Zapowiadałyśmy, że je pokażemy. Niektóre stare czasopisma w naszych zbiorach. Oto zaledwie cztery (z dużej liczby) czasopism pedagogicznych. Może przy okazji kolejnego jubileuszu (lub wcześniej :)) zaprezentujemy kolejne.
Przegląd Oświatowy. Miesięcznik Towarzystwa Czytelni Ludowych poświęcony sprawom oświatowym i kulturalnym. Wyd. Towarzystwo Czytelni Ludowych, Poznań, od 1920 r. Red. ks. Antoni Ludwiczak.
Zawiera artykuły dotyczące bieżących wydarzeń kulturalnych (np. z dziedziny literatury), ale głównie oświatowych (np. Zadania i stan oświaty na Śląsku, Karol Libelt jako wychowawca), także z historii oświaty (np. Oświata w Polsce w okresie Konstytucji 3 Maja). Jednak podstawowa tematyka obejmuje sprawy bieżące szkolnictwa, bibliotekarstwa i czytelnictwa. Oto efekty zbiórki pieniężnej na szkoły w naszym województwie w 1924 r.:
Przegląd Oświatowy. Miesięcznik Towarzystwa Czytelni Ludowych poświęcony sprawom oświatowym i kulturalnym. Wyd. Towarzystwo Czytelni Ludowych, Poznań, od 1920 r. Red. ks. Antoni Ludwiczak.
Zawiera artykuły dotyczące bieżących wydarzeń kulturalnych (np. z dziedziny literatury), ale głównie oświatowych (np. Zadania i stan oświaty na Śląsku, Karol Libelt jako wychowawca), także z historii oświaty (np. Oświata w Polsce w okresie Konstytucji 3 Maja). Jednak podstawowa tematyka obejmuje sprawy bieżące szkolnictwa, bibliotekarstwa i czytelnictwa. Oto efekty zbiórki pieniężnej na szkoły w naszym województwie w 1924 r.:
Sporo tu ujęć statystycznych. Oto przykład dotyczący alkoholizmu wśród młodzieży szkolnej:
50 % uczni dziewcząt i chłopców szkół powszechnych używa alkoholu. Skutki są zaiste straszne: Przedewszystkiem alkohol działa fatalnie na stan nerwowy dziecka, co przy rozwijaniu się ma nieobliczalne, ujemne skutki, pozytem alkoholowi ulegają i inne narządy a więc serce, żołądek, kiszki i wątroba. Przytem grozi dziecku wpadnięcie na stałe w nałóg, co znów ma straszne w skutkach znaczenie.
Autor przedstawia kolejne dane, z których wynika, że jeszcze gorzej jest w szkołach średnich.
Oto inne ujęcie statystyczne - porównawcze zestawienie wypożyczeń przezroczy na serie odczytów z lat 1911/1914 (jeszcze pod zaborami) z rokiem 1924. Duży rozrzut tematyczny. Zresztą, sami się przekonajmy. Najpierw lata 1911/1914. W nawiasach liczba udostępnień: Skarga (99), Grottger (31), Kolenda (63), Dziad i baba (28), Rok 1863 (25), Kościuszko (22), Kraszewski (22), Alkohol (39), Królowa Jadwiga (17), Prześladowania chrześcijan (55), Józef Poniatowski (45), Konstantyn Wielki (30), Kraków (26), Męka Pańska (25), Węgiel kamienny (24), Ziemia rodzinna (24). I dane z 1924 r.: Kościuszko (18), Podróż Wisłą (16), Quo Vadis (15), Lourdes (12), O chłopie, co oszukał djabła (11), Górny Śląsk (11), Jasna Góra (9), Kolenda (11).
Nieocenione źródło informacji dla badaczy przedwojennej oświaty i czytelnictwa. Posiadamy numery ze: stycznia/grudnia 1920, stycznia/marca-listopada/grudnia 1924 i stycznia/grudnia 1926.
50 % uczni dziewcząt i chłopców szkół powszechnych używa alkoholu. Skutki są zaiste straszne: Przedewszystkiem alkohol działa fatalnie na stan nerwowy dziecka, co przy rozwijaniu się ma nieobliczalne, ujemne skutki, pozytem alkoholowi ulegają i inne narządy a więc serce, żołądek, kiszki i wątroba. Przytem grozi dziecku wpadnięcie na stałe w nałóg, co znów ma straszne w skutkach znaczenie.
Autor przedstawia kolejne dane, z których wynika, że jeszcze gorzej jest w szkołach średnich.
Oto inne ujęcie statystyczne - porównawcze zestawienie wypożyczeń przezroczy na serie odczytów z lat 1911/1914 (jeszcze pod zaborami) z rokiem 1924. Duży rozrzut tematyczny. Zresztą, sami się przekonajmy. Najpierw lata 1911/1914. W nawiasach liczba udostępnień: Skarga (99), Grottger (31), Kolenda (63), Dziad i baba (28), Rok 1863 (25), Kościuszko (22), Kraszewski (22), Alkohol (39), Królowa Jadwiga (17), Prześladowania chrześcijan (55), Józef Poniatowski (45), Konstantyn Wielki (30), Kraków (26), Męka Pańska (25), Węgiel kamienny (24), Ziemia rodzinna (24). I dane z 1924 r.: Kościuszko (18), Podróż Wisłą (16), Quo Vadis (15), Lourdes (12), O chłopie, co oszukał djabła (11), Górny Śląsk (11), Jasna Góra (9), Kolenda (11).
Nieocenione źródło informacji dla badaczy przedwojennej oświaty i czytelnictwa. Posiadamy numery ze: stycznia/grudnia 1920, stycznia/marca-listopada/grudnia 1924 i stycznia/grudnia 1926.
Matka i Dziecko. Miesięcznik poświęcony zdrowiu i wychowaniu dziecka do lat siedmiu. Wyd. Państwowy Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, od 1949 r. Red. L. Barańska, B. Górnicki.
Mamy tylko numery 1-7/8 z 1949 r. Pismo bardzo przyjemne dla oka. Oto tytuły niektórych artykułów lub notek: Dziecko, z którym inne dzieci nie bawią się; Przyzwyczajajmy dzieci do porządku; Czy mleko kozie jest zdrowe dla niemowląt; Mierzenie wzrostu; Kilka uwag o diecie matki karmiącej; Kiedy dziecko krzyczy; O najczęstszych błędach przy wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych; Niemowlę nerwowe; Dzieci i zwierzęta; Wybieramy książki dla dzieci; Uprzejmość rodzi się z dobroci.
Ponadto sporo przepisów na potrawy dla dzieci, wzorów zabawek do własnoręcznego wykonania, np. świnki, pieska, takiej miłej gąski:
Mamy tylko numery 1-7/8 z 1949 r. Pismo bardzo przyjemne dla oka. Oto tytuły niektórych artykułów lub notek: Dziecko, z którym inne dzieci nie bawią się; Przyzwyczajajmy dzieci do porządku; Czy mleko kozie jest zdrowe dla niemowląt; Mierzenie wzrostu; Kilka uwag o diecie matki karmiącej; Kiedy dziecko krzyczy; O najczęstszych błędach przy wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych; Niemowlę nerwowe; Dzieci i zwierzęta; Wybieramy książki dla dzieci; Uprzejmość rodzi się z dobroci.
Ponadto sporo przepisów na potrawy dla dzieci, wzorów zabawek do własnoręcznego wykonania, np. świnki, pieska, takiej miłej gąski:
i jeszcze jeden widoczek tejże:
lub „laleczek do prania”:
Mamy też wykroje np. na fartuszki, sukienki i ubranka chłopięce. A w numerze 7/8 – fotografię z podpisem: Generalissimus Józef Stalin – wielki przyjaciel dzieci. Na następnej stronie – tekst:
Józef Stalin jest nie tylko genialnym wodzem i opiekunem świata pracy, jest on również wielkim i prawdziwym przyjacielem dzieci, a zwłaszcza dzieci robotników i chłopów, dzieci, dla których w ustroju kapitalistycznym nie ma do obecnej pory ani odpowiedniego miejsca, ani właściwej opieki.
Powiało wielką polityką. I grozą.
Józef Stalin jest nie tylko genialnym wodzem i opiekunem świata pracy, jest on również wielkim i prawdziwym przyjacielem dzieci, a zwłaszcza dzieci robotników i chłopów, dzieci, dla których w ustroju kapitalistycznym nie ma do obecnej pory ani odpowiedniego miejsca, ani właściwej opieki.
Powiało wielką polityką. I grozą.
Kwartalnik Pedagogiczny. Organ Sekcji Pedagogicznej Stowarzyszenia Chrześcijańsko-Narodowego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych. Wyd. SCh-NNSzP, Warszawa. Red. odpowiedzialny Antonina Tyszkowska.
Ukazywał się w latach 1929-1938. Nie zawierał ilustracji. Mamy numery: 3/4 (R. 6) z 1934 r. i 1 (R. 7) z 1935 r. Pisali w nim wybitnie pedagodzy, np. Stefan Szuman, Kazimierz Sośnicki, Stanisław Kot. Oto tytuły niektórych artykułów z posiadanych przez nas numerów: Kierunek polityczny państwa a organizacja szkolnictwa (K. Sośnicki), Program wychowawczy a nauka (K. Wachowski), Charakter jako wyższa forma przystosowania się do rzeczywistości (S. Szuman), Dawna szkoła polska jako rozsadniczka ćwiczeń cielesnych (E. Piasecki).
Ukazywał się w latach 1929-1938. Nie zawierał ilustracji. Mamy numery: 3/4 (R. 6) z 1934 r. i 1 (R. 7) z 1935 r. Pisali w nim wybitnie pedagodzy, np. Stefan Szuman, Kazimierz Sośnicki, Stanisław Kot. Oto tytuły niektórych artykułów z posiadanych przez nas numerów: Kierunek polityczny państwa a organizacja szkolnictwa (K. Sośnicki), Program wychowawczy a nauka (K. Wachowski), Charakter jako wyższa forma przystosowania się do rzeczywistości (S. Szuman), Dawna szkoła polska jako rozsadniczka ćwiczeń cielesnych (E. Piasecki).
Chowanna. Kwartalnik poświęcony naukowym zagadnieniom wychowania. Red. Z. Mysłakowski. Kwartalnik.
Ukazuje się (z przerwami) od 1929 r. Obecnie wydawana przez Uniwersytet Śląski. Powstała z inicjatywy założycieli i pracowników Instytutu Pedagogicznego w Katowicach i nakładem tegoż Instytutu, ale najpierw ukazywała się w Krakowie. Komitet redakcyjny tworzyli (opis wg nru 1): Wł. Radwan, L. Ręgorowicz, S. Szuman i F. Znaniecki.
Tytuł nawiązuje do imienia słowiańskiej bogini opiekującej się dziećmi. Jednocześnie inspiracją dla twórców pisma była multidysyplinarna praca Chowanna czyli system pedagogiki narodowej, jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży Bronisława Ferdynanda Trentowskiego.
Oto najstarsza okładka:
Ukazuje się (z przerwami) od 1929 r. Obecnie wydawana przez Uniwersytet Śląski. Powstała z inicjatywy założycieli i pracowników Instytutu Pedagogicznego w Katowicach i nakładem tegoż Instytutu, ale najpierw ukazywała się w Krakowie. Komitet redakcyjny tworzyli (opis wg nru 1): Wł. Radwan, L. Ręgorowicz, S. Szuman i F. Znaniecki.
Tytuł nawiązuje do imienia słowiańskiej bogini opiekującej się dziećmi. Jednocześnie inspiracją dla twórców pisma była multidysyplinarna praca Chowanna czyli system pedagogiki narodowej, jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży Bronisława Ferdynanda Trentowskiego.
Oto najstarsza okładka:
Rok później wyglądała już tak:
Zaglądamy do pierwszych numerów. Znajdujemy w nich artykuły (nie tylko polskojęzyczne) o treści teoretycznej, np. Nowe kierunki psychologii a pedagogika (S. Szuman), Rodzina i szkoła a szersze grupy społeczne (J. Chałasiński) czy W sprawie terminologii pedagogicznej (J. Mirski). Niemało jest ujęć badawczych, np. Zachowanie się młodzieży w czasie badań pedologicznych (L. Jaxa Bykowski) lub Szkolnictwo średnie ogólnokształcące w Polsce w latach 1921/2-1926/7 (T. Czapczyński). Nieocenione źródło informacji dla historyków oświaty. Oto zestawienie liczby uczniów w kolejnych latach:
A tutaj liczba uczniów według języka nauczania:
Są też artykuły zawierające bardziej skomplikowane wyliczenia, np. Z badań nad nauczycielstwem szkół powszechnych […] (K. Sobolski). Oto wyliczenie osób przybyłych do Częstochowy na wakacyjny kurs nauczycielski:
Tutaj wyniki testów (podoba nam się określenie „Nr. Osobnika” :)):
Jest jeszcze niejedno ujęcie wyników, m.in. karta wielokrotnie złożona, której nie pokażemy, bo nasz skaner nie obejmuje takich rozmiarów!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz