Abionim, bionim, onim...

Nazwy! Wiele nowych poznajemy zapewne podczas wakacji i urlopów. Może najpierw uporządkujemy niektóre... nazwy nazw?

Abionim to nazwa własna obiektu nieożywionego (materialnego lub nie), bionim - nazwa własna obiektu ożywionego (np. człowieka, rośliny lub zwierzęcia), zaś onim to pojęcie najszersze, po prostu: nazwa własna. Istnieje też termin transonim, oznaczający nazwę własną powstałą przez przeniesienie nazwy własnej z jednej kategorii na inną, np. "Porto" (nazwę miasta przeniesiono na nazwę wina) oraz eponim, czyli nazwa pospolita będąca wynikiem leksykalizacji nazwy własnej (np. lowelas w znaczeniu "podrywacz" - od nazwiska Lovelace, bohatera powieści "Clarissa lub Historia młodej damy" Samuela Richardsona; Kolumbowie jako określenie pokolenia rocznika 20. minionego wieku; choroba Leśniowskiego-Crohna - od nazwisk).

ASTRONOMIA, GEOGRAFIA, TOPOGRAFIA, TERYTORIA I ICH MIESZKAŃCY

Toponim to nazwa własna obiektów, regionów i obszarów. Ojkonim - nazwa zamieszkanego terytorium.

Antroponim - nazwa osoby lub grupy osób (np. dominikanie, oblaci, endecy). Etnonim natomiast określa narody, plemiona i szczepy (np. Polacy, Komancze).

Astronim (kosmonim) - nazwa obiektu usytuowanego w kosmosie (np. Saturn, gwiazdozbiór Plejady, Droga Mleczna).

Egzonim i endonim – nazwy geograficzne, których formy brzmieniowe w obszarze występowania różnią się od używanych poza nim (np. Roma - Rzym, Paris - Paryż).

Hydronim - nazwa zbiornika wodnego - rzeki, jeziora, morza, oceanu, wodospadu (np. Wisła, Ontario, Niagara).

Nesonim - nazwa wyspy (np. Madagaskar, Wolin).

Oronim - nazwa wzniesienia, góry, łańcucha górskiego (np. Giewont, Gorce, Wogezy).

Urbanonim - nazwa obiektu miejskiego - ulicy, drogi, placu, budynku itd. (np. Plac Grunwaldzki, Via Appia). Urbonim to nazwa miasta.

Speleonim – nazwa jaskini, groty, zagłębienia skalnego (np. Grota Łokietka).

OBIEKTY, PRODUKTY, USŁUGI, MARKI, MEDIA, WYDARZENIA, KULTURA I SZTUKA

Chrematonim (ergonim) - nazwa własna obiektu (materialnego lub nie) stworzonego przez człowieka - firmy, produktu, usługi, wydarzenia artystycznego itd. (np. czekolada "Jedyna", kawiarnia "Kryształowa", Galeria Katowicka, Bieg Wazów).

Heortonim - nazwa świąt (np. Wielkanoc, Święto Dziękczynienia).

Ideonim - nazwa wytworu kultury - tytuł obrazu, dzieła literackiego, filmu (np. "Dziewczyna z perłą", "Makbet", "Matrix").

Medionim - nazwa obiektu medialnego - tytuł gazety lub czasopisma, kanału radiowego lub telewizyjnego, domeny internetowej (np. "Bluszcz", Radio Katowice, Discovery, Wikipedia).

PRZYRODA (ROŚLINY, ZWIERZĘTA)

Fitonim - nazwa własna rośliny (np. Palma di Goethe w Ogrodzie Botanicznym w Padwie). Dendronim - nazwa własna drzewa (np. Dąb Jagielloński w Ogrodzie Botanicznym UJ w Krakowie).

Zoonim - nazwa indywidualna zwierzęcia (np. pies Burek, kot Mruczek).

RELIGIA, WIARA

Hagionim - nazwa własna osoby świętej, błogosławionej, Sługi Bożej (np. św. Józef, św. Andrzej Bobola). Hagiotoponim - nazwa geograficzna będąca hagionimem lub wywodząca się od niego (np. Góra Świętej Anny, San Francisco, Santa Barbara).

Teonim - nazwa Boga, bóstwa, mitologicznej (np. Jezus Chrystus, Apollo, Perkun).