Nie porzucaj nadzieje, jakoć się kolwiek dzieje

Przyjmuje się, iż urodził się 6 czerwca 1530 r., chociaż nie wszyscy naukowcy tę datę przyjmują jako pewnik. Dla nas dzisiaj najważniejsze jest to, że wcale się nie zestarzał. Stale odnajdujemy go na nowo. Jego przenikliwą myśl i mądre uwagi o życiu. Jan Kochanowski – wciąż żywy poeta i człowiek. Żywy, bo wart czytania. Zresztą, zobaczmy sami. Tylko niektóre przykłady z Pieśni. Czyż te sprawy są nam zupełnie obce? Odległe? Czy nie są także nasze?

źródło

Siła posiadł włości,
Kto ujął chciwości (…)
Wszystko to zostanie
Po twej śmierci, panie!
A coś ty zebrał przez ten czas łakomie,
To się zostoi, nie wiem w czyim domie.
(Pieśń V, I)

Kto tak mądry, że zgadnie,
Co nań jutro przypadnie?
Sam Bóg wie przyszłe rzeczy, a śmieje się z nieba,
Kiedy się człowiek troszcze więcej, niźli trzeba. (…)
A nigdy nie zabłądzi,
Kto tak umysł narządzi,
Jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić,
Temu mężnie wytrzymać, w owym się nie wznosić. (…)
Bogactwa nie przydały
Wpadwszy gdzie między skały
(Pieśń IX, I)

Przypadków dalszych żaden z nas nie zgadnie:
I prózno myślić o tym,
Co z nami będzie potym;
W godzinie wszystko Bóg wywróci snadnie.

Krótki wiek długiej nadzieje nie lubi.
Niechaj nie schodzi cało,
Coć się do rąk dostało;
Za to, co ma być, żaden ci nie ślubi.
(Pieśń XIV, I)

Kto swą chciwość na tym, co dosyć, miarkuje,
Tego ani burzliwe morze frasuje,
Ani ciężki grad, ani złe urodzaje,
Kiedy drzewo to ciepłu, to zimnu łaje.
(Pieśń XVI, I)

Czas ucieka, a żaden nie zgadnie,
Jakie szczęście o jutrze przypadnie.
(Pieśń XX, I)

Rozumie mój, prózno się masz frasować:
Co zginęło, trudno tego wetować;
(Pieśń XXII, I)

Nieźle czasem zamilczeć, co człowieka boli
(Pieśń XXIII, I)

Dygnitarstwa, urzędy,
Wszystko to jawne błędy;
Bo nas równo śmierć sadza,
Ani pomoże władza.
(Pieśń XXIV, I)

Nie dufaj w złoto i w żadne pokłady,
Każdej godziny obawiaj się zdrady;
Fortuna, co da, to zasię wziąć może,
A u niej żadna dawność nie pomoże. (…)
Cnota skarb wieczny, cnota klenot drogi;
Tegoć nie wydrze nieprzyjaciel srogi,
Nie spali ogień, nie zabierze woda;
Nad wszystkim inszym panuje przygoda.
(Pieśń III, II)

Nie porzucaj nadzieje,
Jakoć się kolwiek dzieje:
Bo nie już słońce ostatnie zachodzi,
A po złej chwili piękny dzień przychodzi. (…)
Nic wiecznego na świecie:
Radość się z troską plecie,
A kiedy jedna weźmie moc nawiętszą,
Wtenczas masz ujźrzeć odmianę naprędszą. (…)
Ty nie miej za stracone,
Co może być wrócone:
Siła Bóg może wywrócić w godzinie;
A kto mu kolwiek ufa, nie zaginie.
(Pieśń IX, II)