Minął 8 marca. Wiadomo. Kobiety twierdzą, że tego dnia nie lubią. Może niektóre nawet mówią szczerze. Na ogół jednak większość "świętuje". Obdarowywane tulipanem (lub innym kwieciem), cukierkiem, a przez skrajnie niezamożnych - jedynie promiennym uśmiechem. I też jest dobrze. Jednak mija ten dzień. I następny. Oto na kalendarzowej kartce 10 marca, czyli Dzień Mężczyzn. Ponieważ w społeczeństwie jest zdecydowanie mniej popularny, uczcimy go... przeglądem niektórych literackich męskich portretów. Ponadto, by panów, których święto jest tak "niszowe", dowartościować, napiszemy tekst obszerniejszy. Trzyczęściowy.
 |
| Źródło |
Mężczyźni prapoczątków
Bohaterowie mitów. Przemyślny Odyseusz. Waleczny Ajaks. Odważny Herakles. Liryczny Orfeusz. Postaci tragiczne - Edyp i Syzyf. Inni. Barwna galeria, żyjąca od tysięcy lat na kartach niezliczonych dzieł literackich. Nieustająca inspiracja.
Podobnie - osoby wyjęte z kart Biblii. Adam z jabłkiem w dłoni. Abraham, Izaak, Jakub - dostojni patriarchowie. Mojżesz - przywódca. Jefte - nieroztropny w składaniu obietnic. Hiob - najtragiczniejszy z tragicznych. Dawid - "awansujący" z pasterza na władcę. Jego syn, Salomon, którego mądrość słynie po dzień dzisiejszy. Daniel, przechadzający się w towarzystwie lwów. Wielcy i mniejsi prorocy. Jan Chrzciciel - stuprocentowo męski prorok z pogranicza Starego i Nowego Testamentu. Można wyliczać bez końca....
Bohaterowie mitów. Przemyślny Odyseusz. Waleczny Ajaks. Odważny Herakles. Liryczny Orfeusz. Postaci tragiczne - Edyp i Syzyf. Inni. Barwna galeria, żyjąca od tysięcy lat na kartach niezliczonych dzieł literackich. Nieustająca inspiracja.
Podobnie - osoby wyjęte z kart Biblii. Adam z jabłkiem w dłoni. Abraham, Izaak, Jakub - dostojni patriarchowie. Mojżesz - przywódca. Jefte - nieroztropny w składaniu obietnic. Hiob - najtragiczniejszy z tragicznych. Dawid - "awansujący" z pasterza na władcę. Jego syn, Salomon, którego mądrość słynie po dzień dzisiejszy. Daniel, przechadzający się w towarzystwie lwów. Wielcy i mniejsi prorocy. Jan Chrzciciel - stuprocentowo męski prorok z pogranicza Starego i Nowego Testamentu. Można wyliczać bez końca....
 |
| Źródło |
Mali mężczyźni
Zdolni, utalentowani, niedocenieni przez bliskich (i obcych), biedni... "Nieśmiertelny" Antek (Bolesława Prusa), Janko Muzykant (Henryka Sienkiewicza), Oliver Twist (Charlesa Dickensa) i inni bohaterowie wyjęci z kart pozytywistycznej literatury. Których uczyć kazano i których uczyć nie chciano. A w XX wieku? Na przykład Chłopcy Henri de Montherlanta czy Chłopcy z ulic miasta Haliny Górskiej. Nie może zabraknąć chłopaków ze smugą cienia, kładącą się w poprzek życia. To na przykład Bracia Lwie Serce Astrid Lindgren, Colin z Tajemniczego ogrodu Frances H. Burnett, Oskar, bohater Oskara i pani Róży Erica-Emmanuela Schmitta. I zbuntowanych nastolatków (Buszujący w zbożu Jerome'a D. Salingera, Siedemnastolatek Bootha Tarkingtona). Chłopców okrutnych i złych (Władca much Williama Goldinga). Brytyjskich "młodych-gniewnych". Także tych, którzy musieli przedwcześnie dorosnąć - wśród huku wojen, powstań, przewrotów (np. Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Szkarłatne godło odwagi Stephena Crane'a, Chłopiec w pasiastej piżamie Johna Boyne'a). Niektórzy z nich pozostali w historii czy legendzie. Jak rycerze.
Zdolni, utalentowani, niedocenieni przez bliskich (i obcych), biedni... "Nieśmiertelny" Antek (Bolesława Prusa), Janko Muzykant (Henryka Sienkiewicza), Oliver Twist (Charlesa Dickensa) i inni bohaterowie wyjęci z kart pozytywistycznej literatury. Których uczyć kazano i których uczyć nie chciano. A w XX wieku? Na przykład Chłopcy Henri de Montherlanta czy Chłopcy z ulic miasta Haliny Górskiej. Nie może zabraknąć chłopaków ze smugą cienia, kładącą się w poprzek życia. To na przykład Bracia Lwie Serce Astrid Lindgren, Colin z Tajemniczego ogrodu Frances H. Burnett, Oskar, bohater Oskara i pani Róży Erica-Emmanuela Schmitta. I zbuntowanych nastolatków (Buszujący w zbożu Jerome'a D. Salingera, Siedemnastolatek Bootha Tarkingtona). Chłopców okrutnych i złych (Władca much Williama Goldinga). Brytyjskich "młodych-gniewnych". Także tych, którzy musieli przedwcześnie dorosnąć - wśród huku wojen, powstań, przewrotów (np. Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Szkarłatne godło odwagi Stephena Crane'a, Chłopiec w pasiastej piżamie Johna Boyne'a). Niektórzy z nich pozostali w historii czy legendzie. Jak rycerze.
 |
| Źródło |
Rycerze
Król Artur i otaczający go faceci w zbrojach. Wierni, choć czasem, jak Lancelot, dopuszczający się zdrady. Kolejne postaci z baśniowego średniowiecza: niewinny, dziewiczy Galahad i podstępny Malagant. Doskonały, nieskazitelny Zawisza Czarny (w dramacie Juliusza Słowackiego, ale także w Krzyżakach Sienkiewicza). Królowie-rycerze: Ryszard II i Ryszard III Williama Shakespeare'a. Rycerze zuchwali (Robin Hood Howarda Pyle'a) i błędni (Don Kichot Cervantesa). I nieugięci, czyli na przykład tytułowy Roland z Pieśni o Rolandzie lub Cyd Pierre'a Corneille'a. Waleczni bohaterowie siedemnastowiecznych i późniejszych wojen Polski z najeźdźcami ze wschodu, południa, północy. Praktycznie - ze wszystkich kierunków. Fryderyk Herburt (Pieśń V. O Frydruszu... Mikołaja Sępa Szarzyńskiego), Stanisław Żółkiewski (Początek i progres wojny moskiewskiej), Stefan Czarniecki (Potop Sienkiewicza), Jan III Sobieski (np. Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego Kazimierza Sarneckiego)... "Rycerze" amerykańskiej prerii (bohaterowie westernów Karola May'a, Friedricha Gerstäckera, Wiesława Wernica), argentyńskiej pampy (Martin Fierro José Hernandeza) i brazylijskich przestrzeni (Syn pustkowia José de Alençara). Chłopcy z frontów I i II wojny światowej. "Rycerzyki" XX stulecia. Z powieści Ericha Marii Remarque'a (Na Zachodzie bez zmian), Josepha Hellera (Paragraf 22), Irvinga Stone'a (Młode lwy), Jamesa Jonesa (Stąd do wieczności)... "Brylanty" z powstania warszawskiego i "podziemia" - Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Zdzisław Stroiński, Wacław Bojarski... Sporo bezimiennych. I wreszcie ci z kosmicznych szlaków - elektrycerze (Bajki robotów Stanisława Lema).
Król Artur i otaczający go faceci w zbrojach. Wierni, choć czasem, jak Lancelot, dopuszczający się zdrady. Kolejne postaci z baśniowego średniowiecza: niewinny, dziewiczy Galahad i podstępny Malagant. Doskonały, nieskazitelny Zawisza Czarny (w dramacie Juliusza Słowackiego, ale także w Krzyżakach Sienkiewicza). Królowie-rycerze: Ryszard II i Ryszard III Williama Shakespeare'a. Rycerze zuchwali (Robin Hood Howarda Pyle'a) i błędni (Don Kichot Cervantesa). I nieugięci, czyli na przykład tytułowy Roland z Pieśni o Rolandzie lub Cyd Pierre'a Corneille'a. Waleczni bohaterowie siedemnastowiecznych i późniejszych wojen Polski z najeźdźcami ze wschodu, południa, północy. Praktycznie - ze wszystkich kierunków. Fryderyk Herburt (Pieśń V. O Frydruszu... Mikołaja Sępa Szarzyńskiego), Stanisław Żółkiewski (Początek i progres wojny moskiewskiej), Stefan Czarniecki (Potop Sienkiewicza), Jan III Sobieski (np. Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego Kazimierza Sarneckiego)... "Rycerze" amerykańskiej prerii (bohaterowie westernów Karola May'a, Friedricha Gerstäckera, Wiesława Wernica), argentyńskiej pampy (Martin Fierro José Hernandeza) i brazylijskich przestrzeni (Syn pustkowia José de Alençara). Chłopcy z frontów I i II wojny światowej. "Rycerzyki" XX stulecia. Z powieści Ericha Marii Remarque'a (Na Zachodzie bez zmian), Josepha Hellera (Paragraf 22), Irvinga Stone'a (Młode lwy), Jamesa Jonesa (Stąd do wieczności)... "Brylanty" z powstania warszawskiego i "podziemia" - Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Zdzisław Stroiński, Wacław Bojarski... Sporo bezimiennych. I wreszcie ci z kosmicznych szlaków - elektrycerze (Bajki robotów Stanisława Lema).
 |
| Źródło |
Awanturnicy. Wędrowcy. Żeglarze
... Którzy nie potrafili usiedzieć na miejscu. Żądni przygód lub sławy. Robinson Crusoe Daniela Defoe'a. Tytułowy bohater Podróży Gullivera Jonathana Swifta. Obieżyświat Kandyd Woltera. Childe Harold George'a G. Byrona. Peer Gynt Henrika Ibsena i Niels Lyhne Jensa Petera Jacobssena - niespokojne duchy. Liczni bohaterowie powieści Juliusza Verne'a. I bardzo nieszczęśliwy Enoch Arden Alfreda Tennysona, który przekonał się, że powrót może być pełen goryczy. Wędrowcy do granic świata i po zaświatach (Boska Komedia Dantego). Nawet dalej, poza Układ Słoneczny, hen, w Nieskończoność (u Stanisława Lema i licznych autorów gatunku science fiction). Także ci, których wędrówki oznaczono na bardzo dokładnych mapach, ale jednak tych miejsc odnaleźć nie sposób, to znaczy bohaterowie Johna R.R. Tolkiena.
... Którzy nie potrafili usiedzieć na miejscu. Żądni przygód lub sławy. Robinson Crusoe Daniela Defoe'a. Tytułowy bohater Podróży Gullivera Jonathana Swifta. Obieżyświat Kandyd Woltera. Childe Harold George'a G. Byrona. Peer Gynt Henrika Ibsena i Niels Lyhne Jensa Petera Jacobssena - niespokojne duchy. Liczni bohaterowie powieści Juliusza Verne'a. I bardzo nieszczęśliwy Enoch Arden Alfreda Tennysona, który przekonał się, że powrót może być pełen goryczy. Wędrowcy do granic świata i po zaświatach (Boska Komedia Dantego). Nawet dalej, poza Układ Słoneczny, hen, w Nieskończoność (u Stanisława Lema i licznych autorów gatunku science fiction). Także ci, których wędrówki oznaczono na bardzo dokładnych mapach, ale jednak tych miejsc odnaleźć nie sposób, to znaczy bohaterowie Johna R.R. Tolkiena.
Ci, którzy rzucili wyzwanie
... Żywiołom... Bohaterowie powieści Josepha Conrada (np. Tajfun, Wilk morski). Uparty kapitan Ahab (Moby Dick Hermana Melville'a). Pracownicy morza Victora Hugo.
... Swoim słabościom i ograniczeniom... Santiago (Stary człowiek i morze Ernesta Hemingway'a), Manuel Garcia czyli Niepokonany (również Hemingway'a), Meksykanin Jacka Londona, Maratończyk Williama Goldmana.
... Nałogom... Alkoholowi (Kotka na gorącym blaszanym dachu Tennessee Williamsa), narkomanii (Heroina Amadeo Visconsiniego, Ćpun Melvyna Burgessa).
... Złu, które chciało ich zwyciężyć... Na przykład Ben Hur Lewisa Wallace'a.
... Wszystkiemu i wszystkim, dziko walcząc o przetrwanie, to znaczy bohaterowie Drogi Cormaca McCarthy'ego.
... Żywiołom... Bohaterowie powieści Josepha Conrada (np. Tajfun, Wilk morski). Uparty kapitan Ahab (Moby Dick Hermana Melville'a). Pracownicy morza Victora Hugo.
... Swoim słabościom i ograniczeniom... Santiago (Stary człowiek i morze Ernesta Hemingway'a), Manuel Garcia czyli Niepokonany (również Hemingway'a), Meksykanin Jacka Londona, Maratończyk Williama Goldmana.
... Nałogom... Alkoholowi (Kotka na gorącym blaszanym dachu Tennessee Williamsa), narkomanii (Heroina Amadeo Visconsiniego, Ćpun Melvyna Burgessa).
... Złu, które chciało ich zwyciężyć... Na przykład Ben Hur Lewisa Wallace'a.
... Wszystkiemu i wszystkim, dziko walcząc o przetrwanie, to znaczy bohaterowie Drogi Cormaca McCarthy'ego.
(Ciąg dalszy - w poniedziałek, 13 marca)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz