„Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”. W ten sposób na trwałe trafił do historii (nauki). Zadomowił się również w literaturze. Rok Mikołaja Kopernika uczcimy poprzez zaprezentowanie kilku książek beletrystycznych ze Słońcem w tytule oraz o Układzie Słonecznym. Przedtem – komplementy dla astronoma z pozycji popularnonaukowych i z najsławniejszego wiersza o jego osobie.
Ludwik Antoni Birkenmajer, Mikołaj Kopernik jako uczony, twórca i obywatel. W 450-tą rocznicę jego urodzin. Pozycja wydana w Krakowie przed stu laty. Oto początek: „Założyciel nowoczesnej astronomji należał (…) do tych ludzi genialnych i najniezwyklejszych, którzy nie dość że mieli odwagę zaprzeczyć błędnym wyobrażeniom w i e l u s t u l e c i wcześniejszych i w s z y s t k i c h ludzi sobie współczesnych, ale zarazem dokonali odkrycia najbardziej niepodobnego do wiary, a przecie prawdziwego” (sygn. 12625, ZS 2758).
Włodzimierz Zonn, Rewolucja kopernikańska: „Życiorysy wybitnych polityków, wodzów czy rewolucjonistów dają się odczytać z wielu zdarzeń, w których są zaangażowani lub które sami wywołali. (…) Co innego życiorysy uczonych. Są to dramaty jednego najczęściej aktora, przy pustej scenie i pustej widowni” (sygn. 55808-9, 55864).
A oto już literackie Słońce w kilku odsłonach. Najpierw motto - „Kopernik” Władysława Broniewskiego:
„Noc roziskrzona gwiazdami, pogodna –
to pora pracy. Astronom na wieży
patrzy na gwiazdy. Ręka jego chłodna
ujmuje cyrkiel, który wszechświat mierzy. (…)
Myśl nieulękła ku gwiazdom się zwraca,
szukając prawa, które wszystkim rządzi.
Cyrkiel i karta, rachunek i praca –
tyle wystarcza, by w niebie nie zbłądzić.
Bledną już gwiazdy. Astronom znużony
przymknął powieki, chwilę – zda się – drzemie.
Nagle wprost w Słońce spojrzał i natchniony
zatrzymał Słońce i poruszył Ziemię.”
Tommaso Campanella, Miasto Słońca. Słynna utopia renesansowego filozofa (sygn. 178981, cz D IV-2/93).
J. G. Ballard, Imperium Słońca. Jim Graham, jedenastolatek, mieszka z rodzicami i siostrą w Szanghaju. Podczas japońskiego ataku na Pearl Harbor zostaje rozłączony z rodzicami i trafia do obozu dla internowanych, czyli do piekła II stulecia… (sygn. 130798).
Jerzy Ficowski, Gałązka z drzewa słońca. Zbiór baśni romskich (sygn. 99714).
Ernest Hemingway, Słońce też wschodzi. Mówiono o nich: stracone pokolenie”. W młodości utracili sens życia. Zabrano im prawo do szczęścia. Ale czy już tylko wegetowali? (TUTAJ, sygn. 78478).
Dan Jacobson, Taniec w słońcu. Tutaj wszystko kąpie się w niemiłosiernym upale afrykańskiego Południa. Ale życie nie jest sielanką. Złowrogi cień apartheidu ciągnie się za bohaterami opowieści. Zmusza do podejmowania decyzji… (sygn. 112612).
Hanna Januszewska, Słońce wschodzi. Adaś żyje w mieście. Nie przygląda się wschodom i zachodom słońca. Nie dostrzega przyrody. Jednak pobyt na wsi odmieni go i pogłębi jego wrażliwość… (sygn. 118480).
Maria Konopnicka, Co słonko widziało. Wiersze o życiu na wsi, przyrodzie, pracy… (sygn. 126058/3).
Ewa Nowacka, Słońce w kałuży. Wojtek jest jeszcze dzieckiem. Ma zaledwie 16 lat. A jednak jego notatki na temat miłości (tak, chłopak jest zakochany!) okazują się nad wyraz dojrzałe… (sygn. 95697).
Władysław Smólski, Franciszek rozdaje słońce. Święty Franciszek głosi swoim życiem przypowieść o radości doskonałej. Kocha, więc istnieje. Istnieje, by kochać (TUTAJ, sygn. 135694).
Monika Warneńska, Dziewczyna z Wyspy Słońca. Szarzyzna PRL-u – nieoczekiwanie oświetlona życiodajnym promieniem. Małgorzata studiuje historię i udziela się w harcerstwie. Marzy o wyjeździe do Paryża, ale ostatecznie spędza wakacje na Mazurach. Ten obóz odmieni całe jej życie. Znajdzie przyjaźń i… ojca (sygn. 116656).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz