Dzisiaj pochylimy się nad frazeologią, gdyż na egzaminie pisemnym często pojawiają się pytania z tego zakresu. Możliwe są także podczas egzaminu ustnego. Za chwilę przekonamy się, że to wcale nie są łatwe zadania, chociaż funkcjonują w naszym języku od wielu lat.
Ćwiczenie 1
Podaj znaczenie związków frazeologicznych:
Badać grunt (teren).
(Dochodzić) po nitce do kłębka.
Ni pies ni wydra.
Odwrócić kota ogonem.
Pozostawiać wiele do życzenia.
Rzucać słowa na wiatr.
Słoń w składzie porcelany.
Spocząć na laurach.
Wyłożyć karty na stół.
Ćwiczenie 2
Podaj stałe związki frazeologiczne: a/ porównania (musi być spójnik jak), b/ przenośnie, mające podane znaczenia. Przykłady: a/ Płakać rzewnie - płakać jak bóbr; b/ Przesadna, drobiazgowa dokładność - aptekarska dokładność.
Ćwiczenie 1
Podaj znaczenie związków frazeologicznych:
Badać grunt (teren).
(Dochodzić) po nitce do kłębka.
Ni pies ni wydra.
Odwrócić kota ogonem.
Pozostawiać wiele do życzenia.
Rzucać słowa na wiatr.
Słoń w składzie porcelany.
Spocząć na laurach.
Wyłożyć karty na stół.
Ćwiczenie 2
Podaj stałe związki frazeologiczne: a/ porównania (musi być spójnik jak), b/ przenośnie, mające podane znaczenia. Przykłady: a/ Płakać rzewnie - płakać jak bóbr; b/ Przesadna, drobiazgowa dokładność - aptekarska dokładność.
a/ Pisze brzydko -
przebywać w ciasnocie -
siedzi cicho -
wygląda dziwnie, cudacznie -
coś się nie wiedzie -
b/ Powiedzieć szczerze -
zdziwić się -
być zarozumiałym -
być szczęśliwym -
nierealne obietnice -
nierealne marzenia -
bardzo mało.
Ćwiczenie 3
Wstaw w wykropkowane miejsca właściwe słowo, wchodzące w skład związku frazeologicznego:
a) Sami sobie nawarzyli ......, więc teraz muszą je wypić.
b) Gdy powiedział, że pobije rekord, mówili mu, ze porywa się z motyką na ...... .
c) Idiom to twardy orzech do ...... dla tłumacza.
d) Nie mam ...... pojęcia, jak dokończyć to zdanie.
e) W tej osadzie wszyscy znali się jak ...... konie.
f) Jurek oszukał nas, po prostu - wpuścił w ...... .
g) Wiedział, że grozi mu kara, więc wziął ...... za pas i już go nigdy nie ujrzeliśmy.
h) Zapędziłem się z tym zagadnieniem w kozi ...... .
Ćwiczenie 4
W wykropkowane miejsca wpisz przysłówki, które w języku potocznym zastępują przysłówek „bardzo”. Raz użytego wyrazu nie można powtórzyć w kolejnych zdaniach:
a) To była …… miła dziewczyna.
b) Podczas projekcji filmu …… się nudził.
c) Dostrzegł …… bladą twarz.
d) Po intensywnym treningu był …… zmęczony.
przebywać w ciasnocie -
siedzi cicho -
wygląda dziwnie, cudacznie -
coś się nie wiedzie -
b/ Powiedzieć szczerze -
zdziwić się -
być zarozumiałym -
być szczęśliwym -
nierealne obietnice -
nierealne marzenia -
bardzo mało.
Ćwiczenie 3
Wstaw w wykropkowane miejsca właściwe słowo, wchodzące w skład związku frazeologicznego:
a) Sami sobie nawarzyli ......, więc teraz muszą je wypić.
b) Gdy powiedział, że pobije rekord, mówili mu, ze porywa się z motyką na ...... .
c) Idiom to twardy orzech do ...... dla tłumacza.
d) Nie mam ...... pojęcia, jak dokończyć to zdanie.
e) W tej osadzie wszyscy znali się jak ...... konie.
f) Jurek oszukał nas, po prostu - wpuścił w ...... .
g) Wiedział, że grozi mu kara, więc wziął ...... za pas i już go nigdy nie ujrzeliśmy.
h) Zapędziłem się z tym zagadnieniem w kozi ...... .
Ćwiczenie 4
W wykropkowane miejsca wpisz przysłówki, które w języku potocznym zastępują przysłówek „bardzo”. Raz użytego wyrazu nie można powtórzyć w kolejnych zdaniach:
a) To była …… miła dziewczyna.
b) Podczas projekcji filmu …… się nudził.
c) Dostrzegł …… bladą twarz.
d) Po intensywnym treningu był …… zmęczony.
Odpowiedzi
Ćwiczenie 1
Badać grunt (teren) - sprawdzać coś; rozeznawać sytuację.
(Dochodzić) po nitce do kłębka - rozwiązywać sprawę stopniowo, na podstawie kolejno pojawiających się przesłanek.
Ni pies ni wydra - coś, o czym trudno powiedzieć coś konkretnego, czego nie sposób określić.
Odwrócić kota ogonem - przedstawić fałszywy obraz zdarzeń.
Pozostawiać wiele do życzenia - mieć dużo wad; nie spełniać określonych warunków.
Rzucać słowa na wiatr - nie przywiązywać wagi do tego, co się komuś mówi; mówić, obiecywać w sposób nieodpowiedzialny.
Słoń w składzie porcelany - człowiek zachowujący się niezgrabnie, niezdarnie.
Spocząć na laurach - zadowolić się osiągniętymi sukcesami; przestać się rozwijać.
Wyłożyć karty na stół - ujawnić swoje plany, zamiary.
Ćwiczenie 1
Badać grunt (teren) - sprawdzać coś; rozeznawać sytuację.
(Dochodzić) po nitce do kłębka - rozwiązywać sprawę stopniowo, na podstawie kolejno pojawiających się przesłanek.
Ni pies ni wydra - coś, o czym trudno powiedzieć coś konkretnego, czego nie sposób określić.
Odwrócić kota ogonem - przedstawić fałszywy obraz zdarzeń.
Pozostawiać wiele do życzenia - mieć dużo wad; nie spełniać określonych warunków.
Rzucać słowa na wiatr - nie przywiązywać wagi do tego, co się komuś mówi; mówić, obiecywać w sposób nieodpowiedzialny.
Słoń w składzie porcelany - człowiek zachowujący się niezgrabnie, niezdarnie.
Spocząć na laurach - zadowolić się osiągniętymi sukcesami; przestać się rozwijać.
Wyłożyć karty na stół - ujawnić swoje plany, zamiary.
Ćwiczenie 2
a/ Pisze brzydko - pisze jak kura pazurem;
przebywać w ciasnocie - gnieść się jak śledzie w beczce,
siedzi cicho - siedzi jak mysz pod miotłą,
wygląda dziwnie, cudacznie - wygląda jak nieboskie stworzenie,
coś się nie wiedzie - coś idzie jak po grudzie.
b/ Powiedzieć szczerze - nie owijać w bawełnę,
zdziwić się - zrobić wielkie oczy,
być zarozumiałym - zadzierać nosa,
być szczęśliwym - być w siódmym niebie,
czynić nierealne obietnice - obiecywać gruszki na wierzbie,
mieć nierealne marzenia - budować zamki na lodzie,
bardzo mało - tyle, co kot napłakał; tyle, co na lekarstwo.
a/ Pisze brzydko - pisze jak kura pazurem;
przebywać w ciasnocie - gnieść się jak śledzie w beczce,
siedzi cicho - siedzi jak mysz pod miotłą,
wygląda dziwnie, cudacznie - wygląda jak nieboskie stworzenie,
coś się nie wiedzie - coś idzie jak po grudzie.
b/ Powiedzieć szczerze - nie owijać w bawełnę,
zdziwić się - zrobić wielkie oczy,
być zarozumiałym - zadzierać nosa,
być szczęśliwym - być w siódmym niebie,
czynić nierealne obietnice - obiecywać gruszki na wierzbie,
mieć nierealne marzenia - budować zamki na lodzie,
bardzo mało - tyle, co kot napłakał; tyle, co na lekarstwo.
Ćwiczenie 3
a) Sami sobie nawarzyli piwa, więc teraz muszą je wypić.
b) Gdy powiedział, że pobije rekord, mówili mu, ze porywa się z motyką na słońce.
c) Idiom to twardy orzech do zgryzienia dla tłumacza.
d) Nie mam zielonego (bladego) pojęcia, jak dokończyć to zdanie.
e) W tej osadzie wszyscy znali się jak łyse konie.
f) Jurek oszukał nas, po prostu - wpuścił w maliny.
g) Wiedział, że grozi mu kara, więc wziął nogi za pas i już go nigdy nie ujrzeliśmy.
h) Zapędziłem się z tym zagadnieniem w kozi róg.
a) Sami sobie nawarzyli piwa, więc teraz muszą je wypić.
b) Gdy powiedział, że pobije rekord, mówili mu, ze porywa się z motyką na słońce.
c) Idiom to twardy orzech do zgryzienia dla tłumacza.
d) Nie mam zielonego (bladego) pojęcia, jak dokończyć to zdanie.
e) W tej osadzie wszyscy znali się jak łyse konie.
f) Jurek oszukał nas, po prostu - wpuścił w maliny.
g) Wiedział, że grozi mu kara, więc wziął nogi za pas i już go nigdy nie ujrzeliśmy.
h) Zapędziłem się z tym zagadnieniem w kozi róg.
Ćwiczenie 4
Na przykład:
a) To była wyjątkowo miła dziewczyna.
b) Podczas projekcji filmu niezmiernie się nudził.
c) Dostrzegł niesamowicie bladą twarz.
d) Po intensywnym treningu był niezwykle zmęczony.
Uwaga! To niewinne zadanko pochodzi z XXXV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.
Na przykład:
a) To była wyjątkowo miła dziewczyna.
b) Podczas projekcji filmu niezmiernie się nudził.
c) Dostrzegł niesamowicie bladą twarz.
d) Po intensywnym treningu był niezwykle zmęczony.
Uwaga! To niewinne zadanko pochodzi z XXXV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz