Niedawno przedstawiłyśmy postaci literackie i twórców noszących imiona pochodzące od kwiatów. Zbliża się wieczór wigilijny, podczas którego zwierzęta (podobno) mówią ludzkim głosem, a to właściwa pora na imiona od nich pochodzące.
Zaczniemy łagodnie – od owieczki i baranka. Agnieszka (łac. agnus – baranek) i Rachela (hebr. jagnię, owieczka). Ta pierwsza jest m.in. bohaterką „Złotej Czaszki” Juliusza Słowackiego i "Nocy i dni" Marii Dąbrowskiej (córka Niechciców). Druga - to biblijna córka Labana i ukochana żona Jakuba, rozpoetyzowana córka właściciela bronowickiej karczmy z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, Żydówka z Grodna z „Wielbłąda na stepie” Jerzego Krzysztonia, a w literaturze powszechnej – bohaterka „Mojej kuzynki Racheli” Daphne du Maurier.
Wśród pisarek dominują autorki literatury dziecięcej: Agnieszka Borowiecka, Agnieszka Chylińska, Agnieszka Frączek, Agnieszka Ginko-Humphries, Agnieszka Tyszka, ale też Agnieszka Osiecka.
Dzik. Od tego zwierza pochodzi imię Eberhard (germ. silny jak dzik). Najsławniejszy literacki nosiciel tego imienia, Eberhard Mock, jest funkcjonariuszem wydziału kryminalnego policji, bohaterem cyklu kryminałów Marka Krajewskiego.
Spośród pisarzy możemy wspomnieć Eberharda Hilschera.
Koń też ma swój „imienne” odpowiedniki: Hipolita i Hipolitę (gr. hippos - koń, tyo – uwalniam). O pas Hippolity (przywódczyni Amazonek) ubiegał się Herakles, zaś najsławniejszy Hipolit był pasierbem "Fedry". Taki tytuł noszą dramaty Eurypidesa, Seneki i Jeana Racine'a. W polskiej literaturze mamy Hipolita Niechcica (krewnego Bogumiła z "Nocy i dni") i Hipolita Wielosławskiego (z "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego).
Pisarze? Hipolit Klimaszewski, Hipolit Liricius (franciszkanin, XVII w.), Hippolyte Taine, Aleksander Janta-Połczyński (pseud. Hipolit Zatwardziały).
Sporo jest bohaterów, których imię wywodzi się od lwa. Leo, Leon (gr. leōn – lew, łac. leo), Lew (ros.), Leonard (germ.), Lionel (fr. lewek), Lionello (wł. lewek). Leon to zakonnik, towarzysz św. Franciszka („Kwiatki świętego Franciszka”), ale też młodzieniec, który wywarł wpływ na kształtowanie się poglądów Wokulskiego („Lalka” Bolesława Prusa), nihilista Leon Płoszowski z „Bez dogmatu” Henryka Sienkiewicza, bohater książki dla dzieci "Leo i czerwony automat" Marcina Szczygielskiego. W literaturze obcej: Leon Dupuis – platoniczny wielbiciel Emmy z „Pani Bovary” Gustava Flauberta czy Leon (Lejb) Naphta – surowy jezuita z „Czarodziejskiej góry” Thomasa Manna. Oto charakterystyka imienia z wiersza „Leon” Kazimiery Iłłakowiczówny (z tomu „Księgi imion”):
„Wielkiej odwagi, dumy wyniosłej, rycerskich cnót, rzadkiej zdolności milczenia,
zamknięty doskonały splot na kształt kuli lub pierścienia…”
Pisarzy też mamy liczne grono, np. Leo Belmont, Leon Bielas, Leon Chwistek, Leonard Cohen, Lion Feuchtwanger (właśc. Jacob Arje), Maria Leonia Jabłonkówna, Leon Kruczkowski, Leo Lipski, Leonard Sowiński, Leonard Tatarczyk, Lew Tołstoj, Leon Wantuła.
Wszechstronnie prezentuje się “literacki” niedźwiedź. Oto kilka imion: Bernard (staroniem. bern - niedźwiedź, hart – silny), Bernadetta, Biernat, Bruno (germ. brun - niedźwiedź brunatny), Ursus (łac. ursus – niedźwiedź), Ursyn, Urszula (łac. ursula - młoda niedźwiedzica). A kto w literaturze tak się zwie? Na przykład doktor Bernard Rieux z "Dżumy" Alberta Camusa (TUTAJ) i Bernard Zygier z "Syzyfowych prac" Stefana Żeromskiego, Bruno - wspominany w wierszach Edwarda Stachury, nieśmiertelna, choć przedwcześnie zmarła Urszula Kochanowska, Warszulka z „Sobola i panny” Józefa Weyssenhoffa, Ula - z "Tego obcego" Ireny Jurgielewiczowej. Ursus - siłacz pojawia się w “Quo vadis” Sienkiewicza. „Urszulę” wymienia Iłłakowiczówna w cytowanym tomiku:
„Boi się zabaw, kłótni, gwałtownych ludzi, broni śmiercionośnej;
ucieka od wesołej przyjaciółki, a podaje rękę żałosnej.”
Pisarzy o tym imieniu niemało, np. Biernat z Lublina, George Bernard Shaw, Bernard Werber, Bernard Clavel, Bernard Cornwell (pisarz i historyk), Bernard Newman (pisarz i podróżnik), Bruno Jasieński, Bruno Schulz, Bruno Winawer, Jan Ber Starszy, zwany Ursinus (XV w.), Julian Ursyn Niemcewicz, (Franciszka) Urszula Radziwiłłowa, Ursula Le Guin, Urszula Stefania Korzonek (literatura dla dzieci), Urszula Kozioł.
Osioł. Od niego pochodzi imię Onufry (gr. ónos - osioł, phérbō – pasę). Najwybitniejszy przedstawiciel? Jan Onufry Zagłoba z "Trylogii" Sienkiewicza, a wśród twórców - Onufry Kopczyński i Onufry Pietraszkiewicz.
Wilk. Tu mamy większą różnorodność, czyli Adolfa (germ. adal – szlachetny, wolf – wilk) i Wolfganga. Przykłady obecności pierwszego w literaturze: „Fabuła o książęciu Adolfie” Elżbiety Drużbackiej i „Przypadek Adolfa H.” Érica-Emmanuela Schmitta, a drugi – to utalentowany muzycznie chłopiec ze spektrum autyzmu, czyli „Wolfgang (niezwyczajny)” Lai Aguilar.
Jeszcze niektórzy pisarze: Adolf Dygasiński, Adolf Nowaczyński, Adolf Rudnicki (jego „Niekochana” – TUTAJ) i Johann Wolfgang Goethe.
Może ptaki? Oto gołąb i orzeł, to znaczy Arnold (starogerm. arn - orzeł, watan – panować) i Jonasz (hebr. jona – gołąb). Arnolda mamy w „Szkole żon” Aleksandra Fredry, Arnold Winkleried został wspomniany w „Kordianie” Słowackiego. Prorok Jonasz jest bohaterem starotestamentowej „Księgi Jonasza”.
Wśród pisarzy znajdujemy np. Arnolda Schönberga, Arnolda Słuckiego, Arnolda Zweiga, Jonasza Szlichtynga (XVI-XVII w.), Jonasza Koftę (TUTAJ).
Warto przeczytać
Witold Paweł Cienkowski, Sekrety imion własnych, Warszawa 1965, s. 62-66 (sygn. 42824).
Bogdan Kupis, Bogna Wernichowska, Jan Kamyczek, Księga imion, Warszawa 1975 (sygn. 65470).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz