25 marca przypadnie Światowy Dzień Czytania Tolkiena. W świecie wykreowanym przez pisarza był to dzień zakończenia wojny o Pierścień. Dziś mamy parę ciekawostek o Tolkienie, ale - ponieważ jego sympatycy wiedzą o nim wszystko – nie sądzimy, że uda nam się czymkolwiek zaskoczyć. Jednak próbujemy! Mottem będą piękne słowa Bilba skierowane do Froda: "Źródło tryska spod każdych drzwi, a każda ścieżka stanowi jego dopływ".
Rodzice i rodzeństwo. Rodzice: Arthur i Mabel (z domu Suffield), brat: Hilary Arthur Reuel.
Geneza imion. Pochodzenie imion Johna Ronalda Reuela - według niego samego – było częściowo hebrajskie, skandynawskie, greckie i francuskie.
Żona i dzieci.
Żona: Edith Bratt. Starsza o 3 lata. Sierota. Spotykali się m.in. w herbaciarni w Birmingham i rzucali z balkonu kostki cukru na kapelusze przechodniów. Oświadczył się jej w liście napisanym kilka minut po północy, 3 stycznia 1913 r., a ślub wzięli 22 marca 1916 r. (w środę) w Warwick. Dla niego zerwała z poprzednim narzeczonym, George’m Fieldem, rolnikiem poznanym w Cheltenham. Miłość Johna Ronalda Reuela i Edith została uwieczniona w historii Berena i Lúthien (ulubionej opowieści pisarza) w "Silmarillionie". Te imiona są też wyryte na ich nagrobku (cmentarz Wolvercote w Oksfordzie). Taniec Edith - Lúthien wśród drzew jest wydarzeniem autentycznym.
Dzieci: John Francis Reuel, Michael Hilary Reuel, Christopher John Reuel, Priscilla Mary Anne Reuel.
Życie zawodowe. Pracował w Uniwersytetach w Oxfordzie i Leeds. Profesorem języka angielskiego został w wieku 32 lat. Jego ulubionym współpracownikiem był Eric Valentine Gordon – Kanadyjczyk. Na emeryturę przeszedł w 1959 r. W pożegnalnym przemówieniu powiedział: "Filologia jest podstawą ludzkiego rozumowania".
Życie prywatne. Pieniądze przeznaczał głównie na książki. Jako dorosły późno chodził spać i - jeśli mógł - późno wstawał. Nie przepadał za samochodami, ale w 1932 r. kupił sobie pierwsze auto. Był to Morris Cowley, zwany "Old Jo" - od numerów rejestracyjnych JO 9184. Ten nabytek zainspirował go do napisania powieści dla dzieci "Mr Bliss".
Sympatie i antypatie.
Lubił: kaligrafię, język walijski, rugby (podczas gry doznał nawet kontuzji nosa i języka).
Nie lubił: twórczości Hansa Christiana Andersena i kompozycji Richarda Wagnera. Bał się (stale powracającego) snu o potopie i pająków. Nie lubił podróżować.
Języki. Ich tworzenie („odkrywanie”) było jego największą pasją. Np. animalic” został wymyślony przez kuzynki, Mary i Marjorie, a przez niego udoskonalony,”nevbosh” i „naffarin” zostały oparte na hiszpańskim, którego bardzo chciał się uczyć, „quenya” (język Elfów Wysokiego Rodu) i „sindarin” („mowa Elfów Szarych”) narodziły się z fascynacji walijskim i fińskim.
Twórczość.
- Inspiracją jego dzieł były m.in. mity celtyckie, walijskie, perskie, wpływy hebrajskie, skandynawskie, germańskie. Także konkretne dzieła, np. Biblia, Kalewala, Opowieści Okrągłego Stołu, Baśnie z Tysiąca i Jednej Nocy, Eddy, Pieśni o Nibelungach i Volsungach, poematy anonimowe (Beowulf, Poemat o Perle, Sir Orfeo) i autorskie ("Chrystus" Cynewulfa, "Raj utracony" Miltona). Pozostawił ponad 200 publikacji (głównie naukowych): 37 książek, 63 artykuły, 121 przekładów i opracowań tekstów napisanych w wymarłych językach.
- Początki twórczości literackiej to wiersz "Goblin Feet" – opublikowany w „Oxford Poetry” (1915 r.). Przedtem były też notatki i wiersze w szkolnej gazetce.
- "Hobbit" powstał z opowiadań „na dobranoc” w pokoju dziecinnym synów. Wydawca uznał, że książkę dla dzieci powinno zrecenzować dziecko, czyli jego10-letni syn, Rayner Unwin. Gdy wydał pochlebną opinię, utwór trafił do druku. Chłopiec uznał, że opisy są tak barwne, iż nie wymagają ilustracji (wystarczą mapy).
- Tom Bombadil – postać z kilku utworów, to holenderska lalka z okazałym piórem w kapeluszu, zabawka syna pisarza, Michaela.
- W 1975 r. firma „Caedmon Records” wydała podwójny album płytowy przedstawiający archiwalne (z 1952 r.) nagrania Tolkiena czytającego i śpiewającego (!) fragmenty "Hobbita i Władcy Pierścieni".
Literatura – źródła wymienionych informacji:
Michał Błażejewski, J.R.R. Tolkien – Powiernik Pieśni, Gdańsk 1993.
Humphrey Carpenter, J. R. R. Tolkien. Biografia, przeł. Agnieszka Sylwanowicz "Evermind", wyd. 3, Kraków 2016. ISBN 9788328027633 (sygnatura: 177062).
Colin Duriez, Tolkien. Niezwykła biografia twórcy Śródziemia, tłum. Monika Sowińska-Mann, Kraków 2013. ISBN 9788374225809 (sygnatura: 178740).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz