26 września corocznie jest obchodzony Europejski Dzień Języków. W każdym języku szczególnie interesujące są idiomy, będące nierzadko źródłem nieporozumień, ale także tworzące mimowolny dowcip. Gdy - na przykład – mamy gorszą pogodę (co pod koniec września już się zdarza), Polak powie, że „leje jak z cebra”, Anglik (tłumacząc dosłownie), że „leje psy i koty”, zaś Francuz - leją się „wiadra wody”. Dzisiaj – jako ciekawostkę – przygotowałyśmy po kilka frazeologizmów z trzech języków: angielskiego, francuskiego i włoskiego. Może za rok będą inne języki?
|
Związek frazeologiczny |
Znaczenie dosłowne |
Znaczenie polskie (przenośne) |
|
Język angielski |
||
|
in a body |
w (jednym) ciele |
razem; jak jeden mąż |
|
don’t count your chickens (before they’re hatched)! |
nie licz swoich kurcząt (dopóki się nie wylęgną)! |
nie mów hop, dopóki nie przeskoczysz! |
|
eat crow (amer.) |
zjeść wronę |
być zmuszonym do zmiany opinii; doznać upokorzenia; zostać przywołanym do porządku |
|
have a field day |
mieć dzień na polu |
wykonywać swoją ulubioną czynność; być w swoim żywiole |
|
have a whale of time |
mieć „wielorybi” czas |
spędzać przyjemnie czas; byczyć się |
|
a horse of another (different) colour (amer.) |
koń innej maści |
inna sprawa, kwestia; inna para kaloszy; dzwonią, ale nie w tym kościele |
|
in the pink |
na różowo |
tryskać zdrowiem, być okazem zdrowia |
|
like a bear with a sore head |
jak niedźwiedź z bólem głowy |
rozdrażniony, nerwowy |
|
out of the blue |
z błękitnego… |
niespodziewanie, bez ostrzeżenia; jak grom z jasnego nieba |
|
put (set) the cat among the pigeons |
wsadzić kota między gołębie |
uczynić, powiedzieć nagle coś, co zmienia istotę rzeczy; spowodować konsternację; zakłopotać; dolać oliwy do ognia; wsadzić kij w mrowisko |
|
ride the (a) tiger |
jechać na tygrysie |
żyć w niebezpieczeństwie lub niepewności; tańczyć na linie, balansować na krawędzi, żyć nie znając dnia ani godziny |
|
a sitting duck |
siedząca kaczka |
coś lub ktoś narażony na łatwy atak; łatwy cel, ktoś w opałach |
|
a white elephant |
biały słoń |
przedmiot, którego posiadania sprawia więcej kłopotu niż przyjemności; beczka bez dna |
|
Język francuski |
||
|
appeler un chat un chat |
nazwać kota kotem |
nazwać rzecz po imieniu |
|
avoir le cafard |
mieć karalucha |
mieć doła |
|
ce n'est pas mes oignons |
to nie moje cebule |
to nie moja sprawa |
|
c'est simple comme bonjour |
to proste jak „dzień dobry” |
łatwizna; bułka z masłem |
|
être dans la lune |
być na księżycu |
być roztargnionym |
|
faire d'une mouche un éléphant |
zrobić z muchy słonia |
robić z igły widły |
|
garder une poire pour le soif |
zachować gruszkę dla głodnego |
zachować (odłożyć) na czarną godzinę |
|
mon petit doigt me l'a dit |
mój mały palec mi to powiedział |
coś mi mówi, że…; ptaszki ćwierkają, że… |
|
Język włoski |
||
|
di punto in bianco |
biały punkt |
ni stąd, ni zowąd; nieoczekiwanie |
|
dire pane al pane e vino al vino |
nazywać chleb chlebem, a wino winem |
nazywać rzeczy po imieniu |
|
per filo e per segno |
od góry do dołu |
(znać) na wylot; ze wszystkimi szczegółami |
|
pestare l’acqua nel mortaio |
rozgniatać wodę (rzekę) tłuczkiem |
zawracać Wisłę kijem; syzyfowa praca |
|
saltare di palo in frasca |
skakać ze słupka na gałąź („un palo” znaczy też np. „biegun”) |
przeskakiwać z tematu na temat |
|
scommettere l’osso del collo |
postawić (ryzykować) kości szyi |
dawać głowę, dać sobie rękę uciąć (za coś, kogoś) |
|
tagliare la corda |
przeciąć linę |
wziąć nogi za pas; zmykać |
|
ungere le ruote |
posmarować koła |
posmarować; dać łapówkę |
Źródła
John O. E. Clark, English Idioms, London, Paris 1990. ISBN 0245600418 (sygnatura: 136166).
Piotr Domański, Szkolny leksykon idiomów angielskich, Warszawa 1996. ISBN 8385817204 (sygnatura: cz LX-2/93).
Anna Mazanek, Janina Wójtowicz, Idiomy polsko-włoskie = Fraseologia idiomatica polacco-italiana, wyd. 3, Warszawa 1992. ISBN 8301059648 (sygnatura: cz LX-3/4 c).
Wioletta Piegzik, O francusko-angielskich idiomach, „Języki Obce w Szkole” 2006, nr 2, s. 106-110 (sygnatura: cz M XIV-3/13).
Piotr Salwa, Małgorzata Szleszyńska, Wybór idiomów włoskich, Warszawa 1993. ISBN 8321408923 (sygnatura: 138543).
Krystyna Stawińska, Idiomy francuskie w ćwiczeniach, Warszawa 1998. ISBN 8321410766 (sygnatura: 149002).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz