poniedziałek, 2 marca 2020

Słyszący i niesłyszący w literaturze

W jednej z książek znalazłyśmy taką historyjkę:

Lekarz do pacjenta, który narzeka, że źle słyszy na jedno ucho:
- To nic takiego, po prostu starość.
- W takim razie dlaczego dobrze słyszę drugim? Jest w tym samym wieku
.

(wg: Stefan Garczyński, Gafy, Komizm mimowolny, Warszawa 1986. ISBN 83-7001-137-3)

3 marca przypada Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu, który nas zainspirował do przypomnienia kilku dzieł literackich z motywem - właśnie! - ucha i słuchu.

Najpierw dwa największe teksty kultury. Biblia i mitologia. Mitologia grecka przedstawia nam np. króla Midasa z oślimi uszami. W Biblii mamy sporo odniesień do tego narządu i zmysłu, np. wyrzut, że ludzie mają oczy, a nie widzą, mają uszy, a nie słyszą (Mt 13,15). Także zapowiedź, że ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani umysł ludzki nie zdołał pojąć, jak wielkie rzeczy Bóg przygotował tym, którzy Go miłują (1 Kor 2,9) oraz ostrzeżenie, że łatwiej wielbłądowi przejść przez ucho igielne, niż bogatemu wejść do Królestwa niebieskiego (Mt 19,24; Łk 18,25).

Ucho igielne stanowi również tytuł tomiku poetyckiego Leopolda Staffa z 1927 roku, szpiegowskiej powieści Kena Folletta (U nas wydano ja pod tytułem Igła) oraz niedawno wydanej powieści Wiesława Myśliwskiego. Wracając do poezji - w zbiorach mamy także zbiorek Na ucho łopianiowi Jana Bolesława Ożoga.

Uszy są nierzadkim motywem literatury dla dzieci i młodzieży. Wystarczy przypomnieć Misia Uszatka Czesława Janczarskiego, Ucho, dynię, sto dwadzieścia pięć Marii Krüger czy Ucho od śledzia Hanny Ożogowskiej.

Nie brak ich także w prozie dla "dorosłego" odbiorcy (np. zbiór satyrycznych opowiadań Z przymrużeniem ucha. Tomik z wolszczyzną Marcina Wolskiego).

Osobny rozdział stanowią książki, których bohaterami są osoby głuche. Przykłady? Poezja – np. np. Głuchoniema Bolesława Leśmiana, Krasnoludki Jana Brzechwy. Proza – np. Dzień Zwycięstwa wieczorem Jerzego Andrzejewskiego, Popołudnie na trawie Idy Fink, Historia mego życia Helen Keller, Zakład dla głuchoniemych Konrada Drzewieckiego, Piąty wymiar Krystyny Rachfał, Skrzydlate  są  nasze  konie Krystyny Boglar, Los w rękach twoich Anny Domańskiej, Naznaczeni błękitem Ewy  Białołęckiej.  Literatura biograficzna – np. Przybłęda  Boży.  Beethoven:  czyn i człowiek Witolda  Hulewicza, Beethoven Stefanii  Łobaczewskiej.

Jeszcze przypomnienie spoza literatury pięknej. W zbiorach posiadamy bardzo dużo książek i artykułów dotyczących słuchu. Oto niektóre hasła:

słuch,
słuch fonematyczny,
słuchanie,
głuchota, głusi, głuchoniewidomi,
dziecko głuche, dziecko głuchoniewidome, młodzież głucha, młodzież głuchoniewidoma,
dziecko niedosłyszące, młodzież niedosłysząca,
surdopedagogika.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz