W miniony piątek gościłyśmy w Wydziale młodzież z Zespołu Szkół Technicznych w Dąbrowie Górniczej, która przyjechała, by wysłuchać kilku praktycznych porad nt. przygotowania do matury z języka polskiego w 2019 r. (i zobaczyć je w formie prezentacji). Nasi Goście poznali przydatne - i wartościowe! – strony www, przypomnieli sobie zasady pisania rozprawki i przećwiczyli odpowiedzi na kilka prostych pytań z zakresu tematów „ikonicznych”. W najbliższy piątek oczekujemy grupy uczniów z I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Katowicach. Trwają uzgodnienia dotyczące terminów kolejnych zajęć. Czas więc rozpocząć spotkania w Kąciku Maturzysty. W bieżącym roku chcemy się skupić na ćwiczeniach. Będą dotyczyły wszystkich zagadnień obecnych na egzaminie. Pojawią się m.in. pytania z zakresu historii i teorii literatury, językoznawstwa, kulturoznawstwa (w zakresie objętym podstawą programową), historii sztuki (zawsze w połączeniu z literaturą, bo tak funkcjonują na egzaminie). Będziemy też pracować „na tekstach”, szukając w nich różnych zjawisk gramatycznych, stylistycznych itp. Zagadnienia będziemy – rzecz jasna – przeplatać, by nie zmęczyć jednorodną tematyką. W każdym odcinku od razu pojawią się przykłady odpowiedzi. Dzisiaj – rozgrzewka, czyli to, co zawsze jest obecne maturze: schemat komunikacji językowej i funkcje języka (szczegółowo omówione TUTAJ), ale nie tylko. Uwaga! Odpowiedzi na niektóre pytania postawione podczas zajęć - 10 października.
Pytania
Ćwiczenie 1
Poniżej znajdują się wyznaczniki funkcji języka - ekspresywnej, impresywnej, informacyjnej i poetyckiej. Ułóż je we właściwych (czterech) grupach.
Apostrofy; brak pytań retorycznych i wypowiedzeń eliptycznych; brak wykładników spójności tekstu; brak wykrzyknień; brak znaków interpunkcyjnych lub ich obecność; elementy rytmu, np. rym; forma graficzna - wersy; intonacja zależna od wyrażanych stanów emocjonalnych; jasność, jednoznaczność i zrozumiałość; koncentracja uwagi na nadawcy; koncentracja uwagi na odbiorcy; koncentracja uwagi na rzeczywistości pozatekstowej; koncentracja uwagi na samym komunikacie; obecność jednoznacznych wykładników spójności tekstu; obecność środków stylistycznych; odpowiednia intonacja; odwoływanie się do sfery intelektualnej i uczuciowej odbiorcy; partykuły; poprawność językowa; przekraczanie norm językowych; pytania retoryczne; skłanianie odbiorcy do pewnych zachowań; tryb rozkazujący; uzewnętrznianie stanu emocjonalnego nadawcy; właściwa ilość informacji; wołacze; wykrzyknienia; wypowiedzenia wykrzyknikowe, eliptyczne, nierozwinięte; wyrazy i wyrażenia typowe dla nadawcy; wyraźny zwrot do odbiorcy; zagęszczenie określonych form, np. bezokoliczników, pytań; zamierzona eliptyczność; zdania i równoważniki zdań; zdania niedokończone (zakończone wielokropkiem); zdania oznajmujące; zdania pojedyncze i złożone; zróżnicowana budowa składniowa; zróżnicowana budowa wypowiedzeń, np. wielokrotnie złożone lub krótkie - nierozwinięte.
Ćwiczenie 2
Jakie funkcje pełni rym w wierszu?
Ćwiczenie 3
Uszereguj nazwiska czterech polskich laureatów literackiej Nagrody Nobla w kolejności jej otrzymywania: Czesław Miłosz, Władysław Stanisław Reymont, Henryk Sienkiewicz, Wisława Szymborska. Dopasuj do nich daty: 1905, 1924, 1980, 1996. Podaj, za co (jaki utwór?) otrzymali tę nagrodę.
Ćwiczenie 1
Poniżej znajdują się wyznaczniki funkcji języka - ekspresywnej, impresywnej, informacyjnej i poetyckiej. Ułóż je we właściwych (czterech) grupach.
Apostrofy; brak pytań retorycznych i wypowiedzeń eliptycznych; brak wykładników spójności tekstu; brak wykrzyknień; brak znaków interpunkcyjnych lub ich obecność; elementy rytmu, np. rym; forma graficzna - wersy; intonacja zależna od wyrażanych stanów emocjonalnych; jasność, jednoznaczność i zrozumiałość; koncentracja uwagi na nadawcy; koncentracja uwagi na odbiorcy; koncentracja uwagi na rzeczywistości pozatekstowej; koncentracja uwagi na samym komunikacie; obecność jednoznacznych wykładników spójności tekstu; obecność środków stylistycznych; odpowiednia intonacja; odwoływanie się do sfery intelektualnej i uczuciowej odbiorcy; partykuły; poprawność językowa; przekraczanie norm językowych; pytania retoryczne; skłanianie odbiorcy do pewnych zachowań; tryb rozkazujący; uzewnętrznianie stanu emocjonalnego nadawcy; właściwa ilość informacji; wołacze; wykrzyknienia; wypowiedzenia wykrzyknikowe, eliptyczne, nierozwinięte; wyrazy i wyrażenia typowe dla nadawcy; wyraźny zwrot do odbiorcy; zagęszczenie określonych form, np. bezokoliczników, pytań; zamierzona eliptyczność; zdania i równoważniki zdań; zdania niedokończone (zakończone wielokropkiem); zdania oznajmujące; zdania pojedyncze i złożone; zróżnicowana budowa składniowa; zróżnicowana budowa wypowiedzeń, np. wielokrotnie złożone lub krótkie - nierozwinięte.
Ćwiczenie 2
Jakie funkcje pełni rym w wierszu?
Ćwiczenie 3
Uszereguj nazwiska czterech polskich laureatów literackiej Nagrody Nobla w kolejności jej otrzymywania: Czesław Miłosz, Władysław Stanisław Reymont, Henryk Sienkiewicz, Wisława Szymborska. Dopasuj do nich daty: 1905, 1924, 1980, 1996. Podaj, za co (jaki utwór?) otrzymali tę nagrodę.
Odpowiedzi
Ćwiczenie 1
Funkcja ekspresywna. Apostrofy; brak wykładników spójności tekstu; intonacja zależna od wyrażanych stanów emocjonalnych; koncentracja uwagi na nadawcy; partykuły; uzewnętrznianie stanu emocjonalnego nadawcy; wypowiedzenia wykrzyknikowe, eliptyczne, nierozwinięte; wyrazy i wyrażenia typowe dla nadawcy; zdania niedokończone (zakończone wielokropkiem); zróżnicowana budowa wypowiedzeń, np. wielokrotnie złożone lub krótkie - nierozwinięte.
Funkcja impresywna. Koncentracja uwagi na odbiorcy; odpowiednia intonacja; odwoływanie się do sfery intelektualnej i uczuciowej odbiorcy; pytania retoryczne; skłanianie odbiorcy do pewnych zachowań; tryb rozkazujący; wołacze; wykrzyknienia; wyraźny zwrot do odbiorcy; zdania i równoważniki zdań.
Funkcja informacyjna. Brak pytań retorycznych i wypowiedzeń eliptycznych; brak wykrzyknień; jasność, jednoznaczność i zrozumiałość; koncentracja uwagi na rzeczywistości pozatekstowej; obecność jednoznacznych wykładników spójności tekstu; poprawność językowa; właściwa ilość informacji; zdania oznajmujące; zdania pojedyncze i złożone.
Funkcja poetycka. Brak wykładników spójności tekstu; brak znaków interpunkcyjnych lub ich obecność; elementy rytmu, np. rym; forma graficzna - wersy; koncentracja uwagi na samym komunikacie; obecność środków stylistycznych; przekraczanie norm językowych; zagęszczenie określonych form, np. bezokoliczników, pytań; zamierzona eliptyczność; zróżnicowana budowa składniowa.
Ćwiczenie 1
Funkcja ekspresywna. Apostrofy; brak wykładników spójności tekstu; intonacja zależna od wyrażanych stanów emocjonalnych; koncentracja uwagi na nadawcy; partykuły; uzewnętrznianie stanu emocjonalnego nadawcy; wypowiedzenia wykrzyknikowe, eliptyczne, nierozwinięte; wyrazy i wyrażenia typowe dla nadawcy; zdania niedokończone (zakończone wielokropkiem); zróżnicowana budowa wypowiedzeń, np. wielokrotnie złożone lub krótkie - nierozwinięte.
Funkcja impresywna. Koncentracja uwagi na odbiorcy; odpowiednia intonacja; odwoływanie się do sfery intelektualnej i uczuciowej odbiorcy; pytania retoryczne; skłanianie odbiorcy do pewnych zachowań; tryb rozkazujący; wołacze; wykrzyknienia; wyraźny zwrot do odbiorcy; zdania i równoważniki zdań.
Funkcja informacyjna. Brak pytań retorycznych i wypowiedzeń eliptycznych; brak wykrzyknień; jasność, jednoznaczność i zrozumiałość; koncentracja uwagi na rzeczywistości pozatekstowej; obecność jednoznacznych wykładników spójności tekstu; poprawność językowa; właściwa ilość informacji; zdania oznajmujące; zdania pojedyncze i złożone.
Funkcja poetycka. Brak wykładników spójności tekstu; brak znaków interpunkcyjnych lub ich obecność; elementy rytmu, np. rym; forma graficzna - wersy; koncentracja uwagi na samym komunikacie; obecność środków stylistycznych; przekraczanie norm językowych; zagęszczenie określonych form, np. bezokoliczników, pytań; zamierzona eliptyczność; zróżnicowana budowa składniowa.
Ćwiczenie 2
Funkcje: 1/ wierszotwórcza, 2/ instrumentacyjna, 3/ stylistyczna.
Ćwiczenie 3
Odp. 1. Henryk Sienkiewicz, 1905, za całokształt twórczości; 2. Władysław Stanisław Reymont, 1924, za powieść Chłopi; 3. Czesław Miłosz, 1980, za całokształt twórczości; 4. Wisława Szymborska, 1996, za całokształt twórczości.
Ps. Za tydzień pochylimy się tematami „ikonicznymi”.
Funkcje: 1/ wierszotwórcza, 2/ instrumentacyjna, 3/ stylistyczna.
Ćwiczenie 3
Odp. 1. Henryk Sienkiewicz, 1905, za całokształt twórczości; 2. Władysław Stanisław Reymont, 1924, za powieść Chłopi; 3. Czesław Miłosz, 1980, za całokształt twórczości; 4. Wisława Szymborska, 1996, za całokształt twórczości.
Ps. Za tydzień pochylimy się tematami „ikonicznymi”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz