piątek, 10 grudnia 2021

Literackie (i filmowe) powroty gladiatorów

Niedawno filmowy świat obiegła wiadomość, że Ridley Scott zamierza stworzyć kontynuację Gladiatora. Sympatycy tamtego filmu już nie potrafią się doczekać. Skrócimy czas wyglądania obrazu wspomnieniem kilku filmowych, ale przede wszystkim literackich (wszak w bibliotekach książki dominują!) portretów gladiatorów.

Filmy łatwiej zapadają w pamięć. Wystarczy wymienić niezapomnianego Spartakusa Stanleya Kubricka z Kirkiem Douglasem w tytułowej roli, Pompeje Paula W.S. Andersona, Barabasza Richarda Fleischera, Gladiatorów Jorgo Papavassiliou, ekranizacje Ben Hura... Ale powróćmy do książek.

Edward George Bulwer Lytton, Ostatnie dni Pompejów. Glaukus kocha (z wzajemnością) Jonę i sam jest kochany (bez wzajemności) przez niewidomą kwiaciarkę, Nidię, kochaną (bez wzajemności) przez gladiatora Lidona... Zawiłe, prawda? Na cnotę Jony czyha podstępny Arbaces - egipski kapłan bogini Izydy, snujący groźne intrygi. A wszystko to dzieje się w cieniu nadciągającej katastrofy... (TUTAJ, sygnatura: 125012).

Howard Fast, Spartakus. Ta powieść była inspiracją dla filmu Kubricka. Powstanie Spartakusa (73 rok p.n.e.), pociągającego za sobą sto tysięcy niewolników, wstrząsa Rzymem. Czy ma szansę powodzenia w potężnym Imperium? Gladiatorzy są zdeterminowani, bo cóż mają do stracenia… poza życiem?

Max Gallo, Spartakus. Powstanie niewolników. Pierwsza pozycja z cyklu „Rzymianie”, a zarazem kolejna, która podejmuje temat powstania Spartakusa.

Robert Harris, Pompeja. Atiliusz Primus (inżynier zaopatrujący w wodę wille rzymskich arystokratów nad Zatoką Neapolitańską), zastanawia się, skąd w basenie bogatego i podłego Ampliatusa pojawiły się zatrute ryby. Sądzi, że może to mieć związek z aktywnością Wezuwiusza. Odkryciem dzieli się z Korelią, sprzyjającą mu córką Ampliatusa. I dochodzi do erupcji wulkanu. Mężczyzna nie chce uciekać bez dziewczyny. Wraca do płonącego miasta…

Józef Ignacy Kraszewski, Morituri. To nawiązanie metaforyczne do Ave, Caesar! Morituri te salutant! - pozdrowienia Cezara przez idących na śmierć. Powieść nie jest jednak o gladiatorach, ale o rodzinie Brańskich, niegdyś bogatej i wpływowej, a w XIX stuleciu już znacznie zubożałej, nad którą zawisło widmo zagłady… (sygnatury: 65055/1-2, 116537).

Pår Lagerkvist, Barabasz. Golgota. Ludzie patrzą na ukrzyżowanie Chrystusa. A z boku stoi Barabasz. Ten, któremu darowano życie. W sercu nie ma wiary, lecz – jednak – coś na kształt podziwu dla Umierającego. Nie pojmuje Miłości, bo sam nigdy nie kochał ani nie czuł się kochany. Potem rozpoczyna się jego gehenna wśród Rzymian. Zniewolony, skazany na ciężką pracę, stale unika śmierci, która zakończyłaby jego ból…

Halina Rudnicka, Uczniowie Spartakusa. Kalias był dzieckiem, gdy wraz z rodziną został uprowadzony przez handlarzy niewolników. Kupiony przez okrutnego Waryniusza, ucieka z jego domu i trafia do szkoły dla gladiatorów, w której przebywa Spartakus. Przyłącza się do buntu, mając nadzieję na ponowne spotkanie z matką, z którą rozdzielili go handlarze… (sygnatura: 176366).

Simon Scarrow, Gladiator. Seria książek. Marcus Cornelius Primus został uprowadzony i  walczy jako gladiator. Nie zapomniał jednak o wolności i pragnie ją odzyskać…

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis. Tej książki przedstawiać nie trzeba. Warto jedynie zwrócić uwagę na postać Krotona, gladiatora, którego Marek Winicjusz wynajął, by zabił Ursusa (sygnatury: 118817, 127944/13, 170759, ZS 177342 - ze specjalną dedykacją Pary Prezydenckiej, cz D III-1/20-21-21 a).

Lewis Wallace, Ben Hur. Juda Ben Hur, Żyd, od dziecka przyjaźni się z Messalą,  Rzymianinem. Pewnego dnia zostaje przezeń niesłusznie oskarżony o zamach na rzymskiego gubernatora, a w konsekwencji - skazany na galery. Adoptowany przez dowódcę floty, któremu uratował życie, żydowski eks-arystokrata – zrazu dyszący pragnieniem zemsty - rozpoczyna drogę ku nawróceniu, wiodącą miedzy innymi przez rzymskie pałace, amfiteatry, bezdroża i drogi… (sygnatury: 120465, 121360, 136177).


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz