Starożytny Egipt
Tu też można wymienić sporo utworów. Nie tylko „Faraona” i „Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa. Szerzej zagadnienie przedstawiłyśmy TUTAJ. Nie odmówimy sobie jednak zacytowania „Kleopatry” Kazimiery Zawistowskiej:
„Piła dusze, jak perły w rubinowej czarze -
Antonia i Cezara dusze piorunowe -
A zdjęte im ze skroni przepaski laurowe
Przy heleńskiej, złocistej, wieszała cytarze.
Z orłów Romy służalcze poczyniwszy straże,
W szept peanów stroiła ich surmy bojowe -
Na zwycięskich sztandarów zwoje purpurowe
Kładła stopy, twą wargą pieszczone Cezarze?...
Wszystką rozkosz wyssawszy, wszystką słodycz ziemi,
Jak kwiat słońcem przesycon w dzień lata upalny,
Kleopatra oczyma śledzi znużonemi
Śmierć Antonia i tryumf Oktawia brutalny...
A jej piersi królewskie, głośne wieszczów pieniem
Szmaragdowym, śmiertelnym, oplótł gad pierścieniem.”
oraz fragmentu „Kleopatry” Bolesława Leśmiana:
„ (…) pięknem jaśnieje Egiptu królowa,
Oszklona arką dosyć dla cudów przestworną.
Piersi zdobne ma raną, jak wiśnią potworną,
W dłoni - kosz, pełen kwiatów, w kwiatach wąż się chowa.
Ilekroć słodkim jadem wąż jej pierś oślini,
Tylekroć oczy zmarłej znów się w świat odsłonią,
Jak gdyby upojnego konania mistrzyni
Łeb śmierci oswojonej pieściła swą dłonią.”
Królestwo Hetyckie
Wielkie państwo rozciągało się w Anatolii. Wśród pozostałości po nim przebywa nastoletni bohater „W cieniu hetyckiego Sfinksa” Eugeniusza Paukszty (sygn. 116097), rozwiązując fascynującą „kryminalną” zagadkę z odległą historią w tle.
Starożytny Izrael
Wielowiekowe dzieje. Barwne, wyraziste postaci. Już to wystarczy, by powstały wartościowe utwory, np. „Józef i jego bracia” Thomasa Manna (TUTAJ), „Raport o królu Dawidzie” Stefana Heyma (sygn. 137737, TUTAJ) czy „Krąg biblijny” Romana Brandstaettera. Największe, czyli „Boska Komedia” Dantego (sygn. 65786, 82749, 135403), w której po niebieskich pastwiskach spacerują starotestamentowe postaci, np. Juda Machabeusz. I mniej znane, np. „Samson i Dalila” Jana Dobraczyńskiego. Przed laty wydawano w Polsce serię „Ludzie Biblii”, w której ukazały się m.in. „Eliasz - ogień Boży” Jarosława Gałuszki, „Estera”, „Rut”, „Samson” i „Jerozolima - miasto Boga” Ellen Gunderson Traylor, „Debora” i „Lea” Jamesa R. Shotta. Historia często jest tłem do aluzyjnych nawiązań. Tak dzieje się w „Absalomie, Absalomie” Williama Faulknera. Podobnie – wspomnienie mądrości Salomona w jego słynnym sądowym wyroku dotyczącym kobiet-matek – staje się głównym tematem „Kaukaskiego koła kredowego” Bertolta Brechta (TUTAJ).
Salomon inspirował też poetów, m.in. Włodzimierza Zagórskiego i Jerzego Żuławskiego. Obaj stworzyli wiersze pod tym samym tytułem – „Król Salomon”. Oto fragment z utworu Żuławskiego:
„Z pucharem w dłoni usiadł syn Dawida
i rzecze: Przesyt jest w rozkoszy na dnie,
wszelkie rąk ludzkich dzieło w proch upadnie,
a mądrość? - na cóż mądrość mi się przyda? (…)
Oto rozkoszy syt jestem i jadła,
sok winnych jagód weselił mi serce,
stopa wzorzyste deptała kobierce,
a mądrość wiekom sławy blask odkradła -
i cóż mam?! Życie kocha tylko słaby - -
- W złocie ku niemu szła królowa z Saby. -
Kartagina
Kolejne malownicze tło dla literatury, czyli m.in. „Salambo” Gustave’a Flauberta (sygn. 83166, 150475, TUTAJ), "Nowa Kartagina" Marka Zatwarnickiego, "Miecz Attyli" Davida Gibbinsa, "Africanus. Wojna w Italii" Santiago Posteguillo, "Duma Kartaginy" Davida Anthony'ego Durhama. A teraz coś z poezji – fragment „Ballady o Kartaginie” Kazimierza Wierzyńskiego:
„To było w erze marek i atlasów,
Pierwszej radości i pierwszego żalu,
Kiedym w różowej mgle zamierzchłych czasów
Kochał się w tobie, biedny Hannibalu.
Gimnazjum stało w Syrii czy w Atenach,
A ja nocami, w smutnej twojej glorii,
Grywałem główne role we wszystkich scenach
Śpiącej pod głową powszechnej historii. (…)
Ach, ile czaru miało twoje imię,
Dydo, królowo fenickiej fregaty!
W świętych wyprawach mściłem się na Rzymie
I źle pisałem łacińskie cytaty.”
Ps. Dokończenie - 30 stycznia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz