Kochankowie. Uwodziciele. Narzeczeni
No, tu już każdy sobie pewnie dopisze dziesiątki postaci. Nieszczęsny Orfeusz. Tristan o smętnym obliczu. Młodziutki Romeo. Nazwisk twórców wymieniać nie trzeba, bo wszyscy znamy. Nieco eteryczny, rodem z poezji wzięty Filon w sielance Franciszka Karpińskiego (Laura i Filon). Prototypy wszystkich kochanków i uwodzicieli: Lovelace z Clarissy Samuela Richardsona oraz Valmont z Niebezpiecznych związków Pierre'a Choderlosa de Laclos. Preromantycy (Werter) i romantycy, których całą galerię mamy u Byrona, także Słowackiego i Mickiewicza. Mroczny Heathcliff z Wichrowych wzgórz Emily Brontë oraz Edward Fairfax Rochester z Dziwnych losów Jane Eyre autorstwa jej siostry, Charlotte. Ale oto wkracza (przez okno, które zastępuje mu drzwi) nieromantyczny romantyk - Gucio (Śluby panieńskie Aleksandra Fredry). Na jego tle jawią się jako nieco "wodniste", ale sympatyczne męskie postaci z powieści Jane Austen. Chyba najbardziej "krwisty" jest Darcy z Dumy i uprzedzenia. Ps. Jeśli ktoś bardzo lubi prozę tej pisarki, serdecznie przepraszam za żartobliwy ton. Wreszcie XX wiek. Melodramatyczni kochankowie u Tadeusza Dołęgi-Mostowicza (Znachor) i Heleny Mniszkówny (Trędowata). Bardziej zdecydowane postaci w literaturze angielskiej, czyli u Davida Herberta Lawrence’a (Kochanek Lady Chatterley, Synowie i kochankowie) i Thomasa Hardy’ego (np. Juda Nieznany, Tessa d’Urberville). Także w literaturze francuskiej: Diabeł wcielony (Opętanie) Raymonda Radigueta. Plejada facetów u Jarosława Iwaszkiewicza (Panny z Wilka, Brzezina i sporo innych). Nie sposób ich wszystkich wymienić...
No, tu już każdy sobie pewnie dopisze dziesiątki postaci. Nieszczęsny Orfeusz. Tristan o smętnym obliczu. Młodziutki Romeo. Nazwisk twórców wymieniać nie trzeba, bo wszyscy znamy. Nieco eteryczny, rodem z poezji wzięty Filon w sielance Franciszka Karpińskiego (Laura i Filon). Prototypy wszystkich kochanków i uwodzicieli: Lovelace z Clarissy Samuela Richardsona oraz Valmont z Niebezpiecznych związków Pierre'a Choderlosa de Laclos. Preromantycy (Werter) i romantycy, których całą galerię mamy u Byrona, także Słowackiego i Mickiewicza. Mroczny Heathcliff z Wichrowych wzgórz Emily Brontë oraz Edward Fairfax Rochester z Dziwnych losów Jane Eyre autorstwa jej siostry, Charlotte. Ale oto wkracza (przez okno, które zastępuje mu drzwi) nieromantyczny romantyk - Gucio (Śluby panieńskie Aleksandra Fredry). Na jego tle jawią się jako nieco "wodniste", ale sympatyczne męskie postaci z powieści Jane Austen. Chyba najbardziej "krwisty" jest Darcy z Dumy i uprzedzenia. Ps. Jeśli ktoś bardzo lubi prozę tej pisarki, serdecznie przepraszam za żartobliwy ton. Wreszcie XX wiek. Melodramatyczni kochankowie u Tadeusza Dołęgi-Mostowicza (Znachor) i Heleny Mniszkówny (Trędowata). Bardziej zdecydowane postaci w literaturze angielskiej, czyli u Davida Herberta Lawrence’a (Kochanek Lady Chatterley, Synowie i kochankowie) i Thomasa Hardy’ego (np. Juda Nieznany, Tessa d’Urberville). Także w literaturze francuskiej: Diabeł wcielony (Opętanie) Raymonda Radigueta. Plejada facetów u Jarosława Iwaszkiewicza (Panny z Wilka, Brzezina i sporo innych). Nie sposób ich wszystkich wymienić...
 |
| Źródło |
Mężowie. Ojcowie. Teściowie
Wielu widzimy już w najstarszych tekstach kultury. Na przykład biblijny Jakub. Kochający Rachelę, a jednocześnie małżonek (niekochanej?) Lei (Rdz 29 i nast.). Na przykład mitologiczny Edyp - syn i mąż. Inni mężowie? Bardzo wiele zapadających w pamięć postaci znajdujemy w utworach realistycznych i naturalistycznych - u Honoré de Balzaca, Guy de Maupassanta, Emila Zoli. Są patriarchowie rodów w powieściach-rzekach. W polskiej literaturze XX wieku szczególne wrażenie wywiera opiekuńczy, odpowiedzialny Bogumił Niechcic z Nocy i dni Marii Dąbrowskiej. Piękną, udramatyzowaną przypowieść o małżeństwie stanowi Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły.
Ojcowie? W Biblii słowo "ojciec" pojawia się - w różnych kontekstach - ponad 6800 razy. Z postaci mitologicznych zapewne pamiętamy nieszczęsnego Priama (Iliada Homera). Pogrążeni w żałobie ojcowie, to także autorzy cyklów poetyckich: Jan Kochanowski (Treny), Wacław Potocki (Pieśni albo Treny) i Władysław Broniewski (Anka). Nie sposób zapomnieć cierpień Króla Leara Wiliama Shakespeare'a, Ojca zadżumionych Juliusza Słowackiego, Juranda z Krzyżaków Sienkiewicza, Ojca Goriota Balzaca. Z literatury XX wieku: Dominika z Doktora Piotra Stefana Żeromskiego czy Henryka z Mojej córeczki Tadeusza Różewicza. Tak, ojcostwo to trudne zadanie. Są też tacy, którzy mu nie sprostali. Na przykład rodzice Romea i Julii...
Teściowie w literaturze? Znowu, sporo ich w Biblii. Na przykład chytry Laban, teść Jakuba (Rdz 31,38-51) i Jetro, teść Mojżesza (Wj 2,16-21). A w twórczości swojskich pisarzy? Najlepiej chyba pamięta się okrutnego Wojewodę z Marii Antoniego Malczewskiego.
Wielu widzimy już w najstarszych tekstach kultury. Na przykład biblijny Jakub. Kochający Rachelę, a jednocześnie małżonek (niekochanej?) Lei (Rdz 29 i nast.). Na przykład mitologiczny Edyp - syn i mąż. Inni mężowie? Bardzo wiele zapadających w pamięć postaci znajdujemy w utworach realistycznych i naturalistycznych - u Honoré de Balzaca, Guy de Maupassanta, Emila Zoli. Są patriarchowie rodów w powieściach-rzekach. W polskiej literaturze XX wieku szczególne wrażenie wywiera opiekuńczy, odpowiedzialny Bogumił Niechcic z Nocy i dni Marii Dąbrowskiej. Piękną, udramatyzowaną przypowieść o małżeństwie stanowi Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły.
Ojcowie? W Biblii słowo "ojciec" pojawia się - w różnych kontekstach - ponad 6800 razy. Z postaci mitologicznych zapewne pamiętamy nieszczęsnego Priama (Iliada Homera). Pogrążeni w żałobie ojcowie, to także autorzy cyklów poetyckich: Jan Kochanowski (Treny), Wacław Potocki (Pieśni albo Treny) i Władysław Broniewski (Anka). Nie sposób zapomnieć cierpień Króla Leara Wiliama Shakespeare'a, Ojca zadżumionych Juliusza Słowackiego, Juranda z Krzyżaków Sienkiewicza, Ojca Goriota Balzaca. Z literatury XX wieku: Dominika z Doktora Piotra Stefana Żeromskiego czy Henryka z Mojej córeczki Tadeusza Różewicza. Tak, ojcostwo to trudne zadanie. Są też tacy, którzy mu nie sprostali. Na przykład rodzice Romea i Julii...
Teściowie w literaturze? Znowu, sporo ich w Biblii. Na przykład chytry Laban, teść Jakuba (Rdz 31,38-51) i Jetro, teść Mojżesza (Wj 2,16-21). A w twórczości swojskich pisarzy? Najlepiej chyba pamięta się okrutnego Wojewodę z Marii Antoniego Malczewskiego.
 |
| Źródło |
Ludzie pracy
... Robotnicy: z kopalń, fabryk, hut, warsztatów (Dym Marii Konopnickiej, Germinal Emila Zoli, Ziemia Obiecana Władysława Stanisława Reymonta, bohaterowie Gustawa Morcinka i powieści socrealistycznych, np. Aleksandra Ścibora-Rylskiego, Andrzeja Brauna, Tkacze Gerharda Hauptmanna, Następny do raju Marka Hłaski),
... rolnicy, np. gromada z Chłopów Reymonta, bohaterowie powieści Władysława Orkana,
... przedstawiciele wolnych zawodów. Tu także pisarze, bibliofile (np. Dwaj poeci Balzaca, Zbrodnia Sylwestra Bonnarda Gustava Flauberta) i artyści. Malarze i rzeźbiarze (Pasja życia Irvinga Stone'a), cyrkowcy, "magicy" i klauni (Człowiek śmiechu Victora Hugo, Sztukmistrz z Lublina Isaaca Bashevisa Singera, Zwierzenia klowna Heinricha Bölla, Syn cyrku Johna Irvinga, Zygfryd Jarosława Iwaszkiewicza). Jeszcze "artysta" szczególny. Kto czytał Pachnidło Patricka Süskinda, wie, o kim mowa...,
... przedstawiciele innych zawodów...
... Robotnicy: z kopalń, fabryk, hut, warsztatów (Dym Marii Konopnickiej, Germinal Emila Zoli, Ziemia Obiecana Władysława Stanisława Reymonta, bohaterowie Gustawa Morcinka i powieści socrealistycznych, np. Aleksandra Ścibora-Rylskiego, Andrzeja Brauna, Tkacze Gerharda Hauptmanna, Następny do raju Marka Hłaski),
... rolnicy, np. gromada z Chłopów Reymonta, bohaterowie powieści Władysława Orkana,
... przedstawiciele wolnych zawodów. Tu także pisarze, bibliofile (np. Dwaj poeci Balzaca, Zbrodnia Sylwestra Bonnarda Gustava Flauberta) i artyści. Malarze i rzeźbiarze (Pasja życia Irvinga Stone'a), cyrkowcy, "magicy" i klauni (Człowiek śmiechu Victora Hugo, Sztukmistrz z Lublina Isaaca Bashevisa Singera, Zwierzenia klowna Heinricha Bölla, Syn cyrku Johna Irvinga, Zygfryd Jarosława Iwaszkiewicza). Jeszcze "artysta" szczególny. Kto czytał Pachnidło Patricka Süskinda, wie, o kim mowa...,
... przedstawiciele innych zawodów...
 |
| Źródło |
Mężczyźni na bakier z prawem
Poprzez powieść wymienioną powyżej doszliśmy do tej grupy. Są w niej przeróżne postaci. Galernicy (Nędznicy Victora Hugo). Mafiosi (Ojciec chrzestny Mario Puzo). Gangsterzy, złodzieje (Benek Kwiaciarz, Ten stary złodziej Marka Nowakowskiego). Mordercy (Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, Z zimną krwią Trumana Capote'a). Więźniowie (Skazani na Shawshank Stephena Kinga), także osadzeni niesłusznie (Hrabia Monte Christo Dumasa). I ci, których pobyt we więzieniu doprowadził do wielkiej przemiany (Za pięć godzin zobaczę Jezusa Jacques'a Fescha). Wielu innych...
Dla czujących niedosyt...
... bo za mało utworów zostało wymienionych, za mało zagadnień poruszonych.... Bo chciałoby się czytać więcej - zamieszczona poniżej bibliografia :).
Poprzez powieść wymienioną powyżej doszliśmy do tej grupy. Są w niej przeróżne postaci. Galernicy (Nędznicy Victora Hugo). Mafiosi (Ojciec chrzestny Mario Puzo). Gangsterzy, złodzieje (Benek Kwiaciarz, Ten stary złodziej Marka Nowakowskiego). Mordercy (Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, Z zimną krwią Trumana Capote'a). Więźniowie (Skazani na Shawshank Stephena Kinga), także osadzeni niesłusznie (Hrabia Monte Christo Dumasa). I ci, których pobyt we więzieniu doprowadził do wielkiej przemiany (Za pięć godzin zobaczę Jezusa Jacques'a Fescha). Wielu innych...
Dla czujących niedosyt...
... bo za mało utworów zostało wymienionych, za mało zagadnień poruszonych.... Bo chciałoby się czytać więcej - zamieszczona poniżej bibliografia :).
 |
| Źródło |
Górski Jarosław, Męska rzecz, Warszawa, Bielsko-Biała 2011. ISBN 978-83-262-1001-3. (Sygnatury: 177119, cz XLVII-1/36).
Kotlińska Zofia, Sceny z pojedynczego życia, "W Drodze" 2013, nr 9, s. 39-45. (Czytelnia).
Radomski Andrzej, Truchlińska Bogumiła (red.), Męskość w kulturze współczesnej, Lublin 2008. ISBN 978-83-277-2799-7. (Sygnatura: cz K XV-2/21 f).
Śmieja Wojciech, Delimitacja polskiej męskości, "Pamiętnik Literacki" 2016, z. 2, s. 161-178. (Czytelnia).
Tomasik Tomasz, Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce, "Pamiętnik Literacki" 2016, z. 2, s. 5-17. (Czytelnia).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz