14 marca przypada Międzynarodowy Dzień Matematyki. Nie wszyscy ją w szkole lubili, ale jest tak powszechna w życiu, że wyeliminować się jej nie da. (Nieliczne) przykłady? Wystarczy ich na dwa - w miarę obszerne - odcinki. Dzisiaj będzie o geografii, historii, języku polskim.
GEOGRAFIA
Mamy 4 pory roku, 4 strony świata, 38 stref czasowych. A oto kilka „liczbowych” nazw związanych z geografią (więcej – w innym artykule):
- Dolina Pięciu Stawów – w Tatrach.
- Jezioro Czterech Kantonów – w Szwajcarii.
- Ryczące czterdziestki – określenie regionów w strefie 40˚ szerokości geograficznej północnej i południowej, w których wieją szczególnie silne sztormowe wiatry zachodnie, będące wynikiem aktywności cyklonów.
- Siedmiogród (Transylwania) – kraina historyczna w Rumunii, na Wyżynie Siedmiogrodzkiej.
- Trójkąt bermudzki – miejsce na Oceanie Atlantyckim, znane z niewyjaśnionych zaginięć samolotów i statków (o tych tajemniczych zjawiskach – TUTAJ).
- Trójkąt Trzech Cesarzy – zbieg Czarnej i Białej Przemszy, znajdujący się obecnie na terenie Mysłowic i Sosnowca. W latach 1815-1914 – miejsce „styku” Niemiec, Austro-Węgier i Rosji.
- Trzeci Świat – dawna nazwa państw słabo rozwiniętych gospodarczo, kraje Globalnego Południa.
- Trzy Korony - najwyższy szczyt Pienin Środkowych.
HISTORIA. POLITYKA. GOSPODARKA
Historia opiera się na liczbach (datach). Imiona władców i papieży nierzadko opatrzone są „numerami”. A ponadto – na przykład:
Sobory
- 2 sobory efeskie (431 r.; 449 r.),
- 2 sobory lyońskie (1245 r.; 1274 r.),
- 2 sobory nicejskie (325 r.; 787 r.),
- 2 sobory watykańskie (1868-1870 r.; 1962-1965 r.),
- 5 soborów konstantynopolitańskich (381 r.; 553 r.; 680-681 r.; 869-870; 879–880 r. - prawosławny, 1341-1351 r.),
- 5 soborów laterańskich (1123 r.; 1139 r.; 1179 r.; 1215 r.; 1512-1517 r.).
Bitwy, wojny, inne wydarzenia
Częste jest „numerowanie” bitew i wojen, np.:
- 2 wojny burskie (1880-1902 r.),
- 2 wojny światowe (1914-1918 r.; 1939-1945 r.),
- 3 bitwy pod Termopilami (480 p.n.e.; 191 p.n.e.; 1941 r.),
- 3 rozbiory Polski (1772-1795),
- 3 wojny północne (1563-1570 r.; 1655-1660 r.; 1700-1721 r. – wielka wojna północna),
- 3 wojny punickie (264-146 r. p.n.e.),
- (epoka) 5 dynastii (w Chinach, 907-960 r.),
- 7 wypraw krzyżowych i krucjata dziecięca (1096-1291).
Ponadto: wojna stuletnia (1337-1453), wojna trzydziestoletnia (1618-1648), wojna siedmioletnia (1756-1763), wojna sześciodniowa (1967).
Inne „cyfrowe” terminy, to np. „czwartacy” (żołnierze 4. Pułku Piechoty Liniowej Królestwa Polskiego), dziesięcina (rodzaj daniny), millenaryzm (chiliazm, w judaizmie: wiara w bliskie nadejście tysiącletniego panowania Królestwa Bożego na Ziemi), „piąta kolumna” (zamaskowana agentura wroga); trójpolówka i czwórpolówka (techniki rolnicze), trzeciorzęd i czwartorzęd w dziejach Ziemi, wyprawa siedmiu przeciw Tebom (w mitologii greckiej), Wyprawa Tysiąca (Garibaldiego), a współcześnie - Grupa G8 – nazwa ośmiu najbogatszych państw świata, których przywódcy regularnie spotykają się w celu omówienia bieżących problemów gospodarczych.
Inne liczby: 100 dni Napoleona, 63 dni powstania warszawskiego, a nawet godziny, np. 4.45 we wrześniu 1939 (o ważnych godzinach i minutach więcej TUTAJ). A w tytułach książek popularyzujących wiedzę archeologiczną i historyczną? Na przykład: „Dziesięć lat odkryć na Pustyni Judzkiej” Józefa Tadeusza Milika (sygn. 54424), „Siódma minęła, ósma przemija... Przygody najwcześniejszych odkryć” Paula Herrmanna (sygn. cz XXVII-1/4 a).
Powiedzenia i przysłowia
„Ogolić się na zero” (na łyso); „grać pierwsze skrzypce” (przewodzić); „na jedno kopyto” (jednakowe); „na pierwszy ogień” (w pierwszej kolejności); „na pierwszy rzut oka” (patrząc pobieżnie); „od pierwszego wejrzenia” (natychmiast); „pierwszy lepszy” (wybrany bez namysłu); „skoczyć na jednej nodze” (pobiec szybko); „iść na pierwszy ogień” (w pierwszej kolejności); „druga strona medalu” (inne spojrzenie na sprawę, inny aspekt); „mieć dwie twarze”, „być dwulicowym” (być fałszywym, obłudnym); „jak dwie krople wody” (identyczne, nie do odróżnienia), „na dwoje babka wróżyła” (są dwie opcje, a ich prawdopodobieństwo – jednakowe); „do trzech razy sztuka” (trzecia próba się uda); „rozpędzić na cztery wiatry” (gwałtownie położyć czemuś kres, rozgromić); „spaść na cztery łapy” (wyjść cało z trudnej sytuacji); „dzielić włos na czworo” (nadmiernie dociekać); „zamknąć na cztery spusty” (zamknąć bardzo dokładnie); komuś „brak piątej klepki” (nie jest zbyt mądry); „szósty zmysł” (intuicja, nieświadome przeczucie); „być w siódmym niebie” (być zachwyconym, bardzo szczęśliwym); „ni w pięć, ni w dziewięć” (ni stąd, ni zowąd); „dziesiąta woda po kisielu” (bardzo odległe pokrewieństwo); „za pięć dwunasta” (w ostatniej chwili).
Dokończenie - 17 marca (w piątek).
Źródło fotografii: Pixabay.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz