Rówieśnicy

W 1821 roku urodził się Cyprian Kamil Norwid. Sto lat później – Krzysztof Kamil Baczyński, Stanisław Lem i Tadeusz Różewicz. W bieżącym roku wspominamy ich w szczególny sposób. Trochę dziwnie się czujemy, gdy pomyślimy, że Lem i Baczyński byli rówieśnikami. A jednak. Poszukajmy jeszcze innych rówieśników wspomnianych literatów. Pisarzy, którzy w bieżącym roku pozostaną nieco w cieniu „bohaterów”. Warto czytać także ich dzieła (przedstawiamy tylko wybraną bibliografię podmiotu).

1821

Henri-Frédéric Amiel. Szwajcarski pisarz tworzący w języku francuskim. Autor słynnego Dziennika intymnego, liryków, esejów krytycznoliterackich oraz hymnu francuskojęzycznej Szwajcarii. Nie mamy w zbiorach jego dzieł.

Charles Baudelaire. Francuski poeta parnasista, prekursor symbolizmu. Jego twórczość to w dużej mierze bunt przeciw tradycji i moralności.

W PBW: Kwiaty zła (sygnatury: 55822, 135152, 153195), O sztuce. Szkice krytyczne (cz K XXIX-2/10 b), Paryski splin. Poematy prozą (137791), Rozmaitości estetyczne (175133), Sztuczne raje (134511, ZS 54628), Sztuka romantyczna; Dzienniki poufne (49340).

Fiodor Dostojewski. Jeden z najwybitniejszych pisarzy rosyjskich, który wywarł ogromny wpływ na rozwój prozy psychologicznej. Jego proza w dużej mierze oscyluje wokół największych problemów etycznych.

W PBW: Biedni ludzie (87424, 87621), Biesy (77519, 121787/4, 121554/4, 122181/4), Bracia Karamazow (84258/1-2, 121554/6-1-2, 122181/6-1-2, 121787/6-1-2, cz D IV-5/237-8), Idiota (76788, 121554/3, 121787/3, 122181/3, 151689), Listy (88376), Łagodna/Potulna (53195, 62504, 121554/5, 121787/5, 122181/5), O literaturze i sztuce (73877), O miłości (124274, 125160), Opowieści fantastyczne (87163), Skrzywdzeni i poniżeni; Sobowtór (121554/5, 121787/5, 122181/5), Wspomnienia z domu umarłych; Gracz (121554/2, 121787/2, 122181/2), Zbrodnia i kara (cz D IV-5/220, 62043/1-2, 86751, 121554/1, 122181/1, 121787/1, 169940, 170455).

Gustave Flaubert. Prozaik. Pierwszy naturalista i jeden z największych powieściopisarzy francuskich.

W PBW: Listopad (51596), Maniak książkowy (29843), Pani Bovary (146747), Salambô (83166, 150475), Słownik komunałów (cz VII-5/42), Szkoła uczuć. Dzieje pewnego młodzieńca (64904/1-2).

Nikołaj Niekrasow. Rosyjski pisarz i dziennikarz, autor utworów o problematyce społecznej.

W PBW: Wybór poezji (78151, cz D IV-4/190).

1921

Roman Bratny (właśc. Roman Mularczyk). Prozaik, poeta, publicysta, scenarzysta. W swej twórczości pokazywał walkę zbrojną oraz powojenne losy pokolenia. Niektóre jego książki są przeniknięte ideologią minionych lat, ale jest też w nich sporo prawdy o tamtych czasach.

W PBW (wybór): Czwartki ubogich (87060), Ile jest życia (52001), Kolumbowie rocznik 20 (62885, 101549, 127154/1-3, 151707/1-3), Kiosk na Dębowego (72711), Lot ku ziemi (72719), Nagi maj (124282), Racja wilków (101528), Losy (59589), Lot ku ziemi; Czwartki ubogich; Rozstrzelane wesele (126456), Na bezdomne psy (76389), Śniegi płyną; Szczęśliwi torturowani; Brulion; Ciągłe wczoraj (112045), Wiersze i dramaty (91021).

James Clavell (właśc. Charles Edmund Dumaresq Clavell). Prozaik amerykański, urodzony w Australii. Także scenarzysta i reżyser. Sławę przyniosły mu powieści, których akcja toczy się w krajach azjatyckich.

W PBW: Król szczurów (116869, 173467), Tai-Pan. Powieść o Hongkongu (149863/1-2).

Carl Dedecius. Niemiecki tłumacz i popularyzator polskiej literatury. W zbiorach posiadamy sporo przekładów jego autorstwa.

Friedrich Dűrrenmatt. Dramatopisarz, prozaik i reżyser szwajcarski, tworzący w języku niemieckim. W swojej twórczości stawiał największe pytania filozoficzne, posługując się zwykle groteskową deformacją.

W PBW: Grek szuka Greczynki (176721), Kraksa. Historia jeszcze możliwa; Obietnica. Podzwonne powieści kryminalnej (41186, 176720), Sędzia i jego kat (55263), Teatr (Romulus Wielki, Anioł zstąpił do Babilonu, Wizyta starszej pani, Fizycy, Anabaptyści, Proces o cień osła, Rozmowa z człowiekiem, którym się gardzi, Stranitzky i bohater narodowy, Akcja „Wega”, cz D I-7/21 b), Wizyta starszej pani. Tragiczna komedia w trzech aktach (125458, 129838).

Julia Hartwig. Poetka, eseistka, tłumaczka. Żona poety Artura Międzyrzeckiego.

W PBW: Chwila postoju (89821), Czuwanie (80547), Wybór wierszy (93163, 175997).

Tymoteusz Karpowicz. Poeta, prozaik, dramatopisarz i tłumacz. Jeden z najwybitniejszych twórców poezji lingwistycznej. Jego wiersz Rozkład jazdy zinterpretowałyśmy TUTAJ.

W PBW: Dramaty zebrane (Świat Tymoteusza, Wracamy późno, Wszędzie są studnie, Dziwny pasażer, Zielone rękawice, przerwa w podróży, Kiedy ktoś zapuka, Jego mała dziewczynka, Czterech nocnych stróżów, Człowiek z absolutnym węchem, Zakup z dostawą na miejsce, Charon od świtu do świtu, Przyjdź jak najprędzej, Noc jest tylko wygnanym dniem, Mam piękną kolekcję noży, czyli pogrzeb przyjaciela, 67035), Dzieła zebrane (176049/2), Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni (67384).

Farley Mowat. Pisarz kanadyjski, tworzący w języku angielskim. Autor popularnych powieści podróżniczo-przygodowych.

W PBW: Ginące plemię (52655), Nie taki straszny wilk (116060), Wyprawy Wikingów. Dawni Normanowie w Grenlandii i Ameryce Północnej (cz XXVII-3/26), Zwariowana łódka czyli Żałosna historia Radosnej Przygody (64671).

Richard Wilbur. Poeta amerykański. Twórca liryki medytacyjnej, nawiązujący do angielskich poetów metafizycznych. Nie mamy w zbiorach żadnych jego dzieł.