środa, 10 czerwca 2020

Nasz Mały Leksykon Filmowy - Filmy (nie)zapomniane: René Clément, Zakazane zabawy (1952)

Czerwiec 1940. Trwa Bitwa o Francję. Kolumna uciekinierów z Paryża, w której znajduje się także pięcioletnia Paulette wraz z rodzicami i ukochanym pieskiem, zostaje ostrzelana przez Luftwaffe. Dziecko wychodzi cało z pogromu, ale rodzice i zwierzątko giną. 

Paulette przypadkiem trafia do wiejskiej rodziny. Znajduje przyjazną duszę w osobie o pięć lat od niej starszego Michela, syna gospodarzy, którzy przygarnęli ją pod swój dach. Pewnego razu podsłuchuje rozmowę dorosłych o ludziach, dla których zabrakło trumien i byli grzebani „jak psy”, co staje się dla niej pobudką do działania. Postanawia grzebać zwierzęta, o których nikt podczas straszliwej wojny nie myśli. W plan wtajemnicza Michela. Odtąd dzieci urządzają w ruinach młyna „pogrzeby” szczurów, kurcząt, ropuch i innych istot, a żeby „groby” były okazalsze, kradną krzyże z miejscowego cmentarza. Nawet ten, który stał na grobie brata Michela.

Takiej działalności nie sposób w pełni ukryć. Dorośli zaczynają się czegoś domyślać. Wreszcie – po sąsiedzkiej kłótni – w dramatycznych okolicznościach prawda wychodzi na jaw. W tym samym czasie żandarmi przyjeżdżają po Paulette, aby zabrać ją do obozu Czerwonego Krzyża. Mały przyjaciel prosi ojca, by nie pozwolił jej odesłać. Zdradza tajemnicę „pogrzebów” i miejsce, w którym się odbywały, w zamian oczekując jego pomocy. Ojciec obiecuje, ale nie dotrzymuje słowa. Zrozpaczony chłopiec niszczy krzyże. Dziewczynka jedzie do obozu, ale w finalnej scenie ucieka, miesza się z przebywającym tu tłumem, rozpaczliwie wołając Michela i matkę. Na próżno.

Film wstrząsający, rewelacyjnie zagrany przez małych aktorów, porażający humanitarną wymową. Wielokrotnie nagradzany na najważniejszych filmowych festiwalach.

Zakazane zabawy (Jeux interdits). Reż. René Clément. 1952. 86 min. Francja. Główne role: Brigitte Fossey (Paulette), Georges Poujouly (Michel).
źródło
 Można przeczytać (pozycje dostępne w PBW)
Arata Grażyna, Zapomniany mistrz?, „ Kino” 2012, nr 6, s. 26-27 (Czytelnia).
Janicki Stanisław, Do kina chodzę coraz rzadziej, rozm. przepr. Roman Bielecki, „W Drodze” 2013, nr 9, s. 7-17 (Czytelnia).
Lis Marek, Garbicz Adam (red.), Światowa encyklopedia filmu religijnego, „Biały Kruk”,  Kraków 2007, s. 597 (sygnatura: cz XVIII-1/3 b).
Toeplitz Jerzy, Historia sztuki filmowej. T. 6, 1946-1953, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1990, s. 13 (sygnatura: cz II A-3/6 a).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz