa XIX w.), swoistą dziewiętnastowieczną fantasy Marka Twaina (Jankes na dworze króla Artura), wielokrotnie ekranizowaną, aż po realizacje z XX wieku, np. Ziemię jałową Thomasa Stearnsa Elliota i Mgły Avalonu Marion Eleanor Zimmer Bradley. Jak widać, pomijam opracowania motywu miłości Tristana i Izoldy, bo to kolejne, obszerne zagadnienie. Może do niego kiedyś powrócimy.
 |
| Źródło |
MUZYKA. To nie tylko piosenki, np. Shalott Emilie Autumn Liddell (także kompozycja kanadyjskiej piosenkarki, Loreeny McKennitt). Również monumentalne dzieła - dramaty muzyczne Richarda Wagnera: Parsifal oraz Lohengrin (i oczywiście Tristan i Izolda). Wokół podania o Świętym Graalu oscyluje twórczość niemieckiego metalowego zespołu Grailknights.
SZTUKI PLASTYCZNE, czyli obrazy, np. The Lady of Shalott Johna Williama Waterhouse’a i dzieło Sophie Gengembre Anderson przedstawiające tę samą postać, Królowa Ginewra Williama Morrisa, Morgana Le Fay Fredericka Sandysa, Święty Graal Dantego Gabriela Rossettiego, ilustracje Arthura Thiele, drzeworyty na temat śmierci króla Artura, wykonane przez Aubrey’a Vincenta Beardsley’a, grafiki George'a Wooliscrofta i Louisa Rheada (Pani Jeziora). Przede wszystkim należy pamiętać o licznych dziełach prerafaelitów (nazwiska niektórych już wspomniałam przed chwilą), którzy często i chętnie podejmowali tematykę mitologiczną i legendarną. Refleksją nad problemami współczesności, dla której inspiracją były średniowieczne legendy, stała się wystawa monumentalnych rzeźb Magdaleny Abakanowicz, zatytułowana Dwór Króla Artura. Niektóre eksponaty mierzyły kilka metrów i ważyły tyleż ton, a można je było swego czasu oglądać w madryckim Muzeum Królowej Zofii.
SZTUKI PLASTYCZNE, czyli obrazy, np. The Lady of Shalott Johna Williama Waterhouse’a i dzieło Sophie Gengembre Anderson przedstawiające tę samą postać, Królowa Ginewra Williama Morrisa, Morgana Le Fay Fredericka Sandysa, Święty Graal Dantego Gabriela Rossettiego, ilustracje Arthura Thiele, drzeworyty na temat śmierci króla Artura, wykonane przez Aubrey’a Vincenta Beardsley’a, grafiki George'a Wooliscrofta i Louisa Rheada (Pani Jeziora). Przede wszystkim należy pamiętać o licznych dziełach prerafaelitów (nazwiska niektórych już wspomniałam przed chwilą), którzy często i chętnie podejmowali tematykę mitologiczną i legendarną. Refleksją nad problemami współczesności, dla której inspiracją były średniowieczne legendy, stała się wystawa monumentalnych rzeźb Magdaleny Abakanowicz, zatytułowana Dwór Króla Artura. Niektóre eksponaty mierzyły kilka metrów i ważyły tyleż ton, a można je było swego czasu oglądać w madryckim Muzeum Królowej Zofii.
.jpg) |
| Źródło |
ARCHITEKTURA. Przedstawimy jedno, chyba najbardziej znane w Polsce nawiązanie do średniowiecznej legendy: Dwór Artusa w Gdańsku. Aktualnie Muzeum Historyczne Miasta Gdańska; dawniej miejsce spotkań kupców, miejsce spotkań towarzyskich, a następnie giełda. Dwory tego typu budowano pierwotnie w Anglii, następnie w innych krajach. Także w Polsce. Gdański zyskał szczególną popularność.
A teraz przypomnimy niektóre ujęcia FILMOWE (w chronologicznym rozwoju).
Jankes na dworze króla Artura. Liczne adaptacje powieści Marka Twaina. Pierwsza pochodzi z 1921 r. (reż. Emmerett Flynn, USA). Jednak większy rozgłos zyskała ta, którą zrealizował Tay Garnett (1949). Była także ekranizacja Davida Butlera (1931) oraz znacznie późniejsza, dla potrzeb telewizji (1989, reż. Mel Damski).
Hank Martin, Amerykanin, z zawodu kowal, w tajemniczy sposób przemieszcza się w odległą przeszłość. Na dwór króla Artura. Tam - wskutek nieporozumienia - zostaje skazany na śmierć. Potrafiąc jednak przekonać króla o swej niewinności, zyskuje tytuł jego rycerza. Ale niebawem znowu ściąga na siebie zagrożenie, odbierając narzeczoną Lancelotowi...
Monty Python i Święty Graal (1975, reż. Terry Gilliam i Terry Jones, Wielka Brytania).
Kpina z rycerskiego mitu. Surrealistyczna komedia, w której pojedynki na miecze pojawiają się obok reklamy chińskiej restauracji, król Artur nie odróżnia mężczyzny od kobiety, a zapoznany wieśniak ujawnia lewicowe poglądy. Przygody rycerzy pokazane są w poetyce absurdu, chociaż jednocześnie zawarto tu elementy prawdy o średniowiecznych realiach codziennego życia.
A teraz przypomnimy niektóre ujęcia FILMOWE (w chronologicznym rozwoju).
Jankes na dworze króla Artura. Liczne adaptacje powieści Marka Twaina. Pierwsza pochodzi z 1921 r. (reż. Emmerett Flynn, USA). Jednak większy rozgłos zyskała ta, którą zrealizował Tay Garnett (1949). Była także ekranizacja Davida Butlera (1931) oraz znacznie późniejsza, dla potrzeb telewizji (1989, reż. Mel Damski).
Hank Martin, Amerykanin, z zawodu kowal, w tajemniczy sposób przemieszcza się w odległą przeszłość. Na dwór króla Artura. Tam - wskutek nieporozumienia - zostaje skazany na śmierć. Potrafiąc jednak przekonać króla o swej niewinności, zyskuje tytuł jego rycerza. Ale niebawem znowu ściąga na siebie zagrożenie, odbierając narzeczoną Lancelotowi...
Monty Python i Święty Graal (1975, reż. Terry Gilliam i Terry Jones, Wielka Brytania).
Kpina z rycerskiego mitu. Surrealistyczna komedia, w której pojedynki na miecze pojawiają się obok reklamy chińskiej restauracji, król Artur nie odróżnia mężczyzny od kobiety, a zapoznany wieśniak ujawnia lewicowe poglądy. Przygody rycerzy pokazane są w poetyce absurdu, chociaż jednocześnie zawarto tu elementy prawdy o średniowiecznych realiach codziennego życia.
 |
| Źródło |
Ciąg dalszy - już w poniedziałek!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz