wtorek, 28 sierpnia 2018

Wielka Gra wobec świata Wielkiej Zabawy i Wielkiego Wykładu

W szkole podstawowej przeczytałam powieść (pisze p. Basia), która mnie urzekła. Chłopców znad Rzeki Bobrów Jaroslava Foglara. Po latach postanowiłam do niej wrócić, a ponieważ niełatwo było ją zdobyć, zaczęłam szukać na aukcji internetowej. Znalazłam… zakończoną aukcję. Dostrzegłam cenę, za jaką ją nabyto. Ponad 200 zł! Szukałam nadal i dowiedziałam się, że to „obowiązkowa lektura” dla adeptów skautingu. A jednak jakiś czas temu otrzymałam ją… za darmo. To wspomnienie oraz przypadające w bieżącym roku stulecie Związku Harcerstwa Polskiego stało się inspiracją do przedstawienia kilku pozycji z naszych zbiorów, które poruszają harcerską tematykę. A dlaczego taki niezwykły tytuł? Kto doczyta do końca, będzie wiedział.
źródło
Kamiński Aleksander, Nauczanie i wychowanie metodą harcerską, Warszawa 1948 (sygnatury: BS 2102, BS 3747, BS 3749)

(…) harcerstwo (…) wyjątkowo dobrze utrafiło w nurt potrzeb rozwojowych współczesności. Zdaje się, iż jest to synteza pedagogiczna o zdumiewającej, niejako organicznej jedności, synteza, która przezwyciężyła przeciwieństwa nurtujące wychowanie współczesne.

Kompendium metody harcerskiej w odniesieniu do edukacji szkolnej, zawierające miedzy innymi: metodykę zabaw w nauczaniu - ze szczegółowym omówieniem przykładów zabaw (na różnych poziomach nauczania) na lekcjach języka polskiego, matematyki, przyrody, geografii, historii, wychowania fizycznego, prac ręcznych, plastyki i muzyki. Psychologia i metoda tworzenia „samorodnej grupy rówieśniczej” („gromadki”) w szkole. Zalety i niebezpieczeństwa współzawodnictwa w grupie oraz problem dzieci leniwych i biernych w jej obrębie. Charakterystyka szkolnego systemu sprawnościowego. „Atmosfera” klasowa i szkolna.

Strzembosz Tomasz (oprac. i wybór tekstów), Bohaterowie "Kamieni na szaniec" w świetle dokumentów, Warszawa 1994. ISBN 83-01-11352-9 (sygnatury: 140233, 140444, 170884)

Książka (…) powstała (…) dzięki pewnej, dość niezwykłej, przygodzie i dzięki wielu ludziom z otoczenia bohaterów książki Kamińskiego. Ludziom, którzy w imię przyjaźni przechowali przez wiele trudnych lat to, co było tej przyjaźni pamiątką, czasem nawet relikwią, to, co im – poza wspomnieniami – pozostało po poległych i zamordowanych najbliższych oraz po latach własnej młodości, to, co dawało im siłę do przetrwania nieraz ogromnie ciężkich czasów i wiarę w przyszłość.

Pozycja adresowana – jak zaznacza się we Wstępie – do czytelników książki Kamińskiego, ale także do historyków, socjologów, badaczy kultury i psychologów społecznych. Zasadnicze rozdziały (poza biografiami), to: Korzenie; Życie rodzinne, praca, nauka; Mały sabotaż; Wobec wojny totalnej; W więzieniach i obozach; Życie towarzyskie, przyjaźń, miłość; Akcja „Arsenał” i jej konsekwencje. Książka zawiera także wiele fotografii.

Dzierzbicka Katarzyna, Śladami "Alka", "Rudego" i "Zośki", "Pamięć.pl" 2014, nr 3, s. 63-67

W listach i wspomnieniach pisanych przez bohaterów Kamieni na szaniec zachował się obraz pełnych miłości rodzinnych domów „Zośki”, „Alka” i „Rudego”. Tadeusz Zawadzki urodził się w Warszawie. Aleksy Dawidowski pochodził z Drohobycza, dziś miasta na Ukrainie, a Jan Bytnar z Kolbuszowej na Rzeszowszczyźnie. Chłopcy poznali się w stołecznym gimnazjum im. Stefana Batorego przy ul. Myśliwieckiej 6, które ukończyli w 1939 roku. Byli harcerzami działającej tam 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego „Pomarańczarnia” - nazwa ta pochodzi od koloru harcerskich chust.

Obszerny, wnikliwie opracowany artykuł przedstawia miejsca związane z postaciami bohaterów Kamieni na szaniec. Całości dopełniają liczne fotografie. Doskonała publikacja dla organizatorów wycieczek śladami bohaterów lektury. Artykuł w całości dostępny także TUTAJ.

Heska-Kwaśniewicz Krystyna, Cóż to za cudowne zjawisko jest książka! O książce harcerskiej, "Guliwer" 2008, nr 3, s. 15-20

Polskie harcerstwo zaczęło się od książki.

… Zaczęło się od książki Scouting for boys gen. Roberta Baden-Powella, której fragment Mieczysław Neugebauer zlecił przetłumaczyć Andrzejowi Małkowskiemu, późniejszemu twórcy ruchu harcerskiego w Polsce. Publikacja natychmiast podbiła serca młodzieży. Miała u nas podatny grunt, przygotowany przez Sokolstwo, Eleusis, Zarzewie i inne organizacje. Omówienie wielu przed- i powojennych pozycji z harcerskiej klasyki.

Slany Katarzyna, Harcerski system wartości w powieściach dla młodzieży, "Guliwer" 2008, nr 3, s. 21-31

(…) aksjologia harcerska (…) oscyluje wokół wartości najszlachetniejszych, które u progu XX wieku stały się credo życiowym założycieli oraz członków ruchu harcerskiego (…). Jako takie na gruncie polskim przetrwały II wojnę światową, okres PRL-u oraz transformacji ustrojowej (…). Funkcjonują także w ponowoczesnym, zglobalizowanym świecie, o czym świadczy istnienie ludzi, dla których bycie harcerzem ma sens.

Kolejny obszerny artykuł na temat „literatury harcerskiej”, począwszy od Lata leśnych ludzi Marii Rodziewiczówny, poprzez obrazy harcerskiego życia i umierania w czasach okupacji, służby tradycji i przygodzie w dobie PRL-u, aż po omówienie harcerskich motywów we współczesnej twórczości dla młodzieży.

Walczuk Artur, Harcerskie lotnictwo, "Edukacja i Dialog" 2007, nr 1, s. 68-72

Polscy harcerze-lotnicy stali się w latach trzydziestych XX wieku znani na całym świecie. Podczas IV Jamboree w Godollo na Węgrzech w 1933 r. reprezentowała nasz kraj ekipa aż 26 wysoko wyszkolonych szybowników. Obserwujący ich popisy (…) gen. Robert Baden-Powell stwierdził, iż Polska jest pionierką szybownictwa i należy się na niej wzorować.

Przed- i powojenne dzieje polskich harcerzy-lotników oraz ich współczesność.

Woroniecki Zdzisław, Harcerski system wychowawczy, „Harcerstwo” 1993, nr 9, s. 2-10
Harcerstwo jako polski młodzieżowy ruch społeczno-wychowawczy zostało zapoczątkowane (…) przez A. Małkowskiego na wzorach skautingu angielskiego, lecz [było] stopniowo dostosowywane do polskich warunków i potrzeb, zachowując swoją tożsamość, ustawicznie modyfikowane i twórczo rozwijane, stosownie do zmieniających się sytuacji społeczno-politycznych, potrzeb społeczno-wychowawczych oraz zainteresowań i dążeń dzieci i młodzieży.

Zarys encyklopedyczny, składający się z działów: Geneza i rozwój harcerstwa, Założenia pedagogiczne harcerskiego systemu wychowawczego, Elementy systemu, Synteza i dynamika różnych wartości pedagogicznych w harcerskim systemie.

Hausner Wojciech, Założenia metody harcerskiej, "Wychowawca" 2012, nr 7/8, s. 32-33

Harcerstwo, wychowując do człowieczeństwa, jest WIELKĄ GRĄ, w przeciwieństwie do WIELKIEJ ZABAWY (rozrywki i zajęcia wolnego czasu) i WIELKIEGO WYKŁADU (metod ideologicznej indoktrynacji).

Zwięzły artykuł wybitnego specjalisty w zakresie wychowania metodą harcerską, składający się z trzech podrozdziałów: Program wychowawczy Przyrzeczenia Harcerskiego, Metoda harcerska gwarancja zachowania godności wychowanka, Miłość – zaufanie – godność.

Uwaga! Obszerne zestawienie bibliografii na ten temat ukazało się w pierwszym numerze „Dialogów Bibliotecznych” z 2018 r.  (półrocznika wydawanego przez PBW, bliższe informacje TUTAJ, zakładka Oferta).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz