Krótka historia jednego, czyli czterech (a nawet siedmiu) dyliżansów.

W związku z dyliżansem najpierw był Guy de Maupassant, potem Ernest Haycox, po nim John Ford i Christian-Jaque. A także – „między wierszami” - Michaił Romm, Gordon Douglas i Ted Post. O co chodzi?! Już wyjaśniamy…

Guy de Maupassant, którego „okrągłą” rocznicę urodzin świętujemy w tym roku (1850-1893), napisał nowelę Baryłeczka (w tomie Wieczory medańskie). To historia z czasów wojny francusko-pruskiej. Grupa uciekinierów z Rouen jedzie dyliżansem, który niebawem zostaje zatrzymany przez pruski oddział. Poświęcenie jednej dziewczyny, tytułowej, korpulentnej prostytutki, staje się warunkiem wypuszczenia z oberży przetrzymywanych tu pasażerów. Towarzysze podróży nie widzą problemu. Przecież to jej „zawód”… Ale ona nie chce przystać na ich namowy, bo jest patriotką. Gdy wreszcie – z tych samych, „patriotycznych” powodów – ulega, otoczenie demonstracyjnie nią pogardza…

Nowela – arcydzieło gatunku – została przeniesiona na ekran (pod tym samym tytułem) przez  Michaiła Romma (1934). Był to ostatni radziecki film niemy. Ale i Francuzi ją sfilmowali. Baryłeczka Christiana-Jaque’a powstała w 1945 r. I jest dziełem wybitnym.

Tak już mieliśmy trzy dyliżanse. Pora na czwarty. Ernest James Haycox (1899-1950), amerykański autor westernów niewątpliwie zainspirował się dziełem de Maupassanta, ale „swoją” dziewczynę przeniósł w warunki wojny z Indianami na Dzikim Zachodzie. Jego krótkie opowiadanie Dyliżans do Lordsburga stało się podstawą scenariusza wspaniałego filmu Johna Forda (Dyliżans, 1939), od którego datuje się wielka kariera Johna Wayne’a, grającego rolę Malpais Billa.

Przybyły nam jeszcze dwa dyliżanse. I dwa pozostały. Pora na nie. Obydwa stanowią remake filmu Forda. Pierwszy, to Ringo Kid (Stagecoach) Gordona Douglasa (1966), a drugi, telewizyjny, nosi także tytuł Stagecoach (reż. Ted Post, 1986).

źródło

1 = 7. To matematyka przeniesiona na grunt literacko-filmowy, na którym wszystko jest możliwe! Kto wie, może powstaną kolejne filmy (lub książki)?

Wymienione utwory literackie:

• Haycox Ernest, Dyliżans do Lordsburga, tł. Urszula Łada-Zabłocka, w: Opowiadania z Dzikiego Zachodu, tł. [z ang.] Irena Doleżal-Nowicka [i in.], Warszawa, „Iskry”, 1983, (Klasyka Młodych), s. 125-142. (Sygnatury: 100330, 101208).
• Maupassant Guy de, Baryłeczka, w: Maupassant Guy de, Klejnoty. Opowiadania, tł. [z fr.] Róża Czekańska-Heymanowa [i in.], wyd. 2 w tej edycji, Warszawa, „Czytelnik”, 1964, s. 4-46. (Sygnatura: 62210).
• Maupassant Guy de, Baryłeczka, w: Maupassant Guy de, Opowiadania, tł. [z fr.] Róża Czekańska-Heymanowa, Warszawa, „Czytelnik”, 1949, (BWP Biblioteka w Prenumeracie, 3), s.5-48. (Sygnatura: 106005).