poniedziałek, 12 sierpnia 2024

Chować, przerazić, zabiegać… Czy to znaczy to… co znaczy?

W bieżącym roku mija 440 lat od śmierci Jana Kochanowskiego. Uczcimy tę rocznicę przypominając kilka cytatów z jego twórczości, a zadaniem Czytelnika będzie wytłumaczenie wyróżnionych wyrazów i konstrukcji, nie w pełni obecnie zrozumiałych.

Teksty
1.
"Izrael niechaj powie, że Pańskiej dobroci
Wszystkokrotny wiek nie kroci." (Ps. 118)

2.
"W sercu chowam Twe wyroki,
Tych nigdy nie przepamiętam, w tych sobie lubuję." (Ps. 119)

3.
"Nawiedź mą drogę praw swych, naucz mię ich chować" (Ps. 119)

4.
"Twardą skałę przeraził, a oto z kamienia
Zdrój przeźroczysty wypadł nowego strumienia" (Ps. 78)

5.
"A coś ty zebrał przez ten czas łakomie,
To sie zostoi nie wiem w czyim domie.
Sklep ten niedobyty
Puści prędko nity." (P 5, I)

6.
"Jego pieśni żałośliwe
Zjęły bogi nieżyczliwe
I miał w ręku, co miłował,
By był, nędznik, lepiej chował." (P 21, I)

7.
"Wiatrem nadziane puknęły nadzieje" (P 8, II)

8.
"Żona uczciwa (...)
Ona mężowym kłopotom zabiega" (P 10, II)

9.
"Dziś bez przestanku pracujem (...)
Więc też tylko zarabiamy,
Ale przedsię nic nie mamy." (Pieśń Świętojańska o Sobótce, Panna I)

10.
"A kto z nieżadnym głosem, przed pany zaśpiewaj" (P 18, I)

Odpowiedzi
1.Wszystkokrotny - skracający wszystko, kładący kres wszystkiemu. 2. Nie przepamiętam - nie zapomnę. 2. Ich chować" – zachowywać je. 4. Przeraził - przebił, rozłupał. 5. Się zostoi - ostanie się, przetrwa; sklep - miejsce przechowywania dóbr, skarbiec; niedobyty - nie do zdobycia; puści nity - rozpadnie się (aluzja do przysłowia: "Rad puszcza nity sprzęt źle zdobyty"). 6. Zjęły - zjednały życzliwość; nędznik – nieszczęśliwiec. 7. Puknęły - rozwiały się. 8. Kłopotom zabiega – kłopotom zapobiega. 9. Zarabiamy - zapracowujemy się. 10. Nieżadnym – niebrzydkim.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz