Pojawia się nie tylko w kryminałach

"… kto by się był spodziewał tyle krwi w tym starcu!" złowieszczo szepnęła Lady Makbet nad ciałem zamordowanego... . (Akt V, sc. 1)… Te same słowa powtórzyła jedna z bohaterek  "Bożego Narodzenia Herkulesa Poirot" Agathy Christie…. "Upadł ci jej koniec nosa, z oczu płynie krwawa rosa" - tak upiornie Mistrz Polikarp scharakteryzował Śmierć w "De Morte prologus"… "Oto krew jego, jeszcze się nie starła, przelana dla tej, co dla mnie umarła" ze zgrozą zakrzyknął Giaur u Byrona… "Krew jego dawne bohatery" mówi ks. Piotr w "Dziadów cz. III" Mickiewicza…

Krew. Pojawia się nie tylko w kryminałach. Słyszymy ją w piosenkach: "czerwone maki (...) zamiast rosy piły polską krew". Pobrzmiewa w tekstach powstańczych np. w "Czerwonym sztandarze" Bolesława Czerwieńskiego) i wojennych. Dziwne, że często kojarzy się z cierpieniem, ofiarą, śmiercią, chociaż jest niemal równoważna z życiem. A wspominamy ją dlatego, że 14 czerwca przypada Dzień Krwiodawcy.

Krew. Symbol wieloznaczny. Oznacza m.in. oczyszczenie, ale też wtajemniczenie, braterstwo, odkupienie. W mitologii - po pokonaniu gigantów - z niej powstali ludzie. W "Biblii" jest o niej mowa już na pierwszych stronach: "Krew Abla głośno woła do Mnie" upomina Bóg bratobójcę, Kaina (Rdz 4, 10). W Starym Testamencie  jest też symbolem przymierza (Wj 12,1-14; 24,8). W Nowym Testamencie oznacza zmysłową naturę człowieka (Mt 16,17; J,12-13; 1 Kor 15,50), ale również znak zbawienia (J 19,34). "Krew Jego na nas i na nasze dzieci!" krzyczeli nierozumni podczas sądu nad Jezusem (Mt 27, 25).

Krew pojawia się w licznych związkach frazeologicznych. Oto niektóre: książę, księżna krwi (osoba z królewskiego rodu), błękitna krew (arystokracja), braterstwo krwi (przyjaźń zawarta między członkami różnych plemion), czysta krew (bez domieszki obcej rasy), do ostatniej kropli krwi (do końca), do pierwszej krwi (do pierwszego zranienia - w dawnych pojedynkach), gorąca krew (wybuchowość), idzie jak krew z nosa (powoli, z trudem), krew z krwi, kość z kości (bliskie pokrewieństwo), krew kogoś zalewa (ktoś wpada w złość), krew nie woda (poryw temperamentu), krwiopijca (wyzyskiwacz), mieć coś we krwi (mieć w usposobieniu), napsuć komuś krwi (dokuczyć, dopiec), przypieczętować krwią (narazić życie dla jakiejś sprawy), weszło w krew (stało się przyzwyczajeniem), węzły krwi (pokrewieństwo), z krwi i kości (prawdziwy), za cenę krwi (za cenę życia lub zdrowia), zew krwi (instynkt), zimna krew (opanowanie).

Krew kilkakrotnie wspomniana jest w "Makbecie" Szekspira czy w "Balladynie" Słowackiego. Sporo leje się jej w kryminałach. Oto jeszcze kilka powieści i opowiadań z naszych zbiorów, w których pojawia się już w tytule: „Błękitna krew” Harlana Cobena (sygn. 180800), „Cudzą krwią. Opowieść o Karolu Edwardzie Stuarcie” George’a Bidwella (sygn. 59045, 86463), „Do krwi ostatniej” Zbigniewa Safjana (sygn. 117573), „Joanna d'Arc. Krwi czerwona, siostro różo...” Thomasa Keneally’ego (sygn. 98131), „Korona śniegu i krwi” Elżbiety  Cherezińskiej (sygn. 177185), „Krew elfów” Andrzeja Sapkowskiego (sygn. 154434), „Tajemnice krwi” Zofii Nałkowskiej (sygn. ZS 52636), „Złoto i krew” Endre Ady’ego (sygn. 79102).

Niemało książek historycznych ma „krew” w tytule. Przykłady z PBW? „Krew na pierwszej stronie. Sensacyjne dzienniki Drugiej Rzeczypospolitej” Wiesława Władyki (sygn. 98449), „Krwi ofiarnej cześć” Władysława Bandurskiego (sygn. 10366), dotycząca Legionów Polskich (1914-1917) oraz „Złoto, korzenie i krew” Jana Kieniewicza (sygn. 51127), poruszająca problemy kolonializmu. Warto wspomnieć też – nieobecne w naszych zbiorach – „Zew krwi” Jacka Londona oraz niesamowity, niemal oniryczny (chociaż mający być manifestem naturalizmu!) „Upust krwi” Henry Céarda z tomu "Wieczory medańskie".

Wreszcie – może coś z liryki? „Tęcza łez i krwi”, czyli wojenny tomik Leopolda Staffa (mamy w zbiorach poezji), liczne wiersze z tym motywem - Krzysztofa Baczyńskiego (np. „Hej, z drogi precz!”, „*** [Gdy za powietrza zasłoną…]), Józefa Czechowicza (np. „Sam”, „Samobójstwo”, „Sen”, „Żal”), Rafała Wojaczka (np. „Krajobraz II”, „Malarstwo obłąkanego”) i wiele innych.